Neastalinskaje kino

Nadrukavana ŭ № 28'2007

Błahi hust, hebefilija i šynelnaja erotyka - klučavyja rysy stalinskaha retra.

03.08.2007 / 12:30

«Linija Stalina», falšavańnie Kurapataŭ. Takaja palityka. Źjaviłasia j neastalinskaje kino. «Baćki narodaŭ» u im niama, zatoje jość NKVD i «savieckaja dziaržaŭnaść». Karcina «Vam zadańnie» 2004 hodu pavodle adnajmiennaha tvoru senatara Čarhinca źjaŭlajecca ŭzornym neastalinskim filmam. Dobry čekist zmahajecca z panami pierad vajnoj i z panami-bandytami paśla vajny. Film Biaržyckaha biazdarny da hienijalnaści i nastolki kiepski, što ŭznačalvaje hanarovy śpisy treš-aficyjozu.

Ale, niahledziačy na mastacki j hladacki pravał čarhincoŭskaje stužki, za joj pajšli nastojlivyja praciahi. Karcina «Hłybokaja płyń» (2005) Marharyty Kasymavaj, pastaŭlenaja pa addalenych matyvach šamiakinskich tvoraŭ, raspaviadaje pra partyzanku ŭ akupavanaje Biełarusi. Rumianyja partyzany achoŭvajuć padpolny aeradrom. Charaktaraŭ niama, a samaj ačałaviečanaj u filmie vyhladaje vajskovaja statystyka.

Debiutny film Piatra Kryvastanienki «Jašče pra vajnu» 2004 hodu – paznačany jak paślavajennaja meladrama. Ale hałoŭnaje ŭ filmie – nie čałaviečyja pačućci (u karcinie adsutnyja), a čyścieńkija vajskovyja šyniali i nastalhija pa stalinskim 50-ym – zaśniatym na sučasny «Kodak».

Čarhovuju retrastalinskuju stužku saramliva pakazali 2 lipienia ŭ staličnym kinateatry "Maskva".

Rasiejska-biełaruski film Ały Krynicynaj «Radzima albo śmierć» parazytuje na typovych temach «Biełaruśfilmu»: vajna j dzieci. Niemcy stvaryli lahier dla dzietak-dyversantaŭ. Sirotaŭ zakidvajuć u saviecki tył, kab padryvać ciahniki (!). Ale na varožuju terytoryju zakidvajecca atrad zuchavataj čekistki. Pieraverbavanyja dzietki dałučacca da NKVDoŭcaŭ…

Aktory hrajuć jak histeryčnyja małpy, čekistka-hierainia chodzić pa akupavanaj terytoryi z nahanam i ŭ formie (!), viaskovy intelihient pniecca z knižkami ŭ les, kab dać pačytać partyzanam «Radzimu albo śmierć». Heta nie parodyja – usio absalutna surjozna.

Hałoŭnaja čekistka (blizkaja svajačka sadystki z trešu «Ilza – vaŭčyca SS») rasstrelvaje biaźvinnaha čałavieka, kab zaverbavać jahonaha brata i zachodzicca krykam, kali čuje pra stalinskija represii. (Nahan i kula ŭ čužoj hałavie – heta dobra.)

Na hetuju zalimitnuju łuchtu abaviazkova paviaduć biełaruskich školnikaŭ, kab jany vučylisia stalinskamu humanizmu.

Biełaruś była tolki palihonam – restaŭracyja stalinščyny ciapier raspačałasia ŭ Rasiei. Rasiejskaje «patryjatyčnaje» kino nie nastolki biazdarnaje, jak neastalinskaje biełaruskaje: bolej hrošaj, lepšyja aktory, bolš vytančany scenar – i atruta stalinizmu tančejšaja.

Pa kanale NTV zapuskajuć seryjał pra asabistaje žyćcio Stalina, dzie ź ciepłynioj havorycca pra «baćku narodaŭ»

U rasiejskaj karcinie Alaksieja Pimanava «Try dni ŭ Adesie» (2007) patajemny NKVDyst adpraŭlajecca ŭ paślavajennuju Adesu, kab źniščyć niebiaśpiečnuju bandu. U karcinie buduć amury, biazładnaja stralanina j stomleny televizijny šoŭmen Leanid Jakubovič. Ale hałoŭnaje – bieskanfliktna-hlamurnaja karcinka z saładžava-stalovaj intencyjaj: «Źniščyć usich, biez sudu j śledzva». I tatuiroŭka-klajmo – «Śmierć Hitleru ad Stalina» – kab zapomnili, chto najhałoŭniejšy.

Niahledziačy na «karcinku», stužka Pimanava – heta kiepski film. I heta pieršaja prykmieta neastalinskaha kino. Vylizanaja karcinka, «pryhožańkaja» bieskanfliktnaść, niama «dakumentu», šurpataści epochi – usie rumianyja, sytyja i zdarovyja. Heta treš-aficyjoz, treš-hlamur.

Hebefilija – klučavaja prykmieta nieastalinskaha kino. NKVDoŭcy – vyklučna stanoŭčyja persanažy. A ichniaja najlepšaja jakaść - biaźlitasnaść.

Treciaja rysa retrastalinskaha kino ni ŭ jakim razie nie była by ŭchvalenaja «hieneralisimusam». Mahčyma, jon by zahadaŭ rasstralać režyseraŭ za padobnyja volnaści. Ale što zrobiš – treba ŭličvać sučasnyja pavievy, pryciahvać maładuju aŭdytoryju. Šynelnaja erotyka – jašče adna prykmieta retrastalinizmu.

Pa-za kankurencyjaj tut biełaruskaja stužka «Jašče pra vajnu». Medsiaściorki doŭha paracca ŭ łaźni i biehajuć aholenyja pa śniezie. Jurlivyja vočy aficeraŭ… A scenie, kali hierainia ŭ šynieli eratyčna chrypić i łaščycca da svajho muža – pazajzdrościli by ŭsie trešmejkiery.

Nadzvyčaj pakazalnaja rasiejskaja karcina «Maj» (išoŭ u mienskich kinateatrach). Stužka Marata Rafikava i Ilji Rubinštejna paznačajecca jak «patryjatyčnaja kazka» i datavanaja 2007 hodam. Hieroj hetaje kazki – bajec Čačenskaj vajny, jaki jedzie ŭ Maskvu za navabrancami. Jon vykonvaje zadańnie, pje z adnapałčanami (ciapier patryjatyčnymi sutenerami) i sustrakaje svajo kachańnie – piaščotnuju prastytutku. Klasyčnaja stužka «Balada pra žaŭniera», jakaja była znakam adlihi, tut pierakručanaja na eratyčny kapył.

Biednaje, biednaje kino!...

Hutarka pra "Sałodki stalinski styl"

Fota z persanalnaha sajtu Čarhinca.