«Пагражалі: ты адкажаш за тое, што разабраў вадамёт, падпаліў дачу Балабы, пакалечыў нашых хлопцаў камянямі». Максім Харошын — пра сваё затрыманне
16.10.2020 / 07:43
13 кастрычніка ў Мінску жорстка затрымалі аднаго з уладальнікаў сталічнай кветкавай крамы «Першы кветкавы» 34-гадовага Максіма Харошына. З РУУС мужчыну даставілі ў 3-ю гарадскую бальніцу, дзе ён працягвае знаходзіцца. Максім распавёў tut.by, што з ім адбылося ў момант затрымання і якія прагнозы даюць медыкі.
Фота з інстаграма тэлевядучага Дзмітрыя Шэпелева
Што адбылося ў дзень затрымання
Максім кажа, што момант затрымання стаў для яго поўнай нечаканасцю.
— У 08.30 мы селі з жонкай у машыну і не паспелі зачыніць дзверы, як яны тут жа адчыніліся — усё адбылося за секунду. Прыляцелі адразу некалькі ўдараў у твар. Я ўжо праз запухлыя вочы ўбачыў чалавека без маскі. Мне спачатку здалося, што гэта нейкі розыгрыш або пранк, я ў шоку, не разумею, што адбываецца.
— Вам у гэты час нічога не кажуць?
— Проста: «ляжаць, с***» — і ўсё. Жонка крычыць, усе вылезлі з балконаў, пачалі здымаць. Яны апранаюць балаклаву і зацягваюць мяне ў бусік, там бачу толькі красоўкі людзей, таму што знаходжуся на карачках тварам у падлогу і ўжо ў кайданках. Яны пытаюцца, ці зразумеў я, за што тут. Вядома, не.
Мне казалі вельмі груба і нецэнзурна — не буду перадаваць даслоўна. Але пасыл такі: ты зараз адкажаш за тое, што пагражаў дзецям і сем'ям нашых супрацоўнікаў. Сталі казаць, што я знаходжуся ў нейкіх чатах.
Адзін з іх, больш-менш разумны, сказаў, што калі дакажу ў РУУС, што не знаходжуся ў чатах — мяне адпусцяць.
Максіма даставілі ў Першамайскі РУУС. Там, па яго словах, чыталі яго перапіскі, праглядалі фота:
— Завялі ў нейкі кабінет, але ён быў як прахадны двор — 10 чалавек, з іх трое дзяўчыны, усе без масак. Паклалі мяне тварам уніз, больш-менш размаўлялі нармальна. Але потым прыйшлі двое. Адзін бярэ дубінку і пачынае мяне біць.
Гучалі фразы, якія ўсім затрыманым кажуць: «Ты арганізатар, табе заплацілі». Пагражалі: ты адкажаш за тое, што разабраў вадамёт, за тое, што падпаліў дачу Балабы, за тое, што пакалечыў нашых хлопцаў камянямі. Яны са мной паводзілі сябе так, быццам мяне затрымалі на мітынгу, а пра тую гісторыю, што я знаходжуся ў нейкіх чатах, ужо і забыліся.
— Вы казалі 13 кастрычніка, што страцілі прытомнасць.
— Двое, што збівалі, прыходзілі і сыходзілі. У адзін з прыходаў я губляю прытомнасць, яны палохаюцца — нясуць нашатыр, становіцца лягчэй. Потым пачынаецца прыступ — мне не хапае паветра, пачынаю задыхацца. У мяне няма астмы, але два разы ў жыцці, калі я вельмі перажываў, у мяне такі стан быў. Яны вельмі моцна палохаюцца, адзін на аднаго пачынаюць раўсці. Усе выбягаюць з кабінета — ніхто не хоча быць побач са мной, выклікаюць хуткую. Дарэчы, дзяўчаты, калі мяне білі, выходзілі з кабінета і казалі: «Ну хопіць, мы стаміліся на гэта глядзець».
— У каментары ГУУС Мінгарвыканкама адзначылі, што работнікі аховы здароўя прыбылі па выкліку супрацоўнікаў міліцыі, якім вы паведамілі аб наяўных захворваннях. Пра што можа ісці гаворка?
— У мяне няма ніякіх такіх захворванняў. Але на нейкім праўладным форуме я нават пачытаў, што знаходжуся на ўліку ў псіханеўралагічным дыспансеры, што ў мяне «спецыяльныя» прыпадкі. Кажуць, маўляў, сімулянт.
У ГУУС Мінгарвыканкама так пракаментавалі інцыдэнт: «У інтэрнэце размешчана відэа, на якім грамадзяніна змяшчаюць у машыну хуткай дапамогі. Папярэдне можна паведаміць, што яго даставілі ў Першамайскае РУУС горада Мінска за ўчыненне адміністрацыйнага правапарушэння. Работнікі аховы здароўя прыбылі па выкліку супрацоўнікаў міліцыі, якім ён паведаміў аб наяўных у яго захворваннях. Маладога чалавека адвезлі ў медычную ўстанову.
