Kali skončycca vajna i jak možna nablizić pieramohu? Ukrainski pohlad
Ukrainski Centr abaronnych stratehij, jaki abjadnoŭvaje ŭkrainskich i zamiežnych ekśpiertaŭ, padrychtavaŭ spravazdaču, u jakoj analizuje toje, što adbyvałasia ŭ našym rehijonie apošnija amal čatyry tydni i prahnazuje, čaho varta čakać raniej. Pakolki našych čytačoŭ pastaŭlenyja pytańni cikaviać nijak nie mienš, čym ukrainskaje hramadstva, pieradrukoŭvajem ich hruntoŭnuju spravazdaču.
23.03.2022 / 02:04
Ukrainski vajskoviec adpačyvaje na svajoj pazicyi ŭ Charkavie. 22 sakavika 2022 hoda. Fota: Andrew Marienko / AP
Kolki jašče budzie iści vajna? Hetaje pytańnie balić usim hramadzianam Ukrainy. Dakładna adkazać na jaho ciapier niemahčyma, ale my možam praanalizavać usie składniki i pryjści da niekatorych vysnoŭ.
Dzie my ciapier?
Vajennyja dziejańni viaducca na ziamli, u pavietry, na mory, u infarmacyjnaj i kibiernietyčnaj prastory. Hałoŭnaj stratehičnaj metaj vajny źjaŭlajecca źniščeńnie Ukrainy jak suvierennaj dziaržavy.
Heta vialiki losavyznačalny vyklik isnavańniu Ukrainy i ŭsim jaje žycharam. Baraćba z takim mahutnym voraham źjaŭlajecca našaj ahulnaj spravaj.
Niahledziačy na vialikuju roźnicu ŭ vajennych patencyjałach, adnosny pośpiech Rasii ŭ hetaj vajnie jość tolki ŭ adnoj płoskaści — marskoj. Rasija praktyčna akupavała Čornaje i Azoŭskaje mory, prycisnuŭšy Ukrainu da bieraha. Pry hetym praź sistemu našaj bierahavoj abarony RF nie zdolnaja padyści ŭščylnuju i paśpiachova ažyćciaŭlać amfibijnyja apieracyi, vysadziŭšy mahutny desant na sušu.
U kibiernietyčnaj prastory RF nie zmahła nanieści niepapraŭnuju škodu ŭkrainskaj krytyčnaj infrastruktury. Jak my bačym, pa mienšaj miery ciapier, ukrainskija sistemy funkcyjanujuć bieśpierabojna, pracujuć bankaŭskaja i finansavyja sistemy, praciahvajecca vytvorčaść elektraenierhii, pastaŭki hazu, pracuje Internet, stacyjanarnaja i mabilnaja suviaź.
Dziaržaŭnyja orhany i navinavyja sajty štodnia źjaŭlajucca abjektami kibiernietyčnych napadaŭ voraha, ale ich ahulnaja paśpiachovaść nizkaja.
U infarmacyjnym poli RF całkam prajhraje jak va Ukrainie, tak i za jaje miežami. Ukraincy demanstrujuć biesprecedentnaje adzinstva i padtrymku ŭrada i prezidenta.
Namier Rasii raskałoć hramadstva infarmacyjnymi atakami i pravakacyjami paciarpieŭ krach.
Viadomaja daktryna Hierasimava, što była realizavanaja Rasijaj padčas akupacyi Kryma i častkova ŭ vajnie na ŭschodzie Ukrainy ŭ 2014 hodzie — siońnia nie spracavała. Ukrainski narod — adziny, zhurtavany i mahutny. Nianaviść da zachopnika — usienarodnaja, a lubyja prarasijskija elemienty načysta adrynajucca hramadstvam.
Za miažoj, asabliva ŭ krainach demakratyčnaha śvietu, zachoŭvajecca niečuvanaja da hetaha času padtrymka Ukrainy. Niahledziačy na pastajannyja paŭtareńni tak zvanaj rasijskaj dypłamatyjaj svaich naratyvaŭ, suśvietnaja supolnaść ich zusim nie prymaje.
Vajna na ŭschodzie častkova sychodziła Rasii z ruk, bo jana ŭmieła prasoŭvać svaju ideju «asobnych narodaŭ» tak zvanych «ŁNR / DNR» i ich iłžyvaj subjektnaści, ale ciapier heta nie pracuje.
