U Biełaviežskaj puščy znajšli pradstaŭnika samaha bujnoha ź jeŭrapiejskich vidaŭ chruščoŭ
Usim z dziacinstva dobra znajomy žuk pad nazvaj chrušč, jakoha jašče nazyvajuć majskim žukom. U nas jon pradstaŭleny dvuma roznymi vidami — zachodnim i ŭschodnim chruščom, jakija časta sustrakajucca ŭ nasielenych punktach. Adnak mała chto z nas sustrakaŭ ich najbližejšaha svajaka, jaki našmat pryhažejšy i bujniejšy, piša navukovy adździeł Biełaviežskaj puščy.
06.10.2022 / 17:26
U kancy leta supracoŭniku navukovaha adździeła Biełaviežskaj puščy sustreŭsia niezvyčajny žuk, padobny da chrušča, ale bujniejšy i z marmurovym malunkam na nadkryłach. Im akazaŭsia samy bujny ź jeŭrapiejskich vidaŭ chruščoŭ (Melolonthinae) — chrušč marmurovy (Polyphylla fullo).
Hety žuk sustrakajecca ŭ Paŭnočnaj Afrycy, Jeŭropie i na Blizkim Uschodzie. Zredčas jon byvaje na bolšaj častcy svajho centralnaha i paŭnočnaha areała, stanoviačysia łakalna zvyčajnym ci šmatlikim tolki na poŭdni, choć vialikija papulacyi časam sustrakajucca na paŭnočnych prybiarežnych dziunach. Vyhladaje, što ŭ apošni čas jon pieražyŭ ahulnaje źnižeńnie kolkaści, tamu ŭ niekatorych krainach znachodzicca pad abaronaj. Jaho paŭnočnaja miaža — poŭdzień Šviecyi, uschodniaja — Kaŭkaz i ŭschod Irana.
U Biełaviežskaj puščy hetyja žuki adznačalisia tolki na polskaj terytoryi, traplalisia i pobač, u Hrodzienskaj i Bresckaj abłaściach. A ŭ samim nacyjanalnym parku jany adznačanyja ŭpieršyniu, pakolki adnosna małalikija i ŭ ruki vučonych traplajuć redka.
Samcy adroźnivajucca vyhnutymi i vielmi doŭhimi płaścinkami vusikaŭ (u honar jakich vyhlad nazvany Polyphylla = šmat liścia). Samki ŭmiejuć pry niebiaśpiecy davoli hučna (da 13 decybieł) «piščać» z dapamohaj treńnia bruška i nadkryłaŭ (samcy taksama mohuć, ale cišej).
Samki adkładvajuć jajki na lohkich piasčanych hlebach. Ličynki raźvivajucca na praciahu 3-4 hadoŭ. U pieršaje leta jany siłkujucca karaniami travy, a na zimoŭku zahłyblajucca ŭ hlebu, na druhi-treci hod pačynajuć pierahryzać karani dreŭ i chmyźniakoŭ i mohuć mocna paškodzić ci navat zabić sadžancy i nievialikija drevy. U ciaplejšych rajonach jany nanosiać surjoznuju škodu vinahradnym łozam, sadavinie, bulbie, dekaratyŭnym travam u parkach i sadach.
Žuki zvyčajna nie razmnažajucca nastolki mocna, kab nanosić vialikuju škodu drevam abjadańniem ich listoty, ličynki ž mohuć nanosić davoli adčuvalnuju škodu. Darosłyja žuki žyvuć usiaho adzin-dva tydni i jaduć mała.