«Lubyja prajavy pačućciaŭ spyniajucca». Žurnalistka Darja Čulcova, jakaja vyjšła na svabodu, — pra toje, jak žyvuć i kachajuć u kałonii
Žurnalistka «Biełsata» Darja Čulcova, jakuju razam z Kaciarynaj Andrejevaj zatrymali 15 listapada 2020 hoda na płoščy Pieramien u Minsku, paśla vychadu na volu dała intervju YouTube-kanału Maksima Paršuty «Maksimalno», dzie padzialiłasia ŭspaminami pra toje, jak adznačała dzień naradžeńnia ŭ kałonii, nie trapiła na pracu na miascovuju kinastudyju i nie paddałasia patrabavańniam napisać prašeńnie ab pamiłavańni. Najbolš cikavaje z hetaha intervju sabrała «Zierkało».
01.11.2022 / 20:42
Skrynšot ź videa
Pra pieršy dopyt
«Mnie zdajecca, ja zrazumieła, što adsiadžu, jašče 9 žniŭnia, kali vyjšła z kvatery, kab pajści na ŭčastak i pazdymać što-niebudź», — raskazała Darja.
Kala dźviarej kvatery žurnalistku čakali dva čałavieki ŭ cyvilnym, jakija advieźli jaje ŭ RUUS:
«I 12 hadzin zapar try śledčyja, jakija źmianiali adzin adnaho, sprabavali zaleźci da mianie ŭ hałavu i pramyć mnie mazhi».
Adpuścili dziaŭčynu tolki a druhoj hadzinie nočy:
«Doma ja zakryła ŭsie zamki, pabiehła ŭ duš i sprabavała zmyć ź siabie heta ŭsio. U mianie było adčuvańnie, što mianie prosta zhvałtavali… A praz dva dni ja znoŭ pajšła na pracu».
Pra toje samaje fota z suda
Čulcova raskazała, jak atrymałasia toje samaje «kananičnaje» fota z suda, dzie jana i Kaciaryna Andrejeva ŭśmichajucca ŭ kamiery, niby padbadziorvajučy tych, chto zastaŭsia na voli. Pavodle jaje słovaŭ, heta była nie ŭśmieška, a śmiech, pryčym ščyry:
«My viedali, što tak i budzie, i śmiajalisia z prakurorki i z sudździ, byccam my ich raskusili: «My viedali, što vy tak zrobicie, ale nam plavać».
Kaciaryna Andrejeva i Darja Čulcova na sudzie
Pra prašeńnie ab pamiłavańni i terminy palitviaźniaŭ
U kałonii na Darju cisnuli, kab jana padpisała prašeńnie ab pamiłavańni. U niejki momant u jaje ledź nie zdali niervy, ale ŭrešcie heta prajšło i patrabavańniam siłavikoŭ dziaŭčyna nie padparadkavałasia.
«Ja kazała kožny dzień usim, chto mianie vyklikaŭ: «Ja nie mahu pryznacca ŭ tym, čaho ja nie rabiła. Ja nie mahu prasić čałavieka, jaki mianie pasadziŭ, mianie adpuścić». Prosta ruka b nie padniałasia, a kali b padniałasia, levaja jaje b schapiła».
Pry hetym žurnalistka patłumačyła, što nie asudžaje ludziej, jakija ŭsio ž padpisali prašeńnie:
«Heta vybar kožnaha. U kožnaha svaje pryčyny napisać [prašeńnie] na pamiłavańnie».
Na dumku Darji, asudžanyja, jakija atrymali vialikija terminy, takija jak Viktar Babaryka (asudžany na 14 hadoŭ uzmocnienaha režymu) i źniavolenyja pa «spravie Aŭtuchoviča», nie adbuduć ich całkam, «tamu što i za hod usio moža pamianiacca, a za 10 hadoŭ i pahatoŭ».
Źviazana heta, ličyć jana, z chodam vajny va Ukrainie:
«Kali Ukraina vyjhraje, heta ŭsio pieraviernie».
Pra śviaty ŭ źniavoleńni
Pieršy svoj dzień narodzinaŭ za kratami Čulcova praviała ŭ SIZA na Vaładarcy. U kamiery na šeść čałaviek jana žyła jašče z tryma «palityčnymi» sukamiernicami: jany zmajstravali joj u padarunak samarobnuju hazietu z vyrazkaj fota jaje i Andrejevaj z «Novaha času» (niezadoŭha da hetaha jakraz prajšli sudy) i zrabili tort:
«A ŭ nastupny dzień narodzinaŭ u kałonii ja pracavała, choć była niadziela».
