«Realpolitik — jana takaja». Padalak, Cichanoŭskaja dy naturalnyja i situatyŭnyja sajuźniki Ukrainy
Apošnija dni ŭ biełaruskich ŚMI i sacsietkach narabiła šumu intervju vydańniu «Zierkało» daradcy Ofisa prezidenta Ukrainy Michaiła Padalaka. Zakranalisia ŭ im roznyja pytańni, ale najbolšuju ŭvahu pryciahnuli słovy, jakija tyčylisia Śviatłany Cichanoŭskaj i taho, čamu dahetul ni Uładzimir Zialenski, ni inšyja vysokija ŭradoŭcy Ukrainy nie tolki ź joj nie sustrelisia jak z pradstaŭnicaj biełaruskaj demakratyčnaj supolnaści, ale i dastatkova demanstratyŭna trymajucca na adlehłaści. Adkaz Padalaka vyklikaŭ skandał, a čamu heta tak — razvažaje Aleś Santocki.
15.06.2022 / 20:12
Ździŭleńnie i abureńnie ŭ vielmi mnohich vykazała voś heta vykazvańnie Michaiła Padalaka:
«My nie zusim razumieli pazicyju Śviatłany Cichanoŭskaj pa cełym šerahu pytańniaŭ, jakija tyčacca Rasii. Jašče padčas vybarčaj kampanii my čuli davoli dziŭnyja zajavy, jakija, miakka kažučy, ničym nie adroźnivalisia ad vykazvańniaŭ aficyjnaha Minska, a ŭ niekatorych aśpiektach byli navat bolš prarasijskimi. My nie čujem vyraznych adznak poŭnamaštabnaha ŭvarvańnia Rasii va Ukrainu. My nie bačym peŭnych dziejańniaŭ suprać udziełu Biełarusi ŭ hetaj vajnie. Naprykład, arhanizavanych pa ŭsim śviecie pikietaŭ kala biełaruskich pasolstvaŭ. Heta nie pretenzija, heta vybar. Ja nie zusim razumieju, jakija dziejańni jana robić navat nie dla Ukrainy, a dla taho, kab paznačyć, što Biełaruś nie mieła prava ŭ takim abjomie ŭdzielničać u hetaj vajnie».
Niehatyŭnaja reakcyja na hetyja słovy z boku vielmi mnohich biełarusaŭ tłumačyłasia pieradusim tym, što im było vidavočna: jany niespraviadlivyja, bo ŭsio toje, u nibyta adsutnaści čaho Padalak abvinavaciŭ Cichanoŭskuju, było ŭ poŭnaj najaŭnaści, i kab heta paćvierdzić, navat nie treba było doŭha šukać, usio lažała na pavierchni.
Charakterna, što navat redakcyja «Zierkała» adrazu pry druku intervju zrabiła redakcyjnuju zaŭvahu, što peŭnyja pasažy zusim nie adpaviadajuć rečaisnaści, a adrazu paśla jaho vychadu papularny błohier Anton Matolka sabraŭ u svaim kanale cełuju «praścinu» ahulnadastupnych faktaŭ, jakija śviedčyli, što daradca prezidenta Ukrainy skazaŭ, vykazvajučysia miakka, nie zusim praŭdu.
Čym ža kiravaŭsia Michaił Padalak, kažučy hetyja kryŭdnyja nie tolki dla Cichanoŭskaj słovy? Heta prosta niaviedańnie situacyi ci za hetym staić niejki śviadomy namier?
Treba skazać, što z usich ciapierašnich ukrainskich publičnych śpikieraŭ mienavita Michaiła Padalaka najmienš vypadaje padazravać u tym, što jon zusim nie abaznany ŭ biełaruskim pytańni i kirujecca, razvažajučy pra našy prablemy, niejkimi dziŭnymi stereatypami. U jahonaj bijahrafii, jak viadoma, byŭ 15-hadovy biełaruski epizod z aktyŭnym asabistym udziełam u miascovym hramadskim žyćci. I choć vymušana pakinuŭ jon va ŭžo dalokim 2004 hodzie Biełaruś krychu inšuju, čym jana jość ciapier, tym nie mienš pa prafiesijnaj zvyčcy jaŭna musiŭ praciahvać sačyć, što tut adbyvajecca, dy i suviaziaŭ niesumnienna zastałosia šmat. Tamu užo chto-chto, a jon to jaŭna nie «čajnik».
