Asudžanaha na rasstreł Juzepčuka naŭmysna padsadzili ŭ kamieru da «apuščanych»?

Pravaabaroniec-«viasnoviec» Valancin Stefanovič razvažaje ab dziŭnych akaličnaściach zabojstva ŭ mahiloŭskaj turmie.

15.08.2013 / 19:43

Viarchoŭny sud Respubliki Biełaruś nie zadavoliŭ kasacyjnuju skarhu asudžanaha da śmiarotnaha pakarańnia viaźnia mahiloŭskaj turmy Ryhora Juzepčuka.
Prysud, vyniesieny Mahiloŭskim abłasnym sudom pa spravie ab zabojstvie Juzepčukom svajho sukamiernika, ustupiŭ u zakonnuju siłu.
Faktyčna ŭsie pravavyja miechanizmy abarony na nacyjanalnym uzroŭni vykarystany, zastalisia nahladnaja instancyja i spadziavańnie na litaść prezidenta.
Ale šancaŭ, što nieadnarazova sudzimy, u tym liku za zabojstva, Ryhor Juzepčuk budzie pamiłavany — minimalnyja. Miž tym, akaličnaści dadzienaj spravy nie takija ŭžo adnaznačnyja i navodziać na peŭnyja rozdumy.

Aficyjnaja viersija hetaha zabojstva była ahučana ŭ siužecie prahramy «Tajamnicy śledstva» na nacyjanalnym telekanale " Biełaruś -1» 1 červienia 2013 h.

Pavodle viersii śledstva i prysudu suda, Ryhor Juzepčuk, zhulaŭšy z sukamiernikam Iharam Chodanavym u damino na žyćcio, paśla atrymanaj pieramohi z dapamohaj jašče adnaho sukamiernika Paŭła Pietrakova zadušyŭ paciarpiełaha I.Chodanava.

