Polšča, Brytanija i Ukraina stvarajuć novy vajenna-palityčny sajuz. Što pra jaho viadoma?
1 lutaha 2022 hoda ŭ Kijeŭ prylacieli premjery Polščy i Brytanii Maraviecki i Džonsan. Lidary hetych krain sustrelisia ź Zialenskim, kab abmierkavać novy farmat vajenna-palityčnaha supracoŭnictva pamiž krainami. Havorka idzie ab pradastaŭleńni palityčnaj, dypłamatyčnaj i vajennaj dapamohi Ukrainie na vypadak napadu Rasii. Faktyčna, kiraŭniki dziaržavy zajavili ab novym jeŭrapiejskim palityčnym i abaronnym aljansie. Raskazvajem, što heta značyć dla krain i rehijona.
03.02.2022 / 20:59
Brytanskija analityki vizualizavali novy vajenna-palityčny aljans.
Na fonie eskałacyi situacyi na miažy Ukrainy i Rasii, ściahvańnia rasiejskich vojskaŭ na terytoryju Biełarusi i akupavanyja Rasijaj ukrainskija terytoryi — Danbas i Krym — Varšava i Łondan aktyvizavali padtrymku Kijeva.
Pra bolš aktyŭnaje raźvićcio trochbakovych suviaziaŭ pamiž krainami raskazała jašče 21 studzienia ministr zamiežnych spraŭ Vialikabrytanii Liz Tras. Hałoŭnymi zadačami rehijanalnaha aljansu pavinny stać jak supraćdziejańnie rasiejskaj pahrozie, tak i sumiesnaja praca dziela budučyni jeŭrapiejskaj biaśpieki.
«Kreml nie zasvoiŭ uroki historyi. Jany marać adnavić Saviecki Sajuz ci svajho rodu «Vialikuju Rasiju», padzialiŭšy terytoryi pa etničnaj i moŭnaj prykmiecie. Jany zajaŭlajuć, što chočuć stabilnaści, u toj čas jak pracujuć nad tym, kab zapałochać i destabilizavać inšych», — zajaviła jana.
Stvareńnie novaj vosi Łondan — Varšava — Kijeŭ adbyvajecca na fonie istotnaha abvastreńnia situacyi biaśpieki na ŭkrainskich miežach i aktyŭnaj pastaŭki Brytanijaj zbroi Ukrainie.
Džonsan i Maraviecki pryjechali ŭ Kijeŭ 1 lutaha, jak raz u toj dzień, kali ab stvareńni sajuza aficyjna skazaŭ Zialenski padčas svajho vystupu ŭ Radzie.
Lidary taksama abhavaryli palityčnuju, dypłamatyčnuju i vajskovuju dapamohu Ukrainie na fonie pahrozy rasiejskaha ŭvarvańnia.
Brytanski premjer Džonsan i ŭkrainski prezident Zialenski. Fota: pres-słužba prezidenta Ukrainy.
Napiaredadni vizitu Džonsana va Ukrainu, urad Vialikabrytanii zajaviŭ, što vydzielić Ukrainie £88 miljonaŭ. Brytanskaja finansavaja dapamoha pavinna być nakiravana na sadziejničańnie stabilnamu kiravańniu i zabieśpiačeńnie enierhietyčnaj niezaležnaści Ukrainy ad Rasii.
U studzieni 2022 hoda Brytanija adpraviła niekalki samalotaŭ z vajskovaj dapamohaj, jana vučyć ukrainskich vajskoŭcaŭ vykarystoŭvać supraćtankavyja kompleksy NLAW i paśladoŭna padtrymlivaje krainu na dypłamatyčnym froncie.
Polski premjer raskazaŭ pra hatoŭnaść akazać Ukrainie dapamohu ŭ enierhietyčnaj, abaronnaj, ekanamičnaj i humanitarnaj śfiery. U pryvatnaść, palaki paabiacali pastaŭki:
- vajennaha abstalavańnia i techniki;
- niekalkich dziasiatkaŭ tysiač patronaŭ i artyleryjskich snaradaŭ;
- supraćpavietranych snaradaŭ;
- lohkich minamiotaŭ;
- dronaŭ.
Taksama premjer-ministr Polščy raskrytykavaŭ Niamieččynu za «Paŭnočny patok — 2». «Nielha adnoj rukoj vykazvać salidarnaść z Ukrainaj, a druhoj padpisvać siertyfikacyjnyja dakumienty Nord Stream 2», — zajaviŭ Maraviecki.
Maraviecki kazaŭ žurnalistam: Vialikabrytanija «z ułasnaha dośviedu viedaje, nakolki doŭhaj i ciažkaj moža być ruka Maskvy». Jon zhadaŭ atručeńnie rasiejskaha raźviedčyka Siarhieja Skrypala i jahonaj dački Julii ŭ Sołśbiery i inšyja napady rasijskich śpiecsłužbaŭ.