У частцы прычынення цялесных пашкоджанняў, пра якія паведамляецца ў некаторых інтэрнэт-крыніцах, інфармацыя не правераная. Грамадзянін мае права звярнуцца ў следчыя органы з заявай для правядзення праверкі ў частцы абставінаў атрымання цялесных пашкоджанняў».
«Хочуць прыйсці зняць паказанні аб збіцці»
Максім упэўнены, што відэа, якія абляцелі інтэрнэт 13 кастрычніка, вельмі дапамаглі з агалоскай.
— Шчыра лічу, што мне няма чаго прад'явіць. Добра, удзел у несанкцыянаваным мітынгу, але навошта мяне так затрымліваць, біць? Дайце штраф, суткі.
— Вас ні з кім не пераблыталі, як думаеце?
— Чакалі мяне дакладна. Я жыву не па прапісцы, а ў здымнай кватэры — пра яе наогул ніхто не ведаў. Гэта цэнтр горада, а ўсе мітынгі ў цэнтры, і сілавікі пастаянна бачылі маю машыну — яна запамінальная. Яны яшчэ ў бусіку казалі: ды мы тваю тачку кожны дзень бачым, ты актывіст.
— А тое, што вы раздавалі на мітынгах жанчынам кветкі, неяк усплывала ў размове?
— Пра гэта не было ні слова. Яны нават пыталіся, які ў мяне бізнэс. Я сказаў пра кветкі, на што мне адказалі, што на кветках на такую машыну не заробіш. На самай справе, я, калі дарыў дзяўчатам кветкі, разумеў, што нешта можа здарыцца, хоць і не было такога, што выгружаў тысячу кветак — у мяне магло быць, ну, два пачкі руж. І такіх хлопцаў, як я, было шмат. Я бачыў, што сілавікі пастаянна глядзяць на мяне. І так як затрымлівалі многіх маіх сяброў, знаёмых, я амаль месяц, выходзячы ў двор, кожны дзень спачатку вызіраў з пад'езда, хутка замыкаўся ў машыне. Але ў гэтую раніцу ўпершыню выйшаў расслабіўшыся.
Максім кажа, што следчы з РУУС быў у шпіталі 13 кастрычніка. Таксама яму тэлефанавалі са Следчага камітэта.
— Хочуць прыйсці зняць паказанні аб збіцці. Але пакуль ніхто не дайшоў. Я і сам буду падаваць заяву, хоць і лічу гэта бескарысным. Але ведаю, што ўсё гэта не мае тэрміну даўнасці. Можа, потым усё ўсплыве і мае дзеці ўсё расследуюць.
— У чым вас абвінавачваюць?
— Пакуль я ведаю толькі аб несанкцыянаваным мітынгу. Але я не здзіўлюся, калі мне прыпішуць арганізацыю жаночых маршаў ці яшчэ нешта.
— Як вы адрэагавалі на навіну аб пазбаўленні вашага адваката ліцэнзіі?
— З іроніяй. Я ведаю, што паводле законе яна мае права яшчэ працаваць і яна будзе мяне абараняць. Хоць я ўсведамляю, што закон не працуе і наяўнасць адваката роўная нулю.
«Людзі прапаноўвалі выставіць каля маёй палаты ахову»
Максім не ведае, калі выйдзе з бальніцы: дактары дакладных тэрмінаў пакуль не называюць. Ён распавядае, што каля яго палаты некалькі гадзін дзяжурылі два чалавекі ў масках, але калі медыкі сказалі, што пацыента не адпусцяць, — яны зніклі.
— У мяне чэрапна-мазгавая траўма, зламаны нос, рабілі абследаванне вачэй і выявілі пашкоджанне рагавіцы. Удары тканак па левым баку — ад спіны да ягадзіц. І штосьці з плячом, дактары пакуль высвятляюць.
— Як да вас ставяцца?
— Вельмі добра. Я тут наогул як знакамітасць, не разумею чаму. Далі асобную палату. Многія падыходзяць, падтрымліваюць —вельмі шмат дактароў, у якіх затрыманыя або дзеці, або калегі.
— Што скажаце пра рэакцыю грамадскасці?
— Мне незнаёмыя людзі прыносяць карціны, іконы, кнігі, майкі і неймаверную колькасць ежы, пачастункаў, тартоў. Сёння даслалі вялікую паштоўку-грамату, нейкае таварыства ліфцёраў. Яны пабаяліся, мабыць, паказаць якое, але гэта вельмі прыемна. У дырэкт ужо адказаў на 7 тысяч паведамленняў, прабачце, проста больш пакуль не магу. Пісалі з клінік у Швейцарыі, з нейкай нямецкай клінікі, гатовыя бясплатна прыняць. Людзі нават прапаноўвалі выставіць каля маёй палаты ахову.
— Навіны пра краму таксама чытаеце?
— Там трэція суткі чарга, я наогул у шоку. Калі ў кавярні разбілі шкло, я таксама стаяў у чарзе, але не чакаў, што людзі так адгукнуцца на маю асабістую гісторыю. Многія кажуць, што ідуць не за кветкамі, а падтрымаць Максіма. Напішыце, калі ласка, што гэтая салідарнасць і эмацыйная падтрымка мне вельмі дапамагаюць.