U Biełarusi ŭsiaho try-čatyry hady, kab padrychtavacca

Jak tolki Rasija zajmieje alternatyŭnyja šlachi tranzitu nafty i hazu, jana pačnie havaryć ź Minskam na movie dyktatu, prahnazuje Vital Silicki. Što da kredytaŭ MVF, to Kreml im tolki rady.

18.06.2009 / 01:37

Jak tolki Rasija zajmieje alternatyŭnyja šlachi tranzitu nafty i hazu, jana pačnie havaryć ź Minskam na movie dyktatu, prahnazuje dyrektar Biełaruskaha instytutu stratehičnych daśledavańniaŭ Vital Silicki. Što da kredytaŭ MVF, to Kreml im tolki rady. Jon spadziajecca pierapampoŭvać ich na apłatu tych ža rasijskich enierhanośbitaŭ pa vyšejšych cenach.

— Ja raspaviadu vam historyju, jakaja adbyłasia na kanfierencyi, jakuju ładziŭ naš instytut u listapadzie 2008 hoda. U jakaści adnaho z vystupoŭcaŭ pryjechaŭ viadomy ŭ Biełarusi rasijski ekśpiert Andrej Suzdalcaŭ. Jon vystupaŭ u ranhu dziaržaŭnaha čynoŭnika Rasijskaj Fiederacyi i prosta abhavorvaŭ schiemy, u što Biełarusi abydziecca hieapalityčny razvarot na Zachad. Byli prahavorany kankretnyja rečy: kali Biełaruś budzie piarečyć pryvatyzacyi svaich klučavych aktyvaŭ rasijskim kapitałam, kali jana budzie stvarać pieraškody, Rasija nie budzie puskać biełaruskija tavary na svoj rynak. Heta było ahučana na kanfierencyi absalutna ŭ adkrytuju. Kali my majem takija zajavy, to stanovicca jasna, što hetaja palityka zaraz i adbyvajecca.

Sapraŭdnaj pryčynaj Małočnaj vajny byŭ častkovy razvarot Biełarusi na Zachad, niepryznańnie Biełaruśsiu Abchazii i Paŭdniovaj Asiecii i niežadańnie biełaruskich uładaŭ zhadzicca na pryvatyzacyju mienavita małočnaj haliny rasijskim kapitałam.

Kali pačalisia razmovy pra standartyzacyju, siertyfikacyju biełaruskaj małočnaj pradukcyi pa normach ES, u Rasii, mahčyma, skłałasia ŭražańnie, što hetaja halina całkam moža pajści ŭ ruki zachodnich inviestaraŭ.

— Heta značyć, rasijanie adčuli, što prosta «babki» ŭciakajuć u inšy bok?

— Tut navat nie babki: chutčej, uciakaje terytoryja. Łajalnaść Biełarusi da Rasii ciapier pad vialikim pytańniem. Asablivy šturšok usim hetym pracesam dało «Ŭschodniaje partniorstva». Z punktu hledžańnia rasijskaj palitelity (i heta prasočvajecca pa ŭsich ich zajavach), ciapier momant, kali Biełaruś možna jašče ŭziać i zatrymać, bo ŭ nas vielmi zaležnaja ad Rasii ekanomika pa ŭsich paramietrach. I tut možna stvarać niejkija abmiežavańni, pieraškody pa ŭsim śpiektry taho, na što my aryjentujemsia.

— Biez Rasii my nijak nie zdolejem, navat kali pieraaryjentujemsia na Jeŭropu?

— Całkam sanitarna zabłakavać Biełaruś u Rasii nikoli nie ŭdajecca.
Peŭnaja zaležnaść Rasii ad Biełarusi zachoŭvajecca, pakul my kantralujem tranzitnyja šlachi i pakul u Rasii isnuje deficyt tranzitnych mahutnaściaŭ, jak heta i jość zaraz. Mahčyma, praz try-čatyry hady hetaj pieravahi ŭ Biełarusi ŭžo i nie budzie, kali Rasija ŭprecca roham i vydaść šalonyja sumy, kab pabudavać absalutna stratnyja trubaprovady. Ale ž kali my ŭžo surjozna dumajem pra niejkaje niezaležnaje isnavańnie, to hetyja try-čatyry hady jość u nas na peŭnuju strukturnuju pierabudovu biełaruskaj ekanomiki.

— Pakul nie zakryjuć «Družbu», pryjdziecca siabravać?

— Tak, ja zhodny z hetym.

— Kudy ž my rušym? U Rasiju ci nie? Čym usio skončycca?

— Idzie hulnia niervaŭ: Maskva čakaje, što Biełaruś spužajecca ŭłasnaj prytkaści i spynicca, bo joj nie budzie kudy dziavacca. A biełaruski bok raźličvaje na toje, što ŭsio ž Rasija schopicca za hałavu, zrazumieŭšy, što Biełaruś usurjoz «sychodzić». Mahčyma, dzieści hety kampramis da kanca miesiaca i budzie znojdzieny. Ale ž pakul abodva baki hulajuć na vielmi pavyšanych tanach i pavyšanych staŭkach. Darečy, užo

pajšoŭ praces hieapalityčnaj kankurencyi, kali Mižnarodny valutny fond pačaŭ pierabivać rasijskija kredyty. Što nasamreč peŭnymi kołami ŭ Kramli, ja dumaju, tolki budzie zaachvočvacca, tamu što hetyja kredyty pojduć na apłatu tych ža zapazyčanaściaŭ za rasijskija enierhanośbity i hetak dalej.
Situacyja budzie niepradkazalnaj.

Kab zrabić sapraŭdny razvarot, treba mieć dakładnuju nakiravanaść na strukturnuju pierabudovu biełaruskaj ekanomiki. Heta vielmi baluča — i palityčna, i sacyjalna. Isnavać pa niejkich paŭpraviłach-»paŭniapraviłach» u pryvilejavanym stanie z Rasijaj było lahčej. Nie treba było napružvacca. Viedajecie, z hetach kanfliktaŭ moža atrymacca šmat karysnaha, kali pahnablać małako, potym miasa, potym jašče što-niebudź. Kali pradpryjemstvy zojmucca siertyfikacijaj pradukcyi, pošukam novych rynkaŭ, pierachodam na narmalnyja standarty, kab ekspartavać jašče ŭ mnohija baki — budzie toje, što adbyłosia, umoŭna kažučy, z hruzinskim i małdaŭskim vinom. I chacia zaraz tam vytvorčaść upała, ale ž, jak jany kažuć, heta dazvoliła im pieraaryjentavacca, znajści novyja rynki, pavysić jakaść pradukcyi. Ale ž heta treba budzie rabić nie z adnoj-dźviuma niejkimi pazicyjami, a z cełym šeraham.

— Dziŭna, što ŭsio heta adbyvajecca pad ściaham budaŭnictva sajuznaj dziaržavy…

— Z hetym treba vyznačycca, vyznačyć Biełaruś jak samuju siabie, svaje nacyjanalnyja intaresy, ułasnuju identyčnaść, jakaja ŭžo nie zvozdicca prosta da pastsavieckaj ci kvazisajuznaj.

Pytańnie stavicca tak: što takoje Biełaruś?