Чаму Аргенціна
24 лютага сур'ёзна памяняла маё жыццё, зрэшты, як і многіх у Беларусі, Расіі і Украіне. Першы тыдзень прайшоў быццам з заслонай на вачах ад пастаяннага чытання навінавых стужак. Калегі амаль імгненна разляцеліся па розных краінах, ад Іспаніі да Туркменістана. На аll hands у канцы лютага амаль палова офіса падключалася з-за мяжы.
Кіраўніцтва кампаніі гэтая сітуацыя таксама турбавала, і яна прапанавала сваю дапамогу. Кампанія родам з Буэнас-Айрэса, і адной з опцый была рэлакацыя ў Аргенціну.
Для беларусаў гэта выглядала наступным чынам: фірма аплачвае дарогу і 3-месячнае пражыванне супрацоўніку і членам сям'і. Калі за гэты час чалавек вырашае застацца, яму афармляюць працоўную візу і дазвол на жыхарства. Калі не, вяртаецца дадому. Адразу на гэту прапанову адгукнулася больш за 60 чалавек, але ў выніку паехала крыху больш за траціну.
Дарога
Пасля гарачай дыскусіі дома было вырашана ехаць. Далей усё адбывалася досыць хутка. Два тыдні патрацілі на вырашэнне юрыдычных пытанняў, купілі квіткі і вось мы ўжо ўчатырох (з жонкай і двума дзецьмі) у доўгім двухдзённым падарожжы на радзіму танга. Шэсць гадзін у самалёце Мінск — Стамбул і доўгі-доўгі, 18-гадзінны, рэйс Стамбул — Буэнас-Айрэс.
Буэнас-Айрэс. Першыя ўражанні, кухня, прырода
Першае ўражанне ад Буэнас-Айрэса — Іспанія для бедных. Усе гавораць на іспанскай, прыкладна тыя ж назвы крам, што і ў Барселоне, ад Supermercado да Carrefour. А яшчэ шмат пальмаў з папугайчыкаў. Але ўсё выглядае крыху пацяганым, ці што.
Перад паездкай я паглядзеў некалькі відэа на Youtube ад рускамоўных трэвел-блогераў. З аднаго боку, гэта дапамагло накіраваць чаканні ў патрэбны бок, з другога, далёка не ўсё аказалася праўдай. Напрыклад, многія хвалілі мясцовую каву, называючы яе спецыфічнай і гаркаватай. Яна ж аказалася проста дрэннай. За ўвесь час мы знайшлі толькі 2-3 кропкі, дзе яна была хоць бы нішто сабе. І Starbucks ў гэты спіс не трапіў.
Мясцовая кухня таксама расчаравала. Я шмат разоў чуў пра натуральныя інгрэдыенты, шмат мяса і ўплыў італьянскай і іспанскай кухні на аргенціскую. Рэальнасць аказалася куды больш празаічнай. Так, bife de chorizo або bife de lomo, або па— беларуску 400-грамовы ялавічны стэйк, тут выдатныя. Хоць кавалак мяса трэба яшчэ пастарацца сапсаваць. У астатнім…
Вось калі ўзяць кавалак булкі, пакласці зверху каўбасу і сыр і запекчы гэта ўсё ў мікрахвалеўцы, то будзе смачна, праўда ж? Вось і аргенцінцы так вырашылі і пабудавалі вакол гэтага набору сваю кухню.
У піцэрыях шмат відаў піцы, але ўсё на адным базісе — muzzarella. Гэта тоўстая аснова, сыр muzza і вараная каўбаса (jamon). Калі зверху пакласці яшчэ чатыры алівы, то атрымаецца неапалітанская піца muzzarella. Калі бекон, то амерыканская, калі крэветак — то marina muzzarella. Думаю, вы зразумелі ідэю. А яшчэ тут папулярныя emparados, або булачкі з начыннем, і самая папулярная з іх — правільна, плаўлены сыр з каўбасой.