Rasii nie ŭdajecca naviazvać svaju viersiju padziej, ich razmovy pra «nacystaŭ» i «pahrozy RF ad Ukrainy» spraviadliva śvietam ŭsprymajucca jak poŭnaje tryźnieńnie.
Kreml dapuściŭ kałasalnuju pamyłku. Akazałasia, što tryljony rubloŭ na ich uzbrojenyja siły, raźviedčykaŭ i siłavikoŭ, a taksama padkormku piataj kałony va Ukrainie byli marnymi. Hieraičnaja baraćba ŭsiaho ŭkrainskaha naroda, ad prezidenta Ukrainy da siłaŭ abarony na pieradavoj, ad vałancioraŭ i aktyvistaŭ da fiermieraŭ i šarahovych hramadzian, akrylaje nas.
Krytyčnym pralikam RF stała jaje niazdolnaść avałodać pavietranaj prastoraj, niahledziačy na istotnuju pieravahu ŭ pavietry. Bolšaść analitykaŭ, paraŭnoŭvajučy da vajny zdolnaści ŭkrainskich pavietranych siłaŭ z rasijskimi, nie davali ukrainskim šmat šancaŭ.
Było praktyčna adnadušnaje mierkavańnie, što RF atrymajecca dosyć chutka abiasškodzić ukrainskuju avijacyju, prybić ukrainskija siły SPA i ŭstalavać panavańnie ŭ pavietry.
RF abviaściła pra paśpiachovaje padaŭleńnie SPA Ukrainy ŭžo ŭ pieršyja hadziny vajny. Ale heta akazałasia nierealizavanym žadańniem. Praz try tydni vajny RF straciła dziasiatki samalotaŭ i viertalotaŭ, a ŭkrainskaja bajavaja avijacyja i SPA dahetul dziejničajuć i praciahvajuć paražać vialikuju kolkaść celaŭ štodnia.
Pośpiechi našych piłotaŭ — hierojaŭ bajavoj avijacyi, bieśpiłotnaj avijacyi i SPA źjaŭlajucca sapraŭdy ŭražlivymi. Adnak, viadoma, my nie ŭ siłach samastojna całkam zakryć nieba ad ahresara, čym i karystajucca rasijanie, jakija kampiensujuć niaŭdačy ŭ inšych napramkach šmatlikimi rakietnymi ŭdarami pa haradach Ukrainy i vajskovaj infrastruktury.
Nu i, narešcie, sucelnym šokam dla zachopnika akazałasia naziemnaja apieracyja. Nie spracavaŭ płan A, heta značyć chutki zachop šerahu haradoŭ i terytoryj Ukrainy, z hałoŭnaj metaj — Kijevam.
Siły, adpraŭlenyja va Ukrainu, dzie tolki suchaputnaja kampanienta pieravyšała 120 tysiač čałaviek, akazalisia niazdolnymi dasiahnuć amal usich apieratyŭnych metaŭ i nivodnaj klučavoj.
Pravały rasijan u łahistyčnym zabieśpiačeńni, vykanańni apieracyj i słabaja padrychtoŭka pryviali da parazaŭ, dyskusii pra jakija nie sychodziać sa staronak haziet i telebačańnia.
Pamiatajem, što bolš za 15 tysiač zabitych zachopnikaŭ aznačajuć pa pryniataj mietadałohii ŭtraja bolš paranienych. Pierapoŭnienyja paranienymi špitali ŭ Mazyry, Biełharadzie, Biardziansku i akupavanym Sievastopali śviedčać pra realistyčnaść hetych acenak. Dadaŭšy jašče tysiaču pałonnych, my prychodzim da vysnovy, što naša armija abiasškodziła ŭžo kala pałovy ad pieršapačatkovaj suchaputnaj hrupoŭki. Što heta, jak nie pravał?
Nazapašvańnie siłaŭ i srodkaŭ, uklučajučy pierakidańnie reštkaŭ bajazdolnych padraździaleńniaŭ z dalokich kutkoŭ Rasii, sproby zadziejničać biełaruskaje vojska i navat blizkaŭschodnich najmitaŭ — śviedčańnie taho, što ŭsie najaŭnyja resursy kinutyja na vyratavańnie ad parazy.
