800-hodździe Rečycy: Vitaŭt razmaŭlaŭ pa-rasijsku, rycary prasili hrošaj na trasiancy, a ściah visieŭ dahary nahami
U Rečycy z razmacham prajšli śviatkavańni 800-hodździa horada.
16.09.2013 / 10:49
U pieršy dzień śviataŭ byli adkrytyja pomniki vieteranam łakalnych vojnaŭ, muziej Pavietrana-desantnych vojskaŭ i biust hałoŭnakamandujučaha PDV SSSR V. Marhiełava, a taksama pažarnaja mašyna jak pomnik likvidataram nastupstvaŭ avaryi na Čarnobylskaj AES.
Asnoŭnyja ŭračystaści prypali na subotu. Jany pačalisia na Centralnaj płoščy horada z aficyjnaha adkryćcia pamiatnaha znaka — kamienia, na jakim pa-rasijsku napisana «Riečica 800 let». Tradycyjnym šeściem, jakoje zastałosia ŭ spadčynu ad savieckich demanstracyj i bieź jakoha nie abychodzicca nivodnaje haradskoje śviata, prajšlisia pracoŭnyja kalektyvy. A potym adbyłasia ŭračystaja dzieja z teatralizavanym pakazam historyi horada. Usio, što ładziłasia na scenie i pierad joju, hučała pa-rasijsku. I tolki vystup staršyni Rečyckaha rajvykankama Vitala Pančanki mocnym biełaruskim akcentam vydavaŭ, što padziei ŭsio ž adbyvajucca ŭ biełaruskim horadzie. Jašče nie zusim «ideałahična vytrymanaj» akazałasia ŭstupnaja chareahrafičnaja kampazicyja, kali dziaŭčynki ŭ biełym i čyrvonym adzieńni ŭtvaryli bieł-čyrvona-biełyja pałoski pierad scenaj.
Bolšaja častka historyi Rečycy prajšła ŭ tyja časy, kali tut panavała starabiełaruskaja mova. Ale miascovyja teatralizatary vykłali ŭsiu historyju horada ŭ rasijskim varyjancie. Navat kniaź Vitaŭt, jaki vałodaŭ horadam u XIV stahodździ, moviŭ čamuści, siedziačy na biełym kani: «Povielevaju v etom hradie zamok postroiť!» Potym i karol Rečy Paspalitaj Žyhimont III taksama vydaŭ rasijskamoŭny pryvilej na nadańnie Rečycy Mahdeburskaha prava.
Teatralizacyja 500-hadovaj historyi znachodžańnia Rečycy ŭ składzie VKŁ zaniała značna mienš času, čym apovied pra 200 hadoŭ znachodžańnia horada pad rasijskaj uładaj. Tut nieviadoma jakim vietram zaniesła na śviatkavańnie rasijskich caroŭ z carycami, u padrabiaznaściach była razyhranaja «jarmarka», dzie adniekul z-pad Maskvy ŭ Rečycu pryskakali až dva Piatruški, a Druhaja suśvietnaja vajna, jak zvyčajna, stałasia adzinym ščymlivym momantam z historyi, kali Rečyca paniesła niejkija čałaviečyja straty. Imklivy klip pad pieśniu «Poka tiečiet biełorusskaja niefť» i vychad pradstaŭnikoŭ asnoŭnych pradpryjemstvaŭ na scenu, padčas jakoha najbolš efiektna prademanstravali siabie dva chłapcy z Rečyckaha mietyznaha zavoda, pakazaŭšyja narodu svaje bliščastyja bałty, zaviaršyŭ aficyjnuju cyrymoniju adkryćcia śviata.
Uvohule, biełaruskuju movu ŭ vonkavym azdableńni śviata ja znajšoŭ tolki na handlovym namiocie Łojeŭskaha rajspažyŭtavarystva. Navat siarod suvieniraŭ z vyjavami, pryśviečanymi jubileju, što pradavalisia handlarami tak zvanaha «Horada majstroŭ», pa-biełarusku byli azdoblenyja ličanyja adzinki. Zatoje pamiž stolikami z hlinianymi hlečykami dy škarpetkami ź viarbludžaje voŭny daviałosia ŭbačyć žančynu, jakaja handlavała… malebnami pierad śviatymi abrazami. Praŭda, pačuŭšy maju biełaruskuju movu, nazyvać canu svaich pasłuh jana admoviłasia, skazaŭšy, kab ja išoŭ adsiul… U niadzielu śviatkavańni praciahnulisia vystupami samadziejnych kalektyvaŭ Rečycy i rajona na scenie amfiteatra na Dniapry, a ŭviečary mieścičaŭ viesialiŭ ansambl «Pieśniary».
Kala amfiteatra, na scenie jakoha padčas śviatkavania jubileju horada vystupali mnohija kalektyvy, aficyjny čyrvona-zialony ściah RB, śpiašajučysia, paviesili dahary nahami — tak jon usie kancerty i pravisieŭ. Na novaŭstalavanaj dziciačaj placoŭcy ja doŭha ŭhladaŭsia ŭ niejkuju draŭlanuju skulpturu i nie moh paznać, što heta za taki cud dla dziaciej tam vydziaŭbli. Akazałasia — delfin. Niešta paśla svaich pieršapačatkovych zdahadak ja siabie adčuvaŭ niejkim razbeščanym! A siabry miascovaha rasijskamoŭnaha kłuba histaryčnaj rekanstrukcyi «Tera» vykłali na svaim stale z pryładami abjaŭku, dzie raspaviali, što za fotki z rycarami treba płacić. Praŭda chacieli jany, musić, pakreatyvić, ale atrymałasia prosta śmiešna — trasianka ŭ žyćci…