Pra abaznanaść Padalaka ŭ sučasnych biełaruskich spravach śviedčyć i častka jahonych razvah, jakaja śviedčyć, što jon sačyŭ za padziejami 2020 hoda i adekvatna ich razumieje. Cytuju:
«Vy prajavili siabie cudoŭna letam 2020 hoda, i nastupnyja padziei pakazali, što ŭ biełarusaŭ jość stryžań. Niahledziačy na ŭsie mierkavańni, što ŭ vas sonnaje hramadstva, jakoje źmiryłasia z tym, što jość pažyćciovy dyktatar, kraina čarhovy raz dakazała, što jana sapraŭdy blizkaja da Jeŭropy i hatovaja płacić za svaju svabodu vysokuju canu… Biełaruś z punktu hledžańnia palityčnaj elity vielmi hniłaja kraina, a z punktu hledžańnia hramadstva — vielmi śpiełaja».
Čamu ž tady takuju nievysokuju acenku atrymlivaje ŭžo litaralna praz paru abzacaŭ lidarka hetaha «śpiełaha hramadstva», jakuju dahetul słovam i spravaj pryznaje ŭ jakaści takoj uvieś cyvilizavany śviet? Čamu dla taho, kab apraŭdać toje, što ŭkrainskaje kiraŭnictva ciapier ci nie adzinaje ŭ demakratyčnaj Jeŭropie (orbanaŭskuju Vienhryju ŭ raźlik pie biarom), jakoje ŭsimi siłami paźbiahaje pramych kantaktaŭ sa Śviatłanaj Cichanoŭskaj, Padalaku davodzicca pieramiaščacca ŭ paralelny śviet i iści navat na adkrytuju chłuśniu, zapluščvajučy vočy na zusim nie patajemnyja fakty?
Dumaju, što tut pryčyna ŭ statusie Padalaka. Jon vykazvajecca nie jak pryvatnaja asoba, a jak dziaržaŭny čynoŭnik, słovy jakoha ŭvažliva słuchajuć i analizujuć va ŭsim śviecie. Bo choć daradca pry Ofisie pasada nie z tych, jakaja praduhledžvaje samastojnaje pryniaćcie važnych rašeńniaŭ, słovy jahonyja ŭsio ž usprymajucca ŭ značnaj stupieni jak hołas Ofisa Zialenskaha i ŭ niejkaj stupieni navat samoha prezidenta. A palityka ŭkrainskaha najvyšejšaha kiraŭnictva ŭ dačynieńni da Biełarusi, jaje aficyjnaha kiraŭnictva i hramadzianskaj supolnaści jak da vajny, tak i ciapier najbolš adpaviadaje viadomamu palitałahičnamu terminu jašče z XIX stahodździa, jak Realpolitik. Pra što Padalak, kažučy pra davajennyja realii, sam kaža adkrytym tekstam:
«Što Ukraina, jakaja handluje ź Biełaruśsiu, atrymlivaje, kali pačynaje padtrymlivać alternatyŭny kabiniet? Treba siadać i analizavać usio, što tyčycca dvuchbakovych adnosin. Da peŭnaha momantu, niahledziačy na toje, što ŭsie vybary vyjhraje adzin čałaviek, my viedali, što ŭ nas jość supolnaja miaža i my pavinny zajmacca handlem».