І каб закрыць тэму ежы. На самай справе, у Аргенціне шмат добрых кафэ і рэстаранаў, у якіх можна замовіць нешта адрознае ад амерыканскага фастфуду і разнавіднасцяў muzzarella, але кошты там вельмі нават еўрапейскія.
Яшчэ Аргенціна запомнілася нейкім прымітывізмам у арганізацыі побыту. Напрыклад, у крамах вельмі танныя мандарыны, апельсіны, лімоны, але амаль няма выбару гатункаў. Яблыкі бываюць зялёнымі, чырвонымі і маленькімі чырвонымі. Апельсіны — для ежы і для соку. А гатунак — к чорту дэталі. Прыкладна так жа ідуць справы з бытавой хіміяй — мылам, шампунем, гелем для душа і г.д. Ды і ў прынцыпе мала хто знаёмы з такім паняццем як мерчэндайзінг.
Ільвіная доля крам выглядае так, быццам прыбеглі татара-манголы, хутка накідалі сваю здабычу, абы ўлезла, пакінулі аднаго прадаваць нарабаванае і паскакалі назад за новай здабычай.
Другое важнае ўражанне — прырода. Мы прыехалі паўднёваамерыканскай восенню, калі ўсё вакол цвіло і пахла. Гіганцкія 200-гадовыя фікусы. Мясцовыя жыхары жартуюць, што кіраўнікі горада будуюць плошчы вакол такіх дрэў. Гэта значыць вось фікус дасягае ўзросту 200 гадоў — і вуаля, новая Плошча. У раёне Палерма шмат вялікіх паркаў, частка з якіх была падораная гораду іншымі краінамі. Напрыклад, Японскі парк быў пабудаваны за кошт адной японскай карпарацыі. А яшчэ ёсць батанічны сад, Сад руж, Plaza Armenia, Piazza Italia і з дзясятак іншых — усе яны размешчаны ў адным месцы.
Асобная тэма — спорт. Мы меркавалі, што Аргенціна спартыўная краіна, і чакалі ўбачыць шмат спартсменаў на вуліцах, прыкладна як у Барселоне. Многае пацвердзілася, але аказалася, што ўсё не так проста.
Па вонкавым выглядзе аргенцінца можна вызначыць яго фінансавы дабрабыт. Калі аргенцінец шырокі ў косці, скажам так, то ён з бедных слаёў грамадства. Уявіце, як бы вы выглядалі, сілкуючыся аднымі булачкамі з сырам і варанай каўбасой. Каб выглядаць лепш, трэба альбо купляць нашмат больш дарагую ежу, альбо мець час гатаваць самому. А гэта ўжо прывілеі.
Мы жылі ў шчаслівых раёнах і пастаянна бачылі зграбных, падцягнутых людзей, якія выходзілі на прабежку або на сумесныя трэніроўкі. Але выходзіш з гэтых кварталаў — і вакол цябе зусім іншыя людзі: больш загарэлыя, больш шырокія і горш апранутыя.
Маёмасная няроўнасць моцна рэжа вочы прыезджаму беларусу. Вось бачыш цудоўныя жылыя комплексы ў Рыкалета або Рэціра, дамы з мадэрновым дызайнам і гіганцкім холам чорнага мармуру. А яшчэ кансьерж-сэрвіс, гараж для кожнага пад'езда і велізарныя балконы з пышнай флорай. І літаральна за кіламетр — гіганцкія чэлавейнікі з маленькімі кватэрамі-шпакоўнямі, пабудаванымі 50 гадоў таму. Рэспектабельныя і стыльна апранутыя жыхары Палерма — і сотні людзей, што спяць на матрацах ва ўсіх больш-менш прыстасаваных для гэтага месцах.
ІТ-сектар. Прадукт ці галера? Адназначна галера!
