Jak sartavać pakiety, kubački z-pad johurtu, tetrapak — parady dyrektara minskaha śmiećciesartavalnaha zavoda
Kali razmova zachodzić pra sartavańnie śmiećcia, časta ŭźnikajuć sprečki. Adny aktyvisty rajać pieramyvać usiu taru, pierš čym adpraŭlać jaje ŭ kantejnier, inšyja kažuć, što čeki praz škodnuju farbu nielha vykidać u papieru, a nakryŭki ad butelek — u płastyk. Ale ci ŭsie hetyja parady darečnyja ŭ biełaruskich realijach? Što adbyvajecca sa śmiećciem na našych pierapracoŭčych zavodach? Na sprečnyja pytańni «Naša Niva» paprasiła adkazać Dźmitryja Kučuka, hienieralnaha dyrektara śmiećciesartavalnaj stancyi «Zachodniaja» i lidara partyi «Zialonyja».
25.02.2020 / 11:09
Ilustracyjny zdymak. Fota Nadziei Bužan
Što rabić z zakrutkami ad butelek i kubačkami z-pad johurtu?
Zakrutku, jak i płastykavuju butelku, adpraŭlajem u kantejnier dla płastyku. Tolki jaje spačatku treba adkrucić, bo jana vyrablenaja ź inšaha palimieru. Zakrutka — heta polietylen, a butelka — polietylenteraftałat.
«I toj, i toj płastyk vielmi zapatrabavany na pradpryjemstvach, jakija zajmajucca dalejšaj pierapracoŭkaj.
Z zakrutki možna zrabić vyklučalnik. Z butelki robiać fleksy — rubiać na kavałački pa siem milimietraŭ, myjuć i addajuć na chimičnyja pradpryjemstvy, dzie jany iduć na vałakno. Heta vałakno paśla moža patrapić da vas u adzieńnie, u aŭtamabilnuju abiŭku», — kaža Dźmitryj Kučuk.
A voś kubački z-pad johurtu vykidać u płastyk nielha. Materyjał, ź jakoha jany vyrableny, ciažka paddajecca pierapracoŭcy i praktyčna nie maje rynkavaha koštu. Tamu kubački adpraŭlajucca na palihon.
Ci treba admyvać taru?
Nieabaviazkova — na zavodzie jaje i tak adpraŭlajuć na myjku. Ačyščajuć navat upakoŭki z-pad słaniečnikavaha aleju, choć raniej z hetymi butelkami byli składanaści i jany časta išli na brak.
Etykietki taksama možna nie zryvać. Na pierapracoŭčych kampanijach jość technałahičnyja ŭmovy, kab ich admyć.
Ci varta źbirać arhaniku asobna?
Tolki pry ŭmovie, što vy sami budziecie jaje ŭtylizavać — našy zavody jaje nie pierapracoŭvajuć.
«Vy možacie skazać nasielnictvu: «Davajcie nam arhaniku!» — a potym usio roŭna pavieziacie na zvałku. Pakul nie stvorany technałohii ŭ rehijonie, prasić ludiej źbirać arhaniku asobna nie zusim karektna», — kaža Dźmitryj Kučuk.
U Jeŭropie raspaŭsiudžana nastupnaja technałohija: na ŭmyvalnik stavicca zdrabnialnik, i tudy adpraŭlajucca bijałahičnyja adchody. Potym sa zmyvam jany traplajuć u kanalizacyju. Zdrabnialnik možna kupić i ŭ nas, jon kaštuje 200—300 dalaraŭ. Ale pa vialikim rachunku ŭ biełaruskich realijach u im niama sensu.
«Kali ŭ Jeŭropie z arhaniki možna atrymać bijahaz, to ŭ nas jana nie pierapracoŭvajecca, niama dalejšaj technałohii, kab atrymać niešta dobraje z hetaha praduktu. Adchody trapiać na ačyščalnyja stancyi, buduć abiasškodžany, vyviedzieny ŭ iłavyja astatki, i ŭsio. Dla siabie vy vyrašyli prablemu, ale dalej dla ekałohii jana nie vyrašajecca», — tłumačyć ekśpiert.
A što rabić z pakietami?
