«Замест электроннага бранзалета выдзяляюць двух ахоўнікаў». Як выглядае хатні арышт у Беларусі?
Рамана Пратасевіча і Сафію Сапегу перавялі пад хатні арышт. Пра ўмовы іх утрымання вядома няшмат. Яны жывуць на здымных кватэрах, Сафія днямі бачылася з бацькамі ў горадзе. Разбіраемся, як звычайна выглядае хатні арышт і якія абмежаванні ён накладае.
25.06.2021 / 15:08
Ілюстрацыйнае фота
Такая мера, як хатні арышт, прадугледжана артыкулам 125 Крымінальна-працэсуальнага кодэкса. Падазраванага ці абвінавачанага пакідаюць у кватэры і забараняюць адтуль выходзіць цалкам ці ў пэўны час. Пры праблемах са здароўем хатні арышт можа быць у лячэбнай установе. Следчы з санкцыі пракурора накладае на чалавека пэўныя абмежаванні.
У кодэксе прапісана, што падазраваны мусіць насіць пры сабе электронную прыладу кантролю.
«У Беларусі я яшчэ ні разу не сутыкаўся, каб камусьці выдавалі бранзалет, — кажа Антон Гашынскі, адвакат сям’і Соф’і Сапегі (ён каментуе практыку агулам, а не выпадак Сапегі). — У нас, як правіла, выдзяляюць двух ахоўнікаў. Яны знаходзяцца з вамі ў адным памяшканні, з вамі ходзяць, сочаць, каб вы прытрымліваліся рэжыму».
Чалавек абавязаны таксама адказваць на кантрольныя тэлефонныя званкі.
Абмежаванні пры хатнім арышце прапісаны ў частцы 3 артыкула 123-1 КПК. З самых частых — гэта забарона на тэлефонныя званкі, ліставанне, карыстанне інтэрнэтам. Не дазваляецца кантактаваць з пэўнымі асобамі, знаходзіцца ў пэўных месцах ці на мерапрыемствах, кіраваць машынай (калі злачынства звязана з парушэннем правілаў дарожнага руху). Калі гэта злачынства ў адносінах да члена сям’і, то падазраванаму (абвінавачанаму) нельга знаходзіцца з пацярпелым у агульнай кватэры ці распараджацца сумеснай маёмасцю.
«Пры хатнім арышце не абавязкова будуць накладзены ўсе абмежаванні, можа быць толькі частка з іх», — тлумачыць Гашынскі.
Калі раней чалавек жыў у кватэры разам з сям’ёй, то падчас хатняга арышту ён таксама, хутчэй за ўсё, застанецца з імі. Адзінае — ён мусіць забяспечыць магчымасць для знаходжання там аховы.
«З прадуктамі харчавання некалькі варыянтаў можа быць. Або дазваляюць замовіць дастаўку, або прывозяць блізкія сваякі, або чалавек разам з канвоем ходзіць у краму. На хатнім арышце магчымы і шпацыр, і выхад на вуліцу, і кантакты з кімсьці — але толькі з дазволу следчага», — дадае адвакат.
Вось як хатні арышт выглядае ў палітвязняў. Паўгода пад такой мерай знаходзіўся юрыст штаба Бабарыкі Ілля Салей. Ён не мог выходзіць з кватэры, карыстацца інтэрнэтам ці атрымліваць і дасылаць лісты. Яму дазволілі кантактаваць толькі з адвакатам (абаронца Іллі — яго бацька), які прыносіў ежу і забіраў смецце.
Чытайце таксама: Адвакату Іллю Салею працягнулі на два месяцы хатні арышт
Пад хатнім арыштам цяпер культуролаг Юлія Чарняўская. Ёй таксама забароненыя перапіска і званкі — усю інфармацыю дачка Яўгенія атрымлівае праз адваката. Чарняўская не мае права выходзіць на шпацыр на вуліцу, таму нахаджвае патрэбную колькасць крокаў на лоджыі.
Чытайце таксама:
Юлія Чарняўская праз адваката расказала, як жыве пад хатнім арыштам
«Малю тых, хто вядзе справу, дазволіць маме прагулкі». Яўгенія Чарняўская — пра месяц хатняга арышту і лёс Tut.by
У 2011-м пад хатні арышт змяшчалі журналістку Ірыну Халіп. Яна жыла разам з сынам, іх наведвала маці Ірыны. У кватэры штодзень дзяжурыла па два супрацоўнікі КДБ — часам яны сядзелі ў калідоры, часам у пакоі на канапе. З дазволенага ў Халіп па сутнасці было чытво і прагляд тэлевізара. Ёй забаранялася падыходзіць да вокнаў.