Лацінская Амерыка гэтак жа, як і Усходняя Еўропа, з'яўляецца цэнтрам аўтсорсінгавых кампаній. І мясцовыя распрацоўшчыкі маюць шмат відавочных пераваг — гадзінны пояс блізкі да EST, у ЗША шмат мігрантаў з Лацінскай Амерыкі і вялікі іспанамоўны свет. З іншага боку, замежныя (ды і аргенцінскія) карпарацыі не імкнуцца інвеставаць у мясцовы высокатэхналагічны бізнэс. На гэта ёсць прычыны:
— Высокія падаткі. Кампаніі павінны плаціць 30-40% даходаў дзяржаве, а потым яшчэ і работнікі плацяць 35% падаходнага падатку. У выніку пры аднолькавых выдатках да чалавека ў Аргенціне даходзіць у два разы менш грошай, чым у Беларусі.
— Пэўная лацінаамерыканская расслабленасць. Так, людзі розныя, і тут таксама ёсць сфакусаваныя на працы. Але вельмі многія пры life-work balance большы фокус робяць менавіта на life.
Мясцовыя распрацоўшчыкі, тэстары і іншыя прадстаўнікі сферы аддаюць перавагу працаваць на замежныя карпарацыі з хоць якой-небудзь прывязкай зарплаты да даляра. Адна з праблем краіны — высокая інфляцыя, якая дасягае 100% у год. Урад спрабуе стрымаць курс песа і прыдумаў для гэтага выдатны інавацыйны спосаб — абмежаваць куплю даляраў насельніцтвам. Гэта прывяло да множнасці курсаў. Прычым дробныя фірмы, якія скупляюць даляры па чорным курсе (Blue dollar), маюць офісы па ўсёй краіне.
Атрымаўшы заробак, людзі імкнуцца купіць усё неабходнае на месяц наперад, пакуль цэны не выраслі. Зарплата, прывязаная да даляра (або наогул у далярах), цэніцца на вагу золата. Таму тут не стаіць адвечнае беларускае пытанне — прадукт ці галера. Адназначна галера.
З іншага боку, ёсць некалькі сусветна вядомых стартапаў (Auth0, Mercado Libre, Microverse, Mulal), родам з Аргенціны. Але па колькасці людзей, якія працуюць там, гэта мізэр у параўнанні з сэрвіснымі кампаніямі або аддаленай працай.
Офіс. Чорны мармур, белая зайздрасць
Кампанія, дзе я працую, мае некалькі офісаў у Буэнас-Айрэсе. Галоўны, пад назвай Global Tower, знаходзіцца ў раёне Рэціра, побач з залівам ракі і вежамі іншых карпарацый.
Офіс захапляе. Увайшоўшы ў будынак, ты трапляеш у гіганцкі хол, пакрыты чорным мармурам. Ля ўваходу сустракаюць мужчыны ў ідэальна выпрасаваных чорных касцюмах і прапануюць прысесці ў чаканні сек'юрыці. Тыя праводзяць на 30-ы паверх, дзе табе робяць Face ID — пропуск для трох даступных паверхаў.
Рабочая зона таксама выклікае белую зайздрасць. Мастацка расстаўленыя працоўныя сталы, разнастайныя мітынг-румы і асобныя спецыялізаваныя працоўныя месцы. Напрыклад, ровары з месцам для адкрытага ноўтбука, сталы рознай вышыні, адна— і шматмесныя канапы.
Так, у Беларусі таксама ўмеюць рабіць прыгожыя офісы. Але ў нас у оўпэн-спэйсах пануе Яго Вялікасць стол. Тут жа сталы нагадваюць элементы дэкору, якія губляюцца сярод усяго астатняга.
З мінусаў — шумнавата. У Аргенціне я пачаў вучыць іспанскую мову і быў уражаны колькасцю слоў, якія трэба выкарыстоўваць для фарміравання простай прапановы. Аргенцінцы для захавання хуткасці маўлення прамаўляюць фразы хутка. А на хуткасці вельмі складана кантраляваць гучнасць…
Ну, і від з акна:
Мар-дэль-Плата
Пражыўшы 6 тыдняў у Буэнас-Айрэсе, мы пераехалі ў Мар-дэль-Плата. Гэты горад з'яўляецца ўсеаргенціскім пляжам. Узімку тут пражывае 500-600 тысяч чалавек, а вясной-летам горад распухае да некалькіх мільёнаў за кошт адпачывальнікаў. Горад знакаміты добрымі пясчанымі пляжамі, прыгожай прыродай і некалькімі сотнямі марскіх львоў.
