Ci moža vakcyna ad kavidu abaranić ad chvaroby Alchiejmiera?
Źjaŭlajecca ŭsio bolš dokazaŭ tamu, što pryščepki suprać roznych infiekcyjnych zachvorvańniaŭ zabiaśpiečvajuć značnuju achovu ad chvaroby Alchiejmiera.
16.08.2021 / 21:13
Fota Nadziei Bužan
Usio bolš źviestak śviedčać pra toje, što pažyłyja ludzi, jakija vakcynujucca ad roznych zachvorvańniaŭ, naprykład, ad słupniaku ci hrypu, značna radziej pakutujuć ad chvaroby Alchiejmiera. Navukoŭcy dakładna nie mohuć patłumačyć, čamu tak adbyvajecca, ale mnohija miarkujuć, što vakcyny vyklikajuć imunny adkaz, jaki moža źmienšyć zapaleńnie ŭ mozhu. Jakraz zapaleńnie vyklikaje stratu niejronaŭ i źnižeńnie kahnityŭnych zdolnaściaŭ, piša The Wall Street Journal.
Adnym ź pieršych dokazaŭ stała kanadskaje daśledavańnie 2001 hoda, u jakim uziali ŭdzieł prykładna 3600 čałaviek, starejšych za 65. Daśledčyki vyjavili, što pryščepka ad słupniaku źnižała ryzyku raźvićcia chvaroby Alchiejmiera na 59%, ad polijamielitu — na 40%, a ad hrypu — na 25%. Adnak u daśledavańni byli chiby: adroźnieńni, vyjaŭlenyja pamiž vakcynavanymi i nievakcynavanymi hrupami, mahli być vynikam inšych faktaraŭ. Naprykład, niekatoryja vakcynavanyja ludzi mahli nie chvareć na dyjabiet, jaki pavyšaje ryzyku raźvićcia chvaroby Alchiejmiera.
Adnak u bolš poźnich daśledavańniach uličvalisia takija faktary, i navukoŭcy ŭsio roŭna vyjavili značnuju suviaź pamiž vakcynami i chvarobaj Alchiejmiera.
U krasaviku ŭ daśledčym artykule, apublikavanym u Journals of Gerontology, razhladałasia suviaź pamiž chvarobaj Alchiejmiera i vakcynaj AKDS (kambinavanaja pryščepka suprać troch zachvorvańniaŭ: dyfteryi, koklušu i słupniaku). Navukoŭcy ŭličvali stan zdaroŭja, vykarystańnie miedycynskich pasłuh i leki, jakija prymajuć pacyjenty. U vyniku daśledčyki pryjšli da vysnovy, što vakcynavanyja ludzi mieli na 42% nižejšuju ryzyku raźvićcia demiencyi, čym tyja, chto pryščepku nie rabiŭ.
Letaś było praviedziena daśledavańnie Nacyjanalnym instytutam serca, lohkich i kryvi ZŠA, u jakim uziali ŭdzieł 5000 čałaviek, starejšych za 65. Navukoŭcy vyjavili, što vakcyna ad pnieŭmanii va ŭzroście ad 65 da 75 hadoŭ źnižała ryzyku raźvićcia chvaroby Alchiejmiera na 25-30% z ulikam roznych faktaraŭ.
Adnak daśledavańnie nie vyjaviła stanoŭčaha efiektu ad pryščepki suprać hrypu, ale heta moža zaležyć ad častaty vakcynacyi. Pryščepka suprać hrypu vyklikaje słabiejšy imunny adkaz, čym inšyja vakcyny, tamu, vierahodna, dla dasiahnieńnia stanoŭčaha efiektu nieabchodnyja paŭtornyja vakcynacyi.
Toje, što vakcyny źnižajuć ryzyku raźvićcia chvaroby Alchiejmiera, pakul tolki teoryja, ale hetu teoryju ŭžo paćviardžajuć šmatlikija daśledavańni. Nieviadoma, ci zmohuć vakcyny ad kavidu mieć taki ž upłyŭ na pažyłych ludziej, ale ŭsie pryščepki suprać karanavirusa vyklikajuć mocny imunny adkaz. Tamu nielha vyklučać, što praź niekalki hadoŭ, kolkaść ludziej z chvarobaj Alchiejmiera značna źmienšycca dziakujučy vakcynam suprać karanavirusa.