Rasija raźličvaje na ryvok u vyhladzie eskałacyi, pierš za ŭsio na paŭdniovym i paŭnočnym napramkach. Jon pavinien być zavieršany Rasijaj, pakul u jaje jość resursy. Ich, pa roznych acenkach, chopić da siaredziny krasavika, mahčyma da červienia-lipienia.
Zdolnaść Ukrainy vystajać va ŭmovach tatalnaha teroru suprać mirnaha nasielnictva i zadziejničańnia ŭsich najaŭnych siłaŭ i srodkaŭ suprać USU i terabarony zaležyć ad niaźmiennaści dypłamatyčnaj padtrymki, dapamohi zbrojaj i hrašyma z boku ZŠA i inšych krain.
Na hetym etapie kanstanta — rašučaść palityčnaha i vajskovaha kiraŭnictva, hatoŭnaść da takoha scenaru siłaŭ abarony. Takim čynam, raźvićcio pośpiechu stratehičnaj abarončaj apieracyi źjaŭlajecca krytyčna važnym.
Ci jość u RF reziervy doma?
Tak, jość, ale abmiežavanyja. Pa-pieršaje, ahulnaja štatnaja kolkaść bajazdolnych suchaputnych siłaŭ RF blizkaja da 300 tysiač, heta značyć va Ukrainu nakiravali amal pałovu ŭsich najaŭnych mahčymaściaŭ. Ale ich bajazdolnaść, jak my bačym, vielmi ŭmoŭnaja i adnaznačnaja.
Jość jašče vialikaje pytańnie pa inšaj pałovie, całkam vierahodna, što jana niedaŭkamplektavanaja i nie stvoryć dziejny bajazdolny rezierv, jaki možna dastavić va Ukrainu.
Kali ž Pucin nakiruje da nas usie najaŭnyja siły i stracić ich bolšuju častku, heta pryviadzie da straty armii naohuł. A heta dla RF — katastrofa.
Mif ab niepieramožnaj i strašnaj ruskaj armii byŭ razburany ŭ suśvietnaj infarmacyjnaj prastory. Jon užo nie adnovicca, navat kali ŭ budučyni buduć vykananyja niejkija apieratyŭnyja mety. Nizkaja padrychtoŭka sałdat, nizkaja stupień zabiaśpiečanaści i techničnaha ŭzroŭniu ŭzbrajeńnia, nizkaja zładžanaść ich padraździaleńniaŭ, krytyčnyja pamyłki ŭ sistemie kamandavańnia, adsutnaść zrazumiełych im samim metaŭ i zadač i žudasny maralny stan, pamnožany na niazdolnaść arhanizacyi łahistyki, pryviali da patavaj situacyi. Ich adzinaja pieravaha — heta kolkaść.
Čamu armija RF akazałasia takoj?
Pa-pieršaje, rasijanie hadami paŭtarali mantru ab ułasnaj niepieramožnaści, u jakuju sami pavieryli.
Rasija ź nieaimpierskaj napyšlivaściu tradycyjna niedaaceńvała Ukrainu, moc našych siłaŭ abarony, matyvacyju i rašučaść našaha nasielnictva.
Pa-druhoje, u Rasiei taksama niama demakratyčnaha kantrolu za ŭzbrojenymi siłami.
U adroźnieńnie ad ukrainskaj armii, bajazdolnaść jakoj hadami prydzirliva vyvučałasia hramadstvam, ekśpiertami, parłamientam, hramadzianskim Ministerstvam abarony, partniorami i pravaachoŭnaj sistemaj, u Rasii niezaležnaha kantrolu za ŭzbrojenymi siłami niama.
Zatoje maje miesca zroščvańnie vajskovaj viarchuški z vyšejšym kiraŭnictvam krainy, a heta robić niemahčymaj ćviarozuju acenku situacyi i luboje krytyčnaje myśleńnie. Uspomnim naš ułasny balučy vopyt da 2014 hoda.
Jaskravy prykład — praterminavanyja praduktovyja nabory, jakija našy bajcy znachodziać u źniščanaj technicy voraha. Heta śviedčyć pra tatalnuju karumpavanaść sistemy zabieśpiačeńnia. Pra toje ž kaža ich stan rečavaha zabieśpiačeńnia, i, što niemałavažna, stan techniki. Jana sastareła i pastajanna vychodzić sa stroju.
