Jak sačyli za žurnalistami «Svabody» paśla strymu ad Centravybarkama AŬDYJA
16.07.2020 / 17:12
Žurnalist «Svabody» Anton Trafimovič pierad zatrymańniem 15 lipienia. Pry zatrymańni jaho źbili i złamali nos
U redakcyju trapili zapisy radyjopieramovaŭ nieviadomych asobaŭ, jakija sačyli za zdymačnaj hrupaj «Svabody».
Što adbyvałasia 15 lipienia
15 lipienia «Radyjo Svaboda» viało videatranślacyju ad Centralnaj vybarčaj kamisii, dzie ŭtvaryłasia čarha achvotnych padać skarhu na nierehistracyju ŭ jakaści kandydataŭ u prezydenty Viktara Babaryki i Valera Capkały. Tranślacyja pačałasia a 16 hadzinie i skončyłasia ŭ 19:30. U joj udzielničali aperatar Andrej Rabčyk, karespandenty Aleś Pilecki, Aleh Hruździłovič i Anton Trafimovič.
Nieŭzabavie paśla zaviaršeńnia tranślacyi Antona Trafimoviča brutalna zatrymali ŭ rajonie Niamihi. U momant zatrymańnia jon znachodziŭsia daloka ad hrup ludziej, prosta išoŭ vulicaju, viartajučysia ŭ redakcyju.
«Ja išoŭ na adlehłaści 25 metraŭ za Antonam Trafimovičam, — raskazaŭ čytač «Svabody» Jahor. — Bačyŭ, jak mikraaŭtobus marudna kaciŭsia, a pasažyr u bałakłavie metanakiravana niekaha vyhladvaŭ u vakno siarod ludziej, jakija išli napieradzie. Miarkujučy pa tym, što ja bačyŭ, u ich była meta schapić mienavita vašaha žurnalista».
Rešta našych žurnalistaŭ viarnułasia ŭ redakcyju bieź incydentaŭ.
«Karcinki «Radyjo Svaboda» ŭ efiry niama». Što kažuć na aŭdyjozapisie radyjopieramovaŭ
Paźniej my atrymali ad ananimnaj krynicy zapisy radyjopieramovaŭ nieviadomych asobaŭ, ź jakich možna zrazumieć, što za aperataram Andrejem Rabčykam i žurnalistam Alesiem Pileckim praciahvali sačyć paśla zaviaršeńnia tranślacyi.
Žurnalistaŭ niejki čas supravadžali, «pieradajučy» ich nieviadomym asobam. Z zapisaŭ možna zrazumieć, što sačeńniem kiravała nieviadomaja asoba z pazyŭnymi «02 Adamava». U pracesie byli zadziejničanyja taksama pazyŭnyja «03» i «73».
Ahułam zapisaŭ radyjopieramovaŭ šeść, ich praciahłaść vahajecca ad niekalkich da 26 sekundaŭ. Padajom ich całkam u vyhladzie adnaho aŭdyjofajła, a taksama asobna tekstavuju rasšyfroŭku kožnaha z šaści.
Zapis 1
«Nul dva Adamava, karcinki «Radyjo Svaboda» ŭ efiry niama».
Zapis 2
«Na suviazi. Oj… 73, 73, nabiary nul treciamu pa pravadach».
Zapis 3
«Adamava, kinateatar «Centralny» prachodziać. 73, daj pryviazku pa karespandentu»
Zapis 4
«Nul try Adamava. Vam dali karespandentaŭ? Infarmacyju pa karespandentu dali? Na suviazi. Nul try Adamava. Karespandenty stajać na skryžavańni pa Niezaležnaści, buduć pierachodzić na bok MUS. Pryniaŭ».
Zapis 5
«Na suviazi. Nul try Adamava. Niezaležnaści — Kamsamolskaja. Skryžavańnie. Repartery «Radyjo Svaboda».
Zapis 6
«Na suviazi. Nul try Adamava. Nul try Adamava. Vy žurnalista bačycie? «Radyjo Svaboda»? Pryniata».
Były milicyjant: «99% heta pieramovy milicyi»
«Svaboda» paprasiła prakamentavać zapis radyjopieramovaŭ padpałkoŭnika milicyi ŭ zapasie, staršyniu Abjadnanaj hramadzianskaj partyi Mikałaja Kazłova.
