Выраблены самы трывалы матэрыял у свеце
14.04.2016 / 19:35
Аўстрыйскія даследчыкі наладзілі вытворчасць экзатычнай формы вугляроду — карбіну, які ў 40 разоў перавышае па трываласці алмаз.
Выява: Lei Shi / University of Viena
Уласцівасці карбіну навукоўцы разлічылі яшчэ некалькі гадоў таму і высветлілі, што па трываласці ён пераўзыходзіць усе вядомыя людзям матэрыялы. Аднак вытворчасць яго была звязаная з сур'ёзнымі цяжкасцямі: карбін уяўляе сабой доўгі ланцужок атамаў вугляроду. Фактычна ён разбураецца адразу па меры вырабу.
Каб абысці гэтую праблему, фізікі з Венскага ўніверсітэта паклалі адзін пласт графену на іншы і скруцілі іх у свайго роду «тэрмас». Ужо ўнутры гэтага ахоўнага пакрыцця навукоўцы сінтэзавалі карбін — ланцужок з 6400 атамаў (папярэдні рэкорд —100 атамаў). Фізікі не толькі дамагліся стабільнай формы, але і высветлілі, што электрычныя ўласцівасці карбіну залежаць ад працягласці ланцужка.
Аднак застаецца незразумелым, як атрымаць карбін з графенавага «тэрмаса», не пашкодзіўшы яго. Пакуль даследчыкам застаецца працягваць вывучаць новы матэрыял, карыстаючыся адноснай стабільнасцю яго ланцужкоў.
Карбін з'яўляецца адной з найменш вывучаных алатропных мадыфікацый вугляроду. Упершыню пра магчымасць яго існавання стала вядома з прац савецкіх хімікаў Коршака, Сладкова, Касатачкіна і Кудраўцава.
Даследаванне з апісаннем метаду атрымання рэчыва было апублікаванае ў 1967 годзе ў часопісе «Даклады акадэміі навук СССР» і атрымала шырокую вядомасць на радзіме. У 1982 годзе ў Science вынікі савецкіх хімікаў былі пастаўленыя пад сумнеў: аказалася, што сігнал, які прыпісваецца карбіну, мог быць атрыманы з-за прымешак сілікатаў. У далейшым сігналы, якія адпавядаюць карбіну, былі выяўленыя ў міжзоркавай прасторы і ў некаторых зямных вугляродных матэрыялах.
Існаванне доўгіх малекул карбіну да гэтага часу з'яўляецца спрэчным, аднак кароткія ланцугі (-C≡C-) n (іх называюць поліінамі) добра вядомыя. У 2010 годзе з выкарыстаннем спецыяльных ахоўных груп было сінтэзаванае злучэнне з 44 атамамі вугляроду ў такім ланцугу.