«Łondan i Varšava realna aceńvajuć maštaby hetaj pahrozy, padobny pohlad zbližaje našy krainy i prymušaje šukać sumiesnyja rašeńni dla abarony biaśpieki i miru ŭ Jeŭropie», — skazaŭ jon.
«Pobač z takim susiedam, jak Rasija, stvarajecca ŭražańnie, što my žyviom kala vułkana. I tamu jak nichto ŭ Jeŭropie my razumiejem, jakoj kaštoŭnaściu źjaŭlajucca biaśpieka, sajuzy, supracoŭnictva ŭ pytańniach biaśpieki. Takuju padtrymku, mienavita ŭ hetym płanie, my chočam akazvać Ukrainie», — kazaŭ polski premjer padčas pres-kanfierencyi z ukrainskim premjeram Šmyhalom.
Polski i ŭkrainski premjery Maraviecki i Šmyhal. Fota: Ukrinform.
«Jakaja moža być alternatyva? Pahladzicie na Biełaruś», — adznačyŭ Maraviecki.
Džonsan padčas sustrečy ź Zialenskim sazaŭ, što sankcyi, jakija rychtuje Vialikabrytanija ź inšymi dziaržavami na vypadak novaj rasiejskaj ahresii, buduć aktyvavanyja «ŭ toj samy momant, kali naha rasiejskaha žaŭniera navažycca pierajści ŭkrainskuju miažu i kročyć na ŭkrainskuju terytoryju».
Džonsan zajaviŭ, što patencyjnaje ŭvarvańnie Rasiei va Ukrainu stała b parazaj Pucina. Jon padkreśliŭ, što apošnija tydni pravioŭ šmatlikija pieramovy ź jeŭrapiejskimi lidarami i ŭsie jany padtrymlivajuć pazicyju, što Ukraina maje prava sama vyznačać svoj palityčny kurs i da jakoj arhanizacyi dałučycca.
Cikava, što pierad sustrečaj ź Zialenskim čakałasia telefonnaja razmova Pucina i Džonsana, ale hetaha nie adbyłosia, jaje pieranieśli na paźniejšuju datu.
Navošta dziaržavam hety aljans?
Kiraŭnik MZS Ukrainy Dźmitryj Kuleba raskryŭ detali novaha abjadnańnia. Pavodle jaho słoŭ, ź inicyjatyvaj stvareńnia takoha farmatu vystupiła Ukraina ŭ kastryčniku 2021 hoda.
Novy farmat źjaŭlajecca častkaj ukrainskaj stratehii małych aljansaŭ, što praduhledžana stratehijaj źniešniaj palityki.
«Sutnaść u tym, što my nie možam čakać biaśpieki i roskvitu kali-niebudź u budučyni, kali staniem členami ES i NATA. Jany patrebnyja nam užo siońnia. Tamu my ŭžo siońnia dasiahajem praktyčnaha ŭmacavańnia, hurtujučy siabroŭskija i blizkija pa duchu krainy ŭ małyja aljansy. My stvarajem pojas biaśpieki i roskvitu i ŭzmacniajem Bałta-Čarnamorskuju voś», — kaža ministr.
I heta sapraŭdy nie pieršy padobny aljans. Raniej Ukraina stvaryła z Polščaj i Litvoj «Lublinski trochkutnik», «Kvadryhu» z Turcyjaj, «Asacyjavanaje trya» z Hruzijaj i Małdovaj.
Aljans, pa słovach ukrainskaha ministra, hruntujecca nie na łakalnaj hieahrafii, a na ahulnych pryncypach Ukrainy, Polščy i Brytanii, na imknieńni ŭmacoŭvać biaśpieku i raźvivać handal.
Dla Kijeva stvareńnie takoha sajuza źjaŭlajecca sprobaj znajści aporu ŭ krytyčny momant. Ukraina ŭ svoj čas spaźnilisia z ustupleńniem u NATA, zaraz hetaje akno mahčymaściaŭ zakrytaje. Ukraina siońnia nie źjaŭlajecca častkaj sistemy kalektyŭnaj abarony, tamu jana vymušanaja šukać padtrymki asobnych dziaržaŭ.
U paŭnočnaatłantyčnym aljansie niama adzinstva adnosna terminaŭ členstva Ukrainy. Choć u NATA tak i nie pajšli na ŭltymatyŭnyja ŭmovy Maskvy adnosna jurydyčnych harantyj niepašyreńnia błoka za košt Ukrainy, Hruzii i inšych uschodniejeŭrapiejskich dziaržaŭ. Tamu novy aljans moža stać asnovaj dla novaj sistemy jeŭrapiejskaj biaśpieki, asabliva kali da jaho dałučacca inšyja krainy (kštałtu Skandynavii, Bałtyi ci Rumynii).