Львы жывуць каля рыбацкага порта і рамонтных докаў, каля іх лежняў абсталяваны пляцоўкі назірання. Па чутках, падчас каранавірусных абмежаванняў яны выпаўзалі на вуліцы горада і тэрарызавалі мясцовых сабак.
Сваякі
Для жонкі і дзяцей гэтая паездка стала вялікім выпрабаваннем. Жонка працуе на беларуска-літоўскую кампанію, і ўсе яе калегі сканчаюць працу, калі яна толькі ўключае ноўтбук. На некаторыя званкі ёй даводзілася падымацца а 4-й раніцы. З іншага боку, яна ацаніла такі рэжым: працуеш, і цябе не тузаюць.
Ільвіная доля маіх калег прыехала ў Аргенціну з дзецьмі. У большасці адзін з пары прыглядаў за дзецьмі, пакуль іншы быў у офісе. Я нават быў здзіўлены, выявіўшы некалькі мужоў, якія самааддана гулялі з дзецьмі, гатавалі і прыбіралі, пакуль жонкі працавалі.
Тым, у каго другі муж працаваў або ў разводзе, было складаней. На жаль, мы не знайшлі агульнага рашэння для ўсіх і спрабавалі вырашыць пытанне паасобку. Хтосьці вадзіў дзіця ў офіс, хтосьці знайшоў часовую няню, а знайшліся і тыя, хто змог прыстроіць дзіця ў часовую школу. Апошняе, як аказалася, было чэленджэм.
Дарагія двухмоўныя (іспанская+англійская) школы браць дзяцей не хацелі. Прычым не адмаўлялі наўпрост, а проста выбудоўвалі непераадольныя перашкоды. Напрыклад, прасілі зрабіць заяўку і пачакаць адказу некалькі тыдняў. У выніку на заяўку так і не адказвалі, а пры чарговым візіце адпраўлялі бацькоў яшчэ куды-небудзь. Прайшоўшы ўсе гэтыя выпрабаванні, бацькі высвятлялі, што трэба ўнесці не толькі плату за навучанне, але і ўваходны бонус памерам у 1-2 месяцы адукацыі.
Трапіць у звычайную агульнаадукацыйную школу аказалася прасцей, у выніку некалькі чалавек сталі вадзіць дзяцей менавіта туды.
Мы з жонкай у абодвух гарадах вадзілі дзяўчынак на спартыўныя гурткі — плаванне, ролікі, гімнастыку. Для іх гэта былі хутчэй проста аздараўленчыя групы, але ўсё роўна яны дазволілі і форму падтрымліваць, і як-ніяк забаўляцца.
Жыллё
Па ўмовах праграмы, кампанія аплачвала пражыванне на працягу першых трох месяцаў. Пасля гэтага тыя, хто хацеў застацца, ужо самі клапаціліся пра жыллё.
З жыллём нас не пакрыўдзілі. У абодвух гарадах мы жылі ў апарт-гатэлях з кухняй і дзвюма спальнямі. У Буэнас-Айрэсе гэта быў суперсучасны Top Rentals — 45-павярховы будынак са шклянымі сценамі-вокнамі ў падлогу. Прачынаючыся раніцай і апускаючы ногі з ложка, я апускаў іх проста на дахі бліжэйшых дамоў. Увечары было вельмі рамантычна: выключаеш святло, і пакой асвятляецца толькі гарадскімі агнямі.