Sapraŭdy, tak da vajny i było. Niespraviadliva abvinavačvać ukraincaŭ u tym, jak heta časta robicca, što jany całkam abyjakava stavilisia da našych unutranych prablem, byli ledź nie sajuźnikami Łukašenki. Heta nie tak, bo varta pryhadać choć by toje, kolki biełarusaŭ, jakija musili ŭciakać ad režymu, znajšli prytułak mienavita va Ukrainie i byli niebiespadstaŭna ŭpeŭnienyja, što ich adtul nie vydaduć na raspravu režymu. Što Ukraina razam ź inšymi dziaržavami zachodniaha śvietu nie pryznała Łukašenku lehitymnym kiraŭnikom dziaržavy i dałučałasia da niekatorych sankcyj. Ale ŭ toj ža čas navat na simvaličnuju padtrymku «alternatyŭnaha kabinietu» Ukraina sapraŭdy nie išła, u adroźnieńnie ad bolšaści inšych jeŭrapiejskich demakratyj. Bo jaje kiraŭnictva nie bačyła ad hetaha praktyčnaj karyści tut i ciapier, a vymušanaści heta rabić nie adčuvała.
I ŭ značnaj stupieni takaja palityka zachoŭvajecca i ciapier. Vajna vajnoj, Łukašenka, viadoma, suahresar da ašukaniec, heta ŭsio tak. Ale i praktyčnaj karyści ad taho, što va Ukrainie na vysokim uzroŭni budzie pryniataja Cichanoŭskaja, Kijeŭ nie bačyć.
Tut jaŭna ŭpłyvaje toje, što biełaruskaja demakratyčnaja supolnaść nie asabliva mahutnaja dla taho, kab akazać siońnia niejkuju vyrašalnuju dapamohu krainie, jakaja vajuje. Nu, čym realna, a nie fantazijna siońnia mohuć dapamahčy na siońniašni dzień Ukrainie biełarusy, za plačami jakich niama dziaržavy? Źbirać hrošy na ŭkrainskaje vojska i ŭciekačoŭ, vałancioryć, akazvać roznaha kštałtu infarmacyjnuju padtrymku, ładzić dyviersii (z realnaj niebiaśpiekaj navat dla žyćcia) na abjektach unutry Biełarusi, zapisvacca dobraachvotnikami na front…
Badaj, heta i ŭsio. I heta ŭsio ź pieršych dzion vajny robicca jak na indyvidualnym, tak i na hramadskim uzroŭni. Moža, možna było niečaha zrabić i bolš, ale heta ŭžo pytańnie dyskusijnaje.
U kožnym razie, pryncypova pierałamać situacyju my našymi hramadskimi namahańniami nie zdatnyja, bo ciažkaj zbroi, kab pastavić jaje Ukrainie, my nie majem. A ŭsio astatniaje, akramia jaje, pa-lubomu druhasnaje.
A voś na ŭzroŭni dziaržaŭna-palityčnym, na žal, Biełaruś — vorah Ukrainy, bo de-fakta kantraluje terytoryju krainy sajuźnik Maskvy Łukašenka. A tamu ŭ jahonych rukach usie i ekanamičnyja, i vajskovyja ryčahi, jakija ci ŭžo zadziejničanyja, ci mohuć u luby momant być zadziejničanyja dla dadatkovaha ŭdaru pa paŭdniovaj susiedcy.
Ci jość Ukrainie karyść ad toj padtrymki, jakuju joj u adpaviednaści sa svaimi mahčymaściami akazvaje biełaruskaja demakratyčnaja supolnaść? Viadoma, lubaja padtrymka nikoli nie lišniaja. Ale, pa-pieršaje, dapamoha hetaja nie krytyčnaja, biez nas ukraincy, vidać, zmohuć abyścisia.
A pa-druhoje, za hetuju dapamohu ŭkraincam nie treba admysłova zmahacca, bo jana im akazvajecca i budzie akazvacca aŭtamatyčna, što b jany nie kazali ci nie rabili. Prosta tamu, što inšych varyjantaŭ u nas niama.
Budučynia Biełarusi, a značyć i nas, zaležyć ad taho, kali i jak Ukraina pieramoža ŭ hetaj vajnie. A tamu my možam kryŭdavać, aburacca, ale ŭsio adno sačyć za ŭkrainskimi padziejami, płakać nad stratami i žyćciovymi trahiedyjami, radavacca jak svaim pieramoham USU, pieražyvać jak svaje ichnyja parazy i, viadoma, čym možam pamahać.
