Жыхара Гальшанаў абвінавачваюць у тэрарызме. Ён кажа, што троліў сілавікоў

2 лютага ў судзе Смаргонскага раёна прайшло першае судовае пасяджэнне па крымінальнай справе Івана Вярбіцкага, піша Рэгіянальная газета. Яго абвінавачваюць па чатырох артыкулах.

02.02.2021 / 23:54

Фота Настассі Уткінай.

Судовае разбіральніцтва вядзе суддзя Людміла Пятрова і два народныя засядацелі — Дукава і Матвеева. Дзяржаўны абвінаваўца — Сяргей Кавальчук. Абвінавачванага абараняе адвакат Аляксей Крывалапаў. Пацярпелых па дадзенай справе няма.

Івана Вярбіцкага абвінавачваюць па чатырох артыкулах Крымінальнага кодэкса:

Згодна з абвінавачваннем, 14 кастрычніка 2020 года Іван Вярбіцкі пад нікам «Dimon D» размясціў у двух тэлеграм-каналах Ашмянаў і Астраўца каментары, у якіх застрашваў насельніцтва і дэстабілізаваў абстаноўку ў краіне. У тэлеграм-канале «Ашмяны» заклікаў закідаць пракуратуру Ашмянскага раёна кактэйлямі Молатава, а ў тэлеграм-канале «Астравец для жыцця» заклікаў пашкодзіць маёмасць супрацоўнікаў органаў унутраных спраў і іх сямей. Абвінавачванне трактуе размяшчэнне каментароў у публічных тэлеграм-каналах як падбухторванне да здзяйснення акту тэрарызму. Вярбіцкага абвінавачваюць яшчэ ў тым, што 21 кастрычніка ён разарваў пратакол аб ператрусе, а таксама ў незаконным набыцці і захоўванні боепрыпасаў і выбуховых рэчываў.

Вярбіцкі прызнае віну толькі па артыкуле 377.

Паказанні Вярбіцкага

Іван Вярбіцкі нарадзіўся ў Багданаве ў Валожынскім раёне 17 ліпеня 1965 года. Пасля жыў у Гальшанах Ашмянскага раёна, дзе афіцыйна зарэгістраваны, але працаваў ад 1990-х гадоў у Расіі. У яго дзве вышэйшыя адукацыі. Працаваў мастаком-дызайнерам, затым перакваліфікаваўся і працаваў мультыплікатарам, рэжысёрам, мантажорам відэа. Малюе карціны, піша апавяданні. Раней не быў судзімы.

Вярбіцкі прыехаў з Падмаскоўя ў Гальшаны ў красавіку 2020 года. У Гальшанах Вярбіцкі жыў у доме бацькі, які памёр пяць год таму. Дом дастаўся ў спадчыну яму і яго сястры, аднак яны яшчэ не дзялілі маёмасць.

14 кастрычніка Вярбіцкі прачнуўся каля 9 гадзін, адкрыў тэлеграм. У канале «Ашмяны» пабачыў паведамленне пра тое, што размясцілі адфоташопленую карцінку сцяга, каб прадстаўнікі праваахоўных органаў прыехалі на месца, а там насамрэч нічога не было. Таму абвінавачваны вырашыў таксама «патроліць» сілавікоў. Ён пакінуў у канале допіс са словамі «Заўтра ідзём штурмаваць мясцовы КДБ», пасля дапісаў «Маленькімі групамі з кактэйлямі Молатава». Яму адказалі, што ў Ашмянах цяпер няма КДБ, на гэтым месцы знаходзіцца пракуратура. Тады Вярбіцкі адказаў: «Будзем паліць пракуратуру».

Пасля Вярбіцкі перайшоў у канал «Астравец для жыцця», там зрабіў рэпост з тэлеграм-канала, які прызнаны экстрэмісцкім, і дапісаў: «Усе міліцэйскія тачкі і тачкі іх жонак павінны гарэць».