Zrazumieła, što bolšuju častku vializnaha biudžetu, jaki składaje bolš za 60 młrd dalaraŭ štohod, vajskovaje kiraŭnictva i kuratary z uładnaj elity prosta raskradali.
Tamu, pavodle niadaŭniaha vykazvańnia Borysa Džonsana, svaje parazy rasijskaje kiraŭnictva vymiaščaje pastajannymi rakietnymi ŭdarami, u tym liku pa hramadzianskich abjektach. Taksama Rasija dasyłaje ŭ Ukrainu vialikuju kolkaść zachopnikaŭ, užo nie ličačysia asabliva sa stratami, adpraŭlajučy sotni adzinak abstalavańnia.
Rasija śviadoma teraryzuje miascovaje nasielnictva ŭ časova akupavanych nasielenych punktach.
Łohika hetych dziejańniaŭ amaralnaja, ale i prostaja — zapałochać abaroncaŭ i złamać volu da supracivu. Ale jana nie spracoŭvaje.
Jakim by čynam ni raźvivalisia dalej padziei, takija ŭčynki zachopnikaŭ nadziejna zabiaśpiečyli miesca złačyncam nie tolki ŭ piekle, ale i na łavie padsudnych.
Va ŭmovach pravału maksimalnaj eskałacyi ŭsimi najaŭnymi srodkami, Maskva budzie sprabavać kampiensavać niedachop pośpiechaŭ proksi-dypłamatyčnymi srodkami, padobna da pravieranaha za vosiem hadoŭ minskaha pracesu.
Trymajučy Ukrainu ŭ napruzie pieryjadyčnaj eskałacyjaj, rakietnymi ŭdarami, pracaj dyviersijnych hrup ź biełaruskaj terytoryi, Kreml budzie nazapašvać resursy.
Pamianšeńnie intensiŭnaści bajavych dziejańniaŭ dazvolić Rasii ekanomić ci navat nazapašvać finansavyja resursy. Heta moža adbycca z-za niežadańnia jeŭrapiejcaŭ admaŭlacca ad rasijskich enierharesursaŭ, ceny na jakija astranamična vyraśli.
Taki chod daść prastoru dla sprobaŭ raskałoć adzinstva našych zachodnich partnioraŭ, jakija buduć pakutavać ad palityčnaj niestabilnaści, vyklikanaj zapavoleńniem tempaŭ ekanamičnaha rostu, prablemami charčovaj biaśpieki, faktaram ukrainskich biežancaŭ i inš.
Važnym momantam upłyvu na RF źjaŭlajucca biesprecedentnyja suśvietnyja sankcyi. Adnačasova z pravałam blickryhu Zachad pačaŭ nakładać žorstkija abmiežavańni, dušačy ekanomiku i reziervy RF.
Jość taksama mierkavańnie, što ekanamičny patencyjał Rasii byŭ pieraacenieny, jak i jaje vajenny patencyjał. Całkam vierahodna, što hetaja kraina ŭžo na miažy bankructva.
Ciapier niemahčyma dakładna sprahnazavać stupień žyvučaści pucinskaha režymu, jaho zdolnaść utrymlivać hramadstva na hałodnym pajku ŭ abłožanaj krepaści. Hetak ža składana acanić žyćciazdolnaść ekanamičnaj kanstrukcyi ŭ nadzvyčaj niespryjalnych umovach.
Tamu ŭkrainskaje kiraŭnictva i hramadstva nastrojenyja mienavita na źniasilvajučuju vajnu.
Adnolkava važnym źjaŭlajecca jak zabieśpiačeńnie źniešniaj padtrymki, tak i pieravod ukrainskaj ekanomiki na vajenny ład. Va ŭmovach piśmiennych dziejańniaŭ vajennaha kiraŭnictva i niaźmiennaj vysokaj matyvacyi hramadstva apošniaje budzie vyrašalnym faktaram.
Pytańnie, jakoje ŭsich chvaluje: ci moža Pucin pasprabavać vyrašyć chod vajny chimičnaj zbrojaj ci navat jadziernym udaram?
Rasija maje doŭhi śpis vykarystańnia zabaronienych vidaŭ zbroi i ździajśnieńnia vajennych złačynstvaŭ i złačynstvaŭ suprać čałaviečnaści.
