Usiaho patrochu

Uvarvaŭsia ŭ palicejski ŭčastak. Jak eks-kiraŭnik Biełarusi sprabavaŭ zatrymać pierabiežčykaŭ na Zachad

Historyja sa spartsmienkaj Kryścinaj Cimanoŭskaj prymusiła zhadać i inšyja historyi pabiehaŭ. Paŭstahodździe tamu adnamu ź pierabiežčykaŭ sprabavaŭ pieraškodzić eks-lidar Biełarusi Pancielajmon Panamarenka. Raskazvajem padrabiaznaści.

Pancielajmon Panamarenka (u centry)

Pieršaja asacyjacyja z Panamarenkam — prynamsi, u minčukoŭ — heta vulica, nazvanaja ŭ jaho honar. Sam jon daŭno zabyty, ale kaliści jahonaje imia hrymieła.

Panamarenka ŭznačalvaŭ biełaruskuju kampartyju ŭ 1938-1947 hadach. Pry im adbyłosia ŭźjadnańnie Zachodniaj Biełarusi i BSSR, pajšli na spad represii. Choć mienavita Panamarenka prapanoŭvaŭ Stalinu aryštavać Janku Kupału, Jakuba Kołasa i inšych piśmieńnikaŭ, jakija zastalisia na voli paśla piku represij.

Stalin śpiecyjalna adznačaŭ Panamarenku ŭ supraćvahu kiraŭniku Ukrainy Mikitu Chruščovu. Kali apošni pryjšoŭ da ŭłady ŭ Kramli, karjera eks-lidara BSSR była pradvyznačana.

Rasstrelvać čynoŭnikaŭ užo pierastali, tamu Panamarenku adpravili ŭ ssyłku: pasłom u Polšču, potym u Indyju, a paśla i ŭ Niderłandy. U apošniaj krainie jon papracavaŭ usiaho niekalki hadoŭ i byŭ abjaŭleny «piersonaj non-hrata».

U 1961 hodzie Niderłandy naviedali vučonyja Hołuby, jakija pracavali ŭ Istytucie chimii Akademii navuk SSSR u Śviardłoŭsku (ciapier Jekacierynburh). Padčas vizitu Alaksiej Hołub paprasiŭ palityčny prytułak.

Žonka Hołuba vyrašyła dziejničać hetak ža.

«Kamiersant» śćviardžaŭ, što Panamarenka asabista ŭstupiŭ u bojku z palicyjaj na vulicach Amsterdama, imknučysia pierachapić pierabiežčycu.

Alaksiej Hołub

Ale ŭ histaryčnaj litaratury heta historyja padadziena ź inšymi akcentami. Maŭlaŭ, žonku Hołuba pryviali ŭ adździaleńnie palicyi aeraporta ŭ Amsterdamie i spytali, ci žadaje jana viartacca ŭ SSSR. 

Tym časam u adździaleńnie palicyi ŭvarvalisia 10 supracoŭnikaŭ savieckaha pasolstva na čale z Panamarenkam. Pačałasia bojka, palicejski ŭdaryŭ pasła ŭ tvar.

Ale žonku Hołuba siłaj zaviali ŭ ofis «Aerafłota». 

U lubym razie žonka Hołuba ŭrešcie zajaviła, što choča viarnucca ŭ SSSR. Praz paŭhady ŭ Saviecki Sajuz viarnuŭsia i sam Hołub.

Jon vystupiŭ na dźviuch pres-kanfierencyjach, paviedamiŭ, što jaho schapili śpiecsłužby NATA i raskajaŭsia. Ale nieŭzabavie jaho zatrymali i dali šeść hadoŭ, jakija Hołub adsiedzieŭ całkam.

Paśla vyzvaleńnia pracavaŭ na drobnych pasadach u śfiery navuki. Paśla raspadu SSSR jaho reabilitavali. U 2000-m Hołub zahinuŭ — upaŭ na relsy mietro (napeŭna, pieražyŭ sardečny prystup). Što adbyłosia z žonkaj Hołuba, historyki nie paviedamlajuć.

Heta historyja padarvała i karjeru Panamarenki. Nieŭzabavie jaho adpravili pracavać vykładčykam. Jon pamior u 1984 hodzie.

Kamientary da artykuła