«Cikava, što na hetym zapisie nie čuvać adkazaŭ. Ale 99% heta pieramovy milicyi. Ja tolki dakładna nie mahu nazvać, kamu naležać pazyŭnyja. «Nul dva» — heta, chutčej za ŭsio, Barsukoŭ (Alaksandar Barsukoŭ — namieśnik ministra ŭnutranych spraŭ. — RS). «Nul try» — heta, chutčej za ŭsio, Kubrakoŭ (kiraŭnik HUUS Mienharvykankamu Ivan Kubrakoŭ. — RS). Tamu što pazyŭny «Nul adzin» naležyć ministru ŭnutranych spraŭ, i jaho zvyčajna nichto na siabie nie biare. Jaho namieśnik užo moža być «Nul dva». Ja havaru pra heta ź vialikaj dolaj vierahodnaści, amal 100% heta ich pazyŭnyja», — kaža Mikałaj Kazłoŭ.
Jon nia zdoleŭ pryhadać, čyj pazyŭny «Adamava».
«Mahčyma, heta niejki adździeł milicyi hramadzkaj biaśpieki. «73» — heta nižejšyja pa ŭzroŭniu pazyŭnyja. Jany raźmiarkoŭvajucca pa rajonach horadu. «Adamava» na hetym zapisie — heta čałaviek, jaki padtrymlivaje suviaź. Leksyka, maniera havaryć — heta ŭsio milicejskaje», — kaža były milicyjant.
Kiraŭnik BAŽ: «Zapis śviedčyć, što žurnalistaŭ zatrymlivajuć śviadoma»
Zapis radyjopieramovaŭ na prośbu «Svabody» taksama prakamentavaŭ staršynia BAŽ Andrej Bastuniec.
«Heta śviedčańnie taho, što idzie, jak kažuć, «naružka» za žurnalistami, — kaža Andrej Bastuniec. — My takuju infarmacyju ŭžo atrymlivali. Siońnia my ŭsie musim razumieć, što, niahledziačy na harantyi prafesijnaj žurnalisckaj dziejnaści, my sutykajemsia ź jaje abmiežavańniami ŭ vypadku zatrymańniaŭ. A hety zapis śviedčyć, što heta metanakiravanyja dziejańni siłavych strukturaŭ suprać žurnalistaŭ. Žurnalistaŭ zatrymlivajuć śviadoma».
Pa słovach Andreja Bastunca, ciskam na žurnalistaŭ źjaŭlajucca i tak zvanyja zatrymańni «dla pravierki dakumentaŭ».
«Heta niezakonna, — miarkuje Andrej Bastuniec. — Viadziecca pra toje, kab nia dać žurnalistam pracavać ź miesca padziej, nia dać «rabić karcinku». Kali b treba było pravieryć asobu čałavieka, to ŭ jaho jość pašpart, jaki hetuju asobu paćviardžaje. A kali pašpart navat nichto nie praviaraje, to heta śviedčyć ab pieraškodzie žurnalisckaj pracy. Tearetyčna takija dziejańni całkam padpadajuć pad artykuł 198 Kryminalnaha kodeksu — pieraškoda žurnalisckaj pracy. Inšaja sprava, što ŭ Biełarusi hety artykuł u vypadkach ź ciskam na žurnalistaŭ niedziaržaŭnych ŚMI nivodnaha razu nie prymianiaŭsia».
Što kažuć u milicyi
«Svaboda» źviarnułasia ŭ Ministerstva ŭnutranych spraŭ z prośbaj prakamentavać mahčymuju datyčnaść atrymanych nami zapisaŭ da pracy pradstaŭnikoŭ pravaachoŭnych orhanaŭ. Na momant publikacyi my nie atrymali adkazu.
Chvala zatrymańniaŭ žurnalistaŭ «Svabody»
Zatrymańnie Antona Trafimoviča stała trecim za apošnija tydni vypadkam zatrymańnia žurnalistaŭ «Radyjo Svaboda», jakija pracavali padčas žyvych tranślacyj na vulicach Miensku. 19 červienia ŭ žyvym efiry na płoščy Jakuba Kołasa zatrymali karespandentku Alaksandru Dyńko i aperatara Andreja Rabčyka. Abaich advieźli ŭ Savieckaje RUUS Miensku i vypuścili praź niekalki hadzin, papiaredziŭšy pra adkaznaść.