Sam sajuz hetych krain vyhladaje łahična. Brytanija daje Ukrainie adnu z samych maštabnych dapamoh u siektarach biaśpieki i abarony, a Polšča maje naturalny intares, kab Ukraina ŭzmacniała svoj abaronny patencyjał. Krainy abjadnoŭvaje toje, što jany surjozna staviacca da rasijskaj pahrozy i na sabie adčuli jaje ŭ roznaj stupieni.
Taki sajuz — častka stratehii Brytanii pa adnaŭleńni ŭpłyvu ŭ śviecie i rehijonie paśla Breksitu. Hetyja try krainy taksama abjadnoŭvaje najaŭnaść pytańniaŭ i navat pretenzij da Brusiela. U NATA daloka nie ŭsie krainy hatovyja rašuča procidziejničać rasijskaj pahrozie, tamu Brytanija praciahvaje taktyku małych aljansaŭ dla bolš efiektyŭnaj pracy va Uschodniaj Jeŭropie.
Akramia taho, Vialikabrytanija — adna ź jeŭrapiejskich krain, jakaja paśladoŭna sprabuje ŭkaraniać najbolš surjoznuju sankcyjnuju palityku ŭ dačynieńni da Kramla na fonie vajennaj eskałacyi Rasii la miežaŭ z Ukrainaj.
Brytanija, atrymlivajučy novaha sajuźnika va Uschodniaj Jeŭropie, pašyraje svaje śfiery ŭpłyvu i ŭ doŭhaterminovaj pierśpiektyvie pavyšaje svoj hieapalityčny status jak asnoŭnaha partniora pa biaśpiecy na ŭsim ŭschodnim fłanhu NATA. I takim čynam pierachoplivaje inicyjatyvu ŭ Hiermanii i Francyi jak asnoŭnych harantaŭ jeŭrapiejskaj biaśpieki.
A Polščy sajuz patrebny, bo, niahledziačy na sprečki pa histaryčnych pytańniach, jana zastajecca stratehičnym partnioram Ukrainy. Akramia taho, padobny aljans stanie dadatkovym arhumientam Polščy ŭ debatach krainy z kiraŭnictvam ES.
Polšča budzie dapamahać Ukrainie zbrojaj, resursami i abstalavańniem, akramia niepasrednaj adpraŭki svaich vajskoŭcaŭ. U hetym aljansie palaki ŭskosna pradstaŭlajuć ES, jaki taksama peŭnym čynam stanovicca aktaram biaśpieki.
Taksama Polšča imkniecca zamianić Hiermaniju i stać hałoŭnaj siłaj, jakaja vypracoŭvaje źniešniuju palityku na ŭschodnim fłanhu ES.
Akramia taho, u vypadku šyrokamaštabnaha nastupu na Ukrainu, mienavita Polšča adčuje na sabie nastupstvy značnaj chvali ŭkrainskich biežancaŭ.
Taksama Polšča ciapier maje samuju dynamičnuju ekanomiku z hetych troch krain, tamu jaje mocna turbuje pytańnie enierhietyčnaj dyviersifikacyi. Jana niepakoicca praz źjaŭleńnie hazapravoda «Paŭnočny patok — 2» i ŭzmacnieńnie supracoŭnictva ŭ enierhietyčnaj śfiery pamiž Rasijaj i Hiermanijaj.
Brytanska-polska-ŭkrainski aljans u pieršuju čarhu źjaŭlajecca instrumientam cisku na Rasiju, reakcyjaj na prarasijskuju palityku asobnych zachodniejeŭrapiejskich dziaržaŭ. Dla Zachodniaj Jeŭropy pahroza z boku Rasii davoli abstraktnaja, jana nie tyčycca ich niepasredna. Tamu jany addajuć pieravahu niejak z hetaj Rasiejaj kamunikavać i damaŭlacca. A voś dla Uschodniaj Jeŭropy heta bolš balučaje pytańnie.
Ci padtrymlivajuć zvyčajnyja ŭkraincy taki sajuz?
Pa vynikach studzieńskaha sacyjałahičnaha apytańnia hrupy «Rejtynh» 61% ukraincaŭ padtrymlivajuć ideju stvareńnia vajenna-palityčnaha sajuza ŭ składzie Ukrainy, Polščy i Vialikabrytanii.
Admoŭna staviacca da hetaj inicyjatyvy 21%, abyjakava — 12%.
Najbolš padtrymlivajuć ideju stvareńnia takoha abjadnańnia žychary zachodnich i centralnych rehijonaŭ Ukrainy, a taksama Kijeva (uzrovień padtrymki ad 65% da 76%).
U paŭdniovych abłaściach padtrymlivajuć — 51%, nie padtrymlivajuć — 31%, A na ŭschodzie — 40%, nie padtrymlivajuć — 38%.
Najbolš padtrymlivajuć ideju stvareńnia sajuza vybarščyki prajeŭrapiejskich i nacyjanalistyčnych partyj.