Дарэчы, хмарачосы давалі і нечаканы негатыўны эфект. У сакавіку ў Аргенціне прыкладна +25 і ярка-блакітнае неба. Але на вуліцах неба закрыта вялікімі дамамі, а вецер з праліву нясе прахалоду. У выніку ў нумары на 100% працаваў кандыцыянер, а на вуліцы даводзілася насіць вятроўкі.
У Мар-дэль-Плата мы жылі ў вялікім апарт-Гатэлі Torres De Manantiales. Гатэль пабудаваны ў 80-я і захаваў гэтую незабыўную атмасферу. На жаль, з тых жа часоў была і мэбля і адзіны рамонт. Вельмі часта ў нумары нешта ламалася, і нам даводзілася выклікаць тэхніка. Але від на акіян і 200 метраў да пляжу дазвалялі на гэтыя недахопы глядзець прасцей.
Рынак жылля ў сталіцы дастаткова цікавы. Экспаты накшталт нас стараліся выбіраць жыллё толькі ў багатых і бяспечных раёнах. Таму цана там была значна вышэйшая, чым у астатнім горадзе.
Двушку можна зняць за 300-500 даляраў, але цана будзе зафіксавана ў валюце, а ты яшчэ паспрабуй яе дастаць у Аргенціне. Альбо будзе індэксацыя цаны кожныя 3-6 месяцаў.
У Мар-дэль-Плата сітуацыя прыкладна такая ж, праўда з нюансамі. Цэны ніжэйшыя, чым у 15-мільённым горадзе, але кватэры спрабуюць здаць максімум на 6-8 месяцаў. Таму што ў сезон прыедуць турысты і на пасуткавай арэндзе можна зарабіць у разы больш.
Рэзюмэ
Напэўна, з майго аповеду складваецца ўражанне, што Аргенціна мне не спадабалася. Гэта не так. У краіне жывуць незвычайныя і вельмі душэўныя людзі. Яны не ведаюць ангельскай, бачаць, што мы не разумеем, але шчыра імкнуцца дапамагчы, нават калі трэба выдаткаваць на гэта паўгадзіны-гадзіну. А сустракаючы нас праз некалькі дзён, не хаваюцца ад гэтых незразумелых замежнікаў, а шчыра вітаюць.
Мясцовая прырода — гэта захапленне. Я ў Беларусі не бачыў такой вышыні дубы, як тут фікусы. Алоэ вера растуць вышэй за чалавечы рост, а дыяметрам — у пару метраў. У мясцовым біялагічным парку мне больш за ўсё спадабалася патагонская мара, або, як я яе называў — зайцасвін. У анфас гэта класічны заяц, а калі паглядзець збоку — нешта накшталт дзіка. І там такія бегаюць па ўсім парку досыць буйнымі зграйкамі.
Ну, і вядома вялікі-вялікі акіян. Я вось на яго гляджу проста цяпер са свайго балкона.
Па выніках 3-месячнай праграмы ў Аргенціне вырашыў застацца прыкладна кожны пяты з тых, хто прыехаў.
Чаму засталося так мала? Таму што высокія падаткі і, як вынік, прыкладна ў 2 разы меншыя сумы на картках у пачатку месяца. Якія да таго ж канвертуецца ў песа па афіцыйным курсе.
Чаму засталося так шмат? Таму што аргенцінскі пашпарт можна атрымаць праз два гады пражывання ў краіне, а гэта бязвіз у 177 краін свету, уключаючы краіны Шэнгену. А яшчэ сярод прычын жыццё ў той жа тайм-зоне, што і ЗША, і, вядома, акіян, блакітныя ледавікі, мільённая калонія пінгвінаў у Патагоніі, вадаспады Ігуасу, ігрышчы кітоў…
Нам праз пару тыдняў ехаць дадому, і час думаць пра будучыню. Нядаўна злавіў сябе на думцы, што ў размовах мне даводзіцца як бы апраўдвацца, чаму я вяртаюся. І гэтыя апраўданні дапамагаюць зразумець, што вялікай радасці ад вяртання я не адчуваю.