14 lipienia ŭ rajonie płoščy Pieramohi, taksama padčas žyvoj tranślacyi, zatrymali žurnalistaŭ «Svabody» Alesia Pileckaha i Andreja Rabčyka. Ich advieźli ŭ RUUS Centralnaha rajonu Miensku, adkul adpuścili praź dźvie hadziny biez składańnia pratakołaŭ i pravierki dakumentaŭ.
Zatrymlivali žurnalistaŭ «Svabody» va ŭsich troch vypadkach ludzi ŭ cyvilnym adzieńni, jakija nie pradstaŭlalisia i nie tłumačyli pryčynaŭ zatrymańnia.
Jak zatrymlivali Trafimoviča
Padčas zatrymańnia 15 lipienia Antonu Trafimoviču złamali nos. U RUUS jaho vieźli ŭ kajdankach, pastaviŭšy na kaleni na padłohu mikraaŭtobusa — niahledziačy na toje, što ŭ jaho išła kroŭ i jon vidavočna mieŭ patrebu ŭ medyčnaj dapamozie. Vyzvalili karespandenta «Svabody» prykładna praz hadzinu paśla zatrymańnia.
Anton Trafimovič paśla vyzvaleńnia ź milicyi, 15 lipienia
Aficyjnaja pradstaŭnica HUUS Mienharvykankamu Natalla Hanusievič skazała «Svabodzie», što Anton Trafimovič «akazaŭ niepadparadkavańnie».
«Hramadzianin akazaŭ niepadparadkavańnie zakonnym patrabavańniam supracoŭnikaŭ milicyi. U ramkach administracyjnaha pracesu jon byŭ zatrymany i dastaŭleny dla razboru ŭ Zavodzki RUUS horadu Miensku. Cialesnyja paškodžańni, pra jakija paviedamlaje małady čałaviek, byli atrymanyja im padčas niepadparadkavańnia. Pa fakcie atrymańnia cialesnych paškodžańniaŭ materyjał nakiravany ŭ padraździaleńnie Śledčaha kamitetu Respubliki Biełaruś dla praviadzieńnia pravierki i dačy pravavoj acenki», — skazała aficyjnaja pradstaŭnica HUUS Mienharvykankamu.
Pa słovach Antona Trafimoviča, nijakaha niepadparadkavańnia supracoŭnikam milicyi jon nie čyniŭ.
«Nichto nie pradstaŭlaŭsia, prosta padbiehli ludzi ŭ cyvilnym, schapili za ruki, vyciali pa hałavie, nie skazaŭšy, za što mianie ciahnuć. Ja nie supraciŭlaŭsia. Ja navat nia mieŭ mahčymaści supraciŭlacca, bo ich było čaćviora, chto mianie ciahnuŭ. Heta było praz 10-15 chvilin paśla strymu. Toje, što heta byli supracoŭniki milicyi, ja daviedaŭsia tolki tady, kali mianie pryvieźli ŭ RUUS», — skazaŭ žurnalist.
Anton Trafimovič śćviardžaje, što nijakaha razboru ŭ Zavodzkim RUUS nie było: «Nas tam nichto nie apytvaŭ, praz hadzinu nas vypuścili».
«Učora (15 lipienia. — RS) ja źviarnuŭsia ŭ 4-y špital Miensku pa medyčnuju dapamohu. Na renthienie ŭ mianie vyjavili pierałom nosa. Łor vyjaviła parvanuju ślizistuju ŭ nosie, nakłała čatyry švy», — kaža Anton Trafimovič.
Lekarka nakiravała zvarot žurnalista ab źbićci ŭ milicyju. 16 lipienia ź im źviazaŭsia pradstaŭnik RUUS Maskoŭskaha rajonu Miensku i paviedamiŭ, što pieradaje spravu ŭ Śledčy kamitet Maskoŭskaha rajonu. Anton Trafimovič rychtuje zajavu na zaviadzieńnie kryminalnaj spravy.