Adnak, kali ŭvažliva prahledzieć hety siužet, možna zrabić vysnovu, što

abodva sukamierniki — i I. Chodanaŭ, i P. Pietrakoŭ naležali da katehoryi asudžanych z «nizkim sacyjalnym statusam». U prahramie faktyčna naŭprost havorycca, što abodva byli ŭ intymnych stasunkach pamiž saboj i naležali da vyšejaznačanaj katehoryi.
Viadoma, što ŭ miescach pazbaŭleńnia voli takija asudžanyja niaredka robiacca abjektam hvałtu z boku inšych asudžanych, i mienavita tamu administracyi papraŭčych ustanoŭ časta ŭtrymilivajuć ich asobna ad inšych źniavolenych. Kamiery, u jakich utrymlivajuć asudžanych «ź nizkim sacyjalnym statusam», atrymlivajuć taki samy status. Pavodle niepisanych kryminalnych praviłaŭ pavodzinaŭ,
asudžanyja, jakija patrapili ŭ takija kamiery i nie adnosiacca da adpaviednaha «nizkaha sacyjalnaha statusa» , pavinny jak maha chutčej vyjści ź ich, inakš jany ryzykujuć atrymać adpaviedny status. Pryčym niavažna, jak asudžany vyrviecca adtul — napadzie na kanvaira, uskryje vieny ci niejkim inšym čynam paškodzić siabie albo… zabje nasielnikaŭ takoj kamiery.
Vielmi časta ŭsie hetyja akaličnaści kryminalnaha žyćcia administracyja papraŭčych ustanoŭ vykarystoŭvaje ŭ svaich metach. Nie raz prychodziłasia čuć pra pahrozy ŭ dačynieńni da viaźniaŭ ab mahčymym hvałcie z boku inšych asudžanych. Voś dla takich metaŭ i vykarystoŭvajuć padobnaha kštałtu kamiery. Nie vyjšaŭ z takoj kamiery — značyć atrymaješ «nizki sacyjalny status», a čym heta pahražaje dla jaho nośbita ŭ miescach pazbaŭleńnia voli, tłumačyć, napeŭna, budzie zališnie. Hramadstva ŭ nas dosyć kryminalizavanaje, šmat chto praz turmy prajšoŭ, praviły viedaje.
Dyk voś u mianie ŭźnikła pytańnie: a što ŭ takoj kamiery rabiŭ Ryhor Juzepčuk?
U prahramie «Tajamnicy śledstva» havorycca pra «nizki sacyjalny status» tolki dvuch asudžanych - paciarpiełaha I. Chodanava i saŭdzielnika złačynstva P. Pietrakova. Značyć R. Juzepčuk, pavodle siužetu, da takoj katehoryi nie adnosiŭsia. Čamu ž jon tady apynuŭsia ź imi ŭ adnoj kamiery? Mahčyma, adminstracyja papraŭčaj ustanovy, viedajučy kryminalnyja praviły, admysłova ŭ vyhladzie pakarańnia, pomsty i ŭ metach dalejšaj kampramientacyi pieraviała tudy Juzepčuka? Adnak i nieadnarazova raniej sudzimy Juzepčuk (apošni termin 25 hadoŭ źniavoleńnia za zabojstva), vydatna viedajučy, čym jamu pahražaje znachodžańnie ŭ kamiery dla asudžanych z «nizkim sacyjalnym statusam», abraŭ adzin z varyjantaŭ dziejańniaŭ u skłaŭšajsia situacyi — zabojstva sukamiernikaŭ. Pryčym u momant zabojstva vočka kamiery było zaklejena hazietaj. Pry hetym achova čamuści nie śpiašałasia adčynić kamieru i pravieryć, što tam adbyvajecca, dvojčy abmiežavaŭšysia vusnymi patrabavańniami adkryć vočka ŭ dźviarach. Viersija z damino mahła źjavicca paźniej, kab źniać adkaznaść z administracyi turmy. Juzepčuku mahli paabiacać zachavać žyćcio za supracoŭnictva sa śledstvam i padtrymańnie takoj viersii, jakaja mnie ŭjaŭlajecca dosyć niepraŭdapadobnaj.
Ciažka pavieryć, što Juzepčuk staŭ by hulać u damino z asudžanymi, jakija, pa sutnaści, źjaŭlajucca niedadykalnymi pavodle kryminalnych pravił. Ź imi navat vitacca zabaroniena i siadzieć za adnim stałom, a nie toje, što ŭ nastolnyja hulni hulać.
Ź siužetu ŭ prahramie «Tajamnicy śledstva» taksama nie zusim zrazumiełyja matyvy ŭdziełu ŭ zabojstvie svajho najlepšaha siabra saŭdzielnika złačynstva P. Pietrakova. Z pakazanych u siužecie pakazańniaŭ P. Pietrakova vyhladała na toje, što Juzepčuk zmusiŭ jaho da ŭdziełu ŭ zabojstvie I. Chodanava, imavierna, pad pahrozaj śmierci. Akramia taho, my vałodajem infarmacyjaj, što kamiera, dzie ŭtrymlivalisia I. Chodanaŭ i P. Pietrakoŭ, sapraŭdy mieła «nizki sacyjalny status». Viadoma, usio heta tolki maje zdahadki i razvahi paśla prahladu siužetu ŭ prahramie «Tajamnicy śledstva» na telekanale «Biełaruś-1», ale, pahadziciesia, što ŭsie hetyja akaličnaści vyklikajuć šmat pytańniaŭ. Tolki nieviadoma, ci vyvučali ŭsio heta Mahiloŭski abłasny sud, a zatym i kalehija pa kryminalnych spravach Viarchoŭnaha suda, ci źviartaŭ na heta ŭvahu śledstva i sudoŭ advakat, pryznačany Juzepčuku dziaržavaj?
Złačynstva zdaryłasia ŭ ścienach turmy, dzie administracyja pavinna prymać usie zachady pa zachavańni žyćcia i zdaroŭja asudžanych.
U vypadku ž, kali pieramiaščeńnie Juzepčuka ŭ dadzienuju kamieru było zroblena pa inicyciatyvie administracyi ŭstanovy naŭmysna, heta aznačaje, što takim čynam byli pastaŭleny pad pahrozu žyćcio i zdaroŭje asudžanych I. Chodanava, P. Pietrakova i samoha Juzepčuka, jaki moh pryčynić sabie škodu šlacham naniasieńnia paškodžańniaŭ ci ździejśnić samahubstva.
Kaniečnie, usie hetyja akaličnaści ŭ nijakim razie nie apraŭdvajuć zabojcu, ale jany pavinny byli być uličany i acenieny sudom pry vyznačeńni matyvaŭ, charaktaru ździejśnienaha złačynstva, što, u svaju čarhu, mahło paŭpłyvać na vierdykt suda.
Prava na spraviadlivy i biesstarońni sud pavinna być harantavana ŭsim, niezaležna ad taho, chto hetyja ludzi i jakija złačynstvy im inkryminavany. Heta i jość sutnaść demakratyčnaj, pravavoj dziaržavy, da pabudovy jakoj my musim imknucca.

Adnak praŭdu pra hetaje złačynstva my napeŭna ŭžo nie daviedajemsia.

Juzepčuk siadzić u kamiery śmiarotnikaŭ u śpieckalidory «Vaładarki» ŭ čakańni vykańnia śmiarotnaha prysudu, pryčym, pavodle administracyi SIZA, jon nibyta admoviŭsia ad advakata.
I ja nie ździŭlusia, što rasstreł Juzepčuka adbudziecca vielmi chutka, jak heta ŭžo nieadnarazova było, i ŭsie «tajamnicy śledstva» pa hetaj spravie buduć nadziejna schavany razam ź ciełam Juzepčuka ŭ nieviadomym miescy.