Абвінавачваны патлумачыў, што трэба разумець мяжу паміж рэчаіснасцю і віртуальным жыццём. Па яго словах, дыскусія ў тэлеграм-каналах была абсалютна жартоўнай і не мела дачынення да рэальнага жыцця. Вярбіцкі прызнаўся, што часта займаўся тролінгам:

— У адным з тэлеграм-чатаў, напэўна, гэта быў канал «Ліда для жыцця» напісаў, што трэба зрабіць дэманстрацыю: выпусціць кароў, размаляваных у белыя і чырвоныя колеры. Канешне, гэтага не адбылося. Яшчэ пісаў, што зрабіў падкоп з Гальшанаў да рэзідэнцыі прэзідэнта. Але стаміўся, а засталося ўсяго 200-300 метраў дакапаць, таму заклікаў людзей мне дапамагчы. Вось у жартоўнай форме пісаў, але тады справу не ўзбудзілі.

Абвінавачваны не ведаў, дзе знаходзіцца пракуратура ў Ашмянах, а дакладнага месца для збору людзей маленькімі групамі нідзе не ўказваў. Вярбіцкі не быў знаёмы ні з кім асабіста з чатаў «Ашмяны» і «Астравец для жыцця». Таксама ён адмаўляе, што падбухторваў людзей да тэрарыстычнага акту, ніякіх дзеянняў для здзяйснення злачынства не прадпрымаў.

21 кастрычніка Вярбіцкі выйшаў па прадукты. Пасля вяртаўся дадому і пабачыў групу асоб. Сярод гэтай групы людзей быў чалавек у міліцэйскай форме, побач стаяла міліцэйская машына. Людзі паказалі яму пасведчанні.

— Падумаў спачатку, што гэта жарт, розыгрыш. Толькі пасля зразумеў, што гэта сапраўды супрацоўнікі. Адзін паказаў пастанову пракурора, дзе мяне абвінавачваюць па нейкіх жахлівых артыкулах.

Вярбіцкі прачытаў адну старонку пастановы, раззлаваўся і разарваў дакумент. Калі яго збіраліся павезці ў пастарунак, дастаў тэлефон і разбіў аб багажнік міліцэйскага аўтамабіля.

— Разбіў тэлефон, таму што прадставіўся такі выпадак. Прыехала следчая група, якая прыйшла лавіць злога тэрарыста, — тлумачыў свае дзеянні Вярбіцкі.

Міліцыянеры адвезлі Вярбіцкага ў пастарунак, зрабілі новую пастанову і вярнуліся ў Гальшаны. Там Вярбіцкі адмаўляўся адчыняць дзверы дому пакуль не прыйшоў старшыня сельвыканкама.

Дома ў абвінавачванага следчая група знайшла порах і 23 малакаліберныя патроны. Вярбіцкі расказаў, што дом вялікі — шмат пакояў, у якіх ён не жыў, не чапаў рэчы, што засталіся пасля смерці бацькоў, і не ведае дакладна, што і дзе захоўвалася.

Порах, які знайшлі ў шафе, знаходзіўся за банкамі, ён туды не залазіў. А патроны ляжалі ў чамадане, які знаходзіўся ў канапе ў пакоі маці, куды ён вельмі рэдка заходзіў. Вярбіцкі мяркуе, што порах і патроны засталіся ад бацькі, які быў паляўнічым. Дарэчы, сам Вярбіцкі таксама быў паляўнічым, ён здаў сваю стрэльбу ў міліцыю на ўтылізацыю яшчэ ў 2019 годзе.

Сведкі з Ашмянскага РАУС

Мікалай Вярбіцкі, Ігар Якаўлеў, Аляксей Ярашэвіч — оперупаўнаважаныя Ашмянскага РАУС. Яны праводзілі ператрус у абвінавачванага. Якаўлеў і Ярашэвіч заявілі, што перад тым, як разарваць паперу аб ператрусе абвінавачваны сказаў нешта пра карнікаў. Ярашэвіч працытаваў: «Вы — карнікі, вы не дзейная заканадаўчая ўлада». Супрацоўнікі міліцыі пацвердзілі, што знайшлі дома ў Вярбіцкага порах і патроны, а таксама забралі камп’ютарную тэхніку.

Аляксандр Гудзеўскі — участковы Ашмянскага РАУС. Ён таксама праводзіў ператрус. Па яго словах, больш займаўся відэаздымкай, чым выемкай рэчаў, таму не ведае, дзе дакладна знайшлі порах і патроны.

Андрэй Стэльмах — старшы інспектар па дазвольнай працы Ашмянскага РАУС. Ён не прымаў удзелу ў ператрусе. Стэльмах расказаў, што Вярбіцкі здаваў стрэльбу ў 2019 годзе яму.