Całkam mahčymyja pravakacyi z chimičnaj i inšymi vidami zbroi z abvinavačvańniem Ukrainy.
Siryjski vopyt uziaćcia haradoŭ z užyvańniem chimičnaj zbroi, pa ironii losu i z pryciahnieńniem siryjskich najmitaŭ, moža stać realnaściu.
Nie biespadstaŭnyja papiaredžańni ŭkrainskaj vajskovaj raźviedki ab mahčymym zadziejničańni čarnobylskaha scenara, u pryvatnaści, vykarystańnia zaražanaha hruntu abo adpracavanych jadziernych adchodaŭ.
Zachodnija žurnalisty, analityki i palityki zaniepakojenyja tym, što Uładzimir Pucin zahnaŭ siabie ŭ tupik i tamu źjaŭlajecca nadzvyčaj niebiaśpiečnym.
U ciapierašni čas lubyja opcyi na jaho stale nie vielmi viasiołyja dla spravy zachavańnia ŭłady, uvachodžańnia ŭ historyju i losu jaho krainy (mienavita ŭ takoj paśladoŭnaści). Zanadta staranna jon stvaraŭ imidž hatovaha źviartacca da samych ryzykoŭnych dziejańniaŭ, iści da kanca što b to ni było ŭ dasiahnieńni pastaŭlenaj mety, a taksama vieści siabie jak lidar hłabalnaj vahi, kab ciapier zharnuć svaje dziejańni ŭ Ukrainie.
Racyjanalny ŭ svajoj alternatyŭnaj realnaści, jon apantany Ukrainaj. Takim čynam, pry ŭmovie, što jon žyvy i va ŭładzie, jon budzie sprabavać pierałamać Ukrainu, pakul jość resursy, abo, atrymaŭšy choć niejkuju istotnuju pieramohu — vajennuju abo dypłamatyčnuju, jon zmoža jaje pradać ułasnym paddanym i aŭtarytarnamu internacyjanału.
Tamu isnuje vysokaja vierahodnaść ździajśnieńnia i inšych teraktaŭ z metaj stvareńnia technahiennych katastrofaŭ. Pry hetym, vykarystańnie taktyčnaj jadziernaj zbroi suprać Ukrainy vyhladaje małavierahodnym z pryčyny niemahčymaści dasiahnieńnia z dapamohaj hetaha peŭnych palityčnych metaŭ i nadzvyčaj niehatyŭnych nastupstvaŭ jak dla Rasii, tak i režymu, jaki tam kiruje.
Zaraz jadziernaje strymlivańnie pracuje tak, jak taho i žadajuć u Kramli, paćviardžeńniem čaho źjaŭlajecca admova ŭ realizacyi biespalotnaj zony.
A voś ryzyka pieravodu vajny ŭ doŭhaterminovuju pazicyjnuju vajnu, viadoma, jość. Rasieja moža pasprabavać usio ž kinuć usie siły na 1—2 napramki i zasiarodzicca na ich, a potym sprabavać utrymać novyja akupavanyja terytoryi. Adnak zrabić heta budzie ciažka i technična, i arhanizacyjna. Choć, vybirajučy z usich niehatyŭnych vajennych scenaroŭ, jany mohuć pajści na heta.
Tamu padtrymka i zabieśpiačeńnie USU siońnia z usich siłaŭ dla nas žyćciova nieabchodnyja. Čym bolš niaŭdałaj budzie ich sproba zafiksavać «dasiahnieńni», tym chutčej jany zrazumiejuć, što treba zakančvać.
Pa hetych pryčynach ličym, što vielmi vierahodnym źjaŭlajecca scenar mirnaha pahadnieńnia. RF budzie sprabavać vycisnuć niejkija ŭmovy, pradstavić ich u siabie doma ŭ jakaści «pieramohi» i pryjści da zhody da taho momantu, jak stanie vidavočnym ich pravał.
Takoje pahadnieńnie daść mahčymaść Rasii pieradychnuć i adnavicca, a pa mahčymaści — uvajści ŭ biaskoncyja sprečki ab stanie vykanańnia pahadnieńniaŭ nakštałt minskaha pracesu. Tamu lubyja ŭmovy takoha pahadnieńnia pavinny vielmi vyrazna pradbačyć ryzyku taho, što RF u svaim standartnym styli budzie sprabavać ich parušać adrazu ž paśla padpisańnia i vinavacić u hetym usich kaho zaŭhodna, akramia siabie.