Na Novy hod u kałonii možna było kłaścisia paźniej — u hadzinu ci ŭ dźvie nočy, raskazvaje Čulcova: źniavolenyja navat hatavali, nakryvali sabie stały, rabili napoi z harbaty karkade i ładzili tancy z muzykaj:
«Heta niejki rytuał: kali ty siadziš u kałonii, heta nie značyć, što žyćcio spyniłasia».
Pra telestudyju i fabryku
U kałonii jość svaja telestudyja pad nazvaj «Viektar», dzie asudžanyja sami zdymajuć siužety. Darju, adnak, administracyja tudy nie puskała, tamu što jana stajała na prafuliku jak schilnaja da ekstremizmu:
«Jany bajalisia, napeŭna, što kali ja atrymaju dostup da hetaha, to revalucyju zładžu!»
Pasada na telestudyi, pa słovach žurnalistki, ličyłasia prestyžnaj, tamu što pazbaŭlała ad pracy na fabrycy, jakoj imknulisia paźbiehnuć usie źniavolenyja:
«Ty chodziš tudy i šyješ, nie razumiejučy, što ty šyješ. Pastajanny kryk, šum, chtości niečaha pastajanna ad ciabie patrabuje… Na hetaj vytvorčaści ciažka emacyjna i fizična», — pryznajecca Darja, dadaŭšy, što «jany nie ŭsprymajuć ciabie jak čałavieka — prosta bačać u tabie raba, jaki pavinien pracavać».
Pra pobyt u kałonii
Ciažka davodziłasia biez zvykłych srodkaŭ dohladu: davodziłasia kuplać toje, što było ŭ kramie ŭ kałonii — u asnoŭnym biełaruskuju kaśmietyku.
Pa słovach Darji, «ludziam, u jakich jość pieradačy, z hetym praściej», adnak pa fakcie ŭ kałoniju prapuskajuć tolki šampuń, balzam dla vałasoŭ i krem, jaki davodzicca raschodavać na ŭsie častki cieła. Pry hetym u SIZA i ŭ kałonii možna było napisać zajavu na humanitarku, kudy ŭvachodziać pasta, ščotki, prakładki i myła.
U kałonii navat jość cyrulnia — tam pracuje asudžanaja, da jakoj možna zapisacca biaspłatna, a voś manikiur davodziłasia rabić samastojna.
Abutak i adzieńnie ŭ kałoniju «z voli» možna pieradavać tolki čornaha koleru. Raniej, uspaminaje Darja, źniavolenym dazvalałasia nasić, naprykład, roznakalarovyja škarpetki i daždžaviki, ale potym zabaranili i ich:
«A kali bačyš kožny dzień čornaje, depresija tabie zabiaśpiečanaja».
Pra pačatak vajny va Ukrainie
Darja raskazała, jak dla jaje pačałasia vajna va Ukrainie 24 lutaha:
«Spačatku ty ŭ heta nie vieryš, nie razumieješ, što adbyvajecca, — i voś vy ŭsie pačynajecie ŭ hetym varycca».
Pavodle ŭspaminaŭ Darji, paśla pačatku vajny nad kałonijaj nizka i vielmi časta lotali hruzavyja vajskovyja viertaloty — inšych samalotaŭ paśla pierakryćcia nieba vidać nie było.
Kałonija znachodzicca na ŭskrainie Homiela, niedaloka ad miažy z Ukrainaj, i padčas hułu samalotaŭ źniavolenyja razumieli, «što tudy dastaŭlajuć i chto dastaŭlaje»:
«Pieršy raz, kali ja pračnułasia nočču [ad šumu], ja padumała, što lacić rakieta [prosta ŭ kałoniju], i ŭžo raźvitałasia z žyćciom. Heta było strašna».
Pra danosy na asabistaje žyćcio
Luboŭnyja suviazi ŭ źniavoleńni zdarajucca, raskazvaje Darja, tamu što «ŭ kałonii vialikaja kolkaść dziaŭčat, i nie ŭsie z hetych dziaŭčat hieteraseksualnyja».
Adnak lubyja prajavy pačućciaŭ tut ža stanoviacca viadomymi i imhnienna spyniajucca:
«Danosy», — tłumačyć žurnalistka, dadaŭšy, što «niechta adrazu pabiažyć da opiera i ŭsio raskaža».
Pra vuličnyja maršy ŭ 2020 hodzie»
«Stolki ludziej na vulicy, kali ty vychodziš na praśpiekt i nie bačyš kanca i kraju hetaj płyni, — takija pačućci pierapaŭniali! Ja pamiataju: staiš z kamieraj i zabyvaješ zdymać, tamu što hladziš na hetych ludziej, usie hetyja cudoŭnyja tvary, i ŭsie jany iduć, uśmichajucca i adčuvajuć niejkaje jadnańnie pamiž saboj. I ŭ hety momant ty adčuvaješ: vy adzin narod, adna kraina — i heta było vydatna».