Kantejnier dla płastyku nie dla ich: pakiety nie pierapracoŭvajucca, a tamu ŭ vyniku iduć na zvałku.
Ilustracyjny zdymak. Fota Nadziei Bužan
Kali vy vykidajecie śmiećcie, što pojdzie na pierapracoŭku, u pakiecie, nie zaviazvajcie jaho.
«Nie paŭsiul na sartavalnych linijach staić abstalavańnie pa razryvie pakietu. I jość vierahodnaść, što pakiet nichto nie paśpieje razarvać i vašy adchody pojduć mima kasy»,
— papiaredžvaje Dźmitryj Kučuk.
Kukuruznyja pakiety, jakija letaś źjavilisia ŭ biełaruskich kramach jak alternatyva płastykavym, taksama iduć na palihon.
«U mianie niama ŭpeŭnienaści, što jany raskładucca. Kukuruznyja pakiety stali vyrablacca niadaŭna, i, zdajecca, surjoznych daśledavańniaŭ pa ich jašče niama», — kamientuje ekśpiert.
«U kramie małako lepš brać abo ŭ prazrystym płastyku, abo ŭ škle», — raić Dźmitryj Kučuk bolš ekałahičny varyjant.
Kudy vykidać tetrapak?
U ahulny kantejnier dla bytavoha śmiećcia.
Nasamreč, tetrapak mahčyma pierapracavać. U toj ža Rasii jaho zdrabniajuć i dadajuć u tratuarnuju plitku. U Biełarusi sprabavali arhanizavać zbor i pierapracoŭku vykarystanaha tetrapaku, ale pakul nichto nie inviestavaŭ u technałohiju.
A što z čekami i špalerami?
Usio adpraŭlajem u kantejnier dla papiery.
«Prosty prykład, što robić špalernaja fabryka sa svaimi adchodami: jana addaje heta na pradpryjemstva, jakoje zajmajecca pierapracoŭkaj makułatury», — kaža Dźmitryj Kučuk.
Časam možna sustreć infarmacyju, što karobki z-pad picy nielha vykidać u papieru, bo jany prapitanyja alejem i nie prydatnyja dla pieraapracoŭki. Ale heta nie tak.
«Asnova karobki — hofra-tara, i jaje možna paŭtorna pierapracoŭvać try-piać razoŭ, pica nijak nie paŭpłyvaje na jakaść», — dzielicca ekśpiert.
Što adbyvajecca z vykinutym adzieńniem i ručnikami?
U Biełarusi jašče z savieckich časoŭ byli pradpryjemstvy, jakija zajmalisia pierapracoŭkaj tekstylu. Ale…
«Sistemy zboru ŭ nas niama. Pakul, napeŭna, nie dachodziać ruki. Tamu tekstylnyja adchody jeduć na palihon, — kanstatuje Dźmitryj Kučuk. — Ale pierapracoŭka — nie prablema z punktu hledžańnia technałohii. Tekstyl raźbirajuć pa vałoknach i robiać ź ich nabiŭku dla matracaŭ, mebli. Čym bolš šerści ŭ składzie, tym tkanina kaštoŭniejšaja dla pierapracoŭščyka».
Samy vialiki bol biełaruskich ekołahaŭ?
Dźmitryj Kučuk nazyvaje pakiety, składanuju ŭpakoŭku i adnarazovy płastykavy posud. Hetych adchodaŭ vielmi šmat, i jany nie pierapracoŭvajucca ŭ Biełarusi.
Čym biełaruskija zavody adroźnivajucca ad jeŭrapiejskich?
Važnych adroźnieńniaŭ dva. Pieršaje — biełaruskija sartavalnyja linii ŭ asnoŭnym ručnyja, a jeŭrapiejskija pracujuć u aŭtamatyčnym režymie. Druhoje — na Zachadzie bolš pradpryjemstvaŭ, jakija majuć zakončany cykł pierapracoŭki. Bijałahičnaje śmiećcie, jakoje jany nie mohuć pierapracavać, pieraŭtvarajuć u bijahaz. Na našych zavodach takich technałohij niama, tamu astatki adchodaŭ prosta vyvoziacca na palihon.