U lubym vypadku Pucin naŭrad ci pazbaviŭsia ad dakučlivaj idei zavajavańnia ŭsioj Ukrainy. Jaho spyniać tolki ekanamičnyja straty, pryznańnie jaho vajennym złačyncam i maksimalnaje abnarodavańnie strataŭ i pamyłak kamandavańnia ŭ hetaj vajnie.
Pakul jany buduć šukać vinavatych i mianiać kiraŭnikoŭ siektara biaśpieki, my pavinny adnavić našy siły i takim čynam praduchilić novuju sprobu revanšu.
Ciapierašnija maksimalisckija patrabavańni Kramla nie sumiaščalnyja z ukrainskaj dziaržaŭnaściu, tamu Ukraina pavinna sfarmulavać svaje.
Naprykład, vyzvaleńnie akupavanaha mora źjaŭlajecca krytyčnaj umovaj spynieńnia vajny. Naša kraina pavinna adnavić ekanomiku, jakaja zaležyć ad najaŭnaści marskich šlachoŭ. Uspomnim choć by ahraekspart, jaki całkam zaležyć ad dostupu da mora.
Hatoŭnaść RF na realnyja pieramovy i vychad z vajny budzie zaležać taksama ad šerahu źniešnich faktaraŭ. Ich nastupleńnie jašče ŭ pracesie, mienavita tamu i niemahčyma bolš-mienš dakładna pradkazać čas zakančeńnia vajny.
Asnoŭnych źniešnich faktaraŭ — dva
Pieršy: realnaja hatoŭnaść ZŠA i niekalkich bližejšych sajuźnikaŭ padtrymlivać Ukrainu ŭzbrajeńniem da pieramohi. Niadaŭniaja zajava prezidenta Bajdena ab vydzialeńni novych rekordnych sumaŭ dapamohi i ahulny nastroj palitykumu ZŠA śviedčyć ab hatoŭnaści iści na taki krok.
Niahledziačy na strach pierad pramym sutyknieńniem z RF i zajavy ab niaŭdziele ŭ vajnie, ZŠA pastaŭlaje nam uzbrajeńnie na miljardy dalaraŭ. Hałoŭnaje, kab jano prybyvała ŭ toj śpiecyfikacyi, što nam treba, u toj kolkaści, što treba, i ŭ toj čas, kali treba.
Pierśpiektyvy hetaha davoli vysokija. Ale heta vialikaja i ciažkaja praca. Turcyja, zakryŭšy Basfor, prademanstravała, što RF možna nie bajacca. Heta istotna pieraškadžaje padychodu novych siłaŭ RF z mora. Inšyja krainy pavinny brać prykład. Dypłamatyčny front ciapier dla nas krytyčny.
Druhi: inšy ŭzrovień sankcyjnaha cisku. Šakavanyja i aburanyja hrubaj i fašysckaj taktykaj vajny, libieralna-demakratyčnyja hramadstvy zachodnich krain pavinny tranślavać hetaje abureńnie ŭ sankcyi zusim inšaha paradku.
Biahučaja miakkaja pazicyja niekatorych krain kantynientalnaj Jeŭropy pavinna stać niedapuščalnaj. Supracoŭnictva luboha zachodniaha biznesu z RF pavinna być hetkim ža taksičnym dla hetaha biznesu, jak i supracoŭnictva z režymami Siryi ci Paŭnočnaj Karei.
Śviet idzie na heta sa stracham, uličvajučy vysokuju intehracyju RF u suśvietnuju ekanomiku. Ale mienavita heta paskoryć zadychańnie ekanomiki, hrašovaj siły Rasii, dapamoža spynić vajnu i adnavić suśvietny paradak.
Jak tolki hetyja faktary kančatkova vyznačacca na karyść Ukrainy, RF pojdzie na miravuju. Uvieś hety čas nam treba ŭsialak padtrymlivać supraciŭ naroda, našy ŭzbrojenyja siły, raźvivać ekanomiku i pracavać nad realizacyjaj vyšejzhadanych zadač.
My vierym u pieramohu Ukrainy.