Ukrainskaje kiraŭnictva heta vidavočna dobra razumieje. Adpaviedna i niama nijakaha rezonu, kali hladzieć z punktu hledžańnia Realpolitik, Zialenskamu admysłova sustrakacca ź Cichanoŭskaj. Bo heta byŭ by dla Ukrainy čysta simvaličny krok, jaki nie daŭ by nijakich praktyčnych vyhodaŭ. Tak, biełaruskaj demakratyčnaj supolnaści było b pryjemna, ale dapamahčy Ukrainie bolš, čym užo dapamahła, jana prosta nie ŭ siłach.
U toj ža čas ćvialić lišni raz biez patreby Łukašenku, jaki, pry tym što ŭsie maski ź jaho daŭno sarvanyja i iluzij adnosna jahonaha abličča niama, dahetul biełaruskaje vojska ŭ boj nie adpraviŭ, nie ličycca metazhodnym. Jak kažuć va Ukrainie, «choč čort, choč bis, abi jajcia nis». Vierahodna, hetaj łohikaj ukrainskaje kiraŭnictva i kirujecca. Choć publična apraŭdvać jaje byvaje niaprosta i niepierakanaŭča, pra što śviedčyć i apošni kiejs Michaiła Padalaka.
Niedarečnaść ža i prosta vysmaktanaść z palca pretenzij da Cichanoŭskaj śviedčyć tolki pra toje, što nasamreč sapraŭdy surjoznych hrachoŭ na jaje sumleńni pierad Ukrainaj, jaje hramadstvam i kiraŭnictvam niama.
Tamu i davodzicca ich Padalaku ci samomu prydumlać štučna, ci pierajmać ad unutranaj apazicyi Cichanoŭskaj, jakaja daloka nie zaŭsiody ŭ svajoj krytycy kanstruktyŭnaja.
Vielmi znamianalna, što adrazu ž rezka zapiarečyli niespraviadlivym słovam Padalaka dva čałavieki ź biełaruskaj hramadzianskaj supolnaści, jakija zajmajuć vielmi prykmietnaje miesca ŭ spravie dapamozie Ukrainie ŭ hety składany čas. To-bok ich nijak nie abvinavaciš u tym, što jany niejkija kanapnyja zmahary, jakija bałbočuć i ničoha nie robiać. Vyšej užo zhadany Anton Matolka pry svaim ułasnym papularnym resursie stvaryŭ telehram-kanał «Biełaruski hajun», praź jaki ŭkrainskaje hramadstva i, vidać, taksama vajskovaje kiraŭnictva maje mahčymaść apieratyŭna atrymlivać infarmacyju pra ŭsialakija aktyŭnaści varožych siłaŭ u Biełarusi. Za supracoŭnictva ź im mnohija ludzi ŭ Biełarusi, darečy, užo prachodziać praz režymnyja katoŭni.
A Andrej Stryžak, jaki taksama adznačyŭ u Fejsbuku, što ŭ jaho ad hetaha intervju «dziŭny asadačak» — kiraŭnik fondu BYSOL, jaki palahčaje mnohim biełarusam mahčymaść realizacyi inšaha dastupnaha im sposabu padtrymki ŭkraincaŭ u ich zmahańni — zbory hrošaj na roznyja patreby.
Padtrymka Ukrainy z boku biełarusaŭ paśla ŭsiaho hetaha, paŭtarusia, naŭrad ci pamienšaje, bo biełaruskija nacyjanalna-demakratyčnyja siły — sajuźniki ŭkraincaŭ nie kanjunkturnyja i nie situatyŭnyja, a samyja što ni na jość naturalnyja, tamu viernyja da kanca.
Ale, viadoma, krychu niedarečna nazirać, jak ukrainskija ŭłady starajucca nie ŭhniavić nieaściarožnym čysta simvaličnym krokam dyktatara, jaki daŭno straciŭ bierahi i pierajšoŭ amal usie čyrvonyja linii, u toj čas jak sami žorstka krytykujuć na ŭsich uzroŭniach Makrona ci Šolca za ichnyja zvanki Pucinu.
Realpolitik — jana takaja, što pracuje nie tolki ŭ adnym kirunku.