Vializnyja «piasčanyja batarei» — novaja technałohija dla zachoŭvańnia liškaŭ soniečnaj i vietranoj enierhii
Pieršaja ŭ śviecie piasčanaja batareja dziejničaje jak reziervuar vialikaj jomistaści dla liškaŭ enierhii vietru i sonca. Enierhija zachoŭvajecca ŭ vyhladzie ciapła, batareja dapamahaje aciaplać horad Kankaanpiaa na zachadzie Finlandyi.
30.11.2022 / 23:13
Fota: Polar Night Energy
Basiejn u finskim horadzie Kankaanpiaa abahrajecca piaskom, dakładniej, piasčanaj batarejaj. Enierhietyčnaje pradpryjemstva Vatajankoski supracoŭničaje z Polar Night Energy — kampanijaj, jakaja zajmajecca siezonnym akumulavańniem ciapła, kab nazapašvać liški enierhii ad miascovych vietranych i soniečnych elektrastancyj u vyhladzie ciapła ŭ pieršaj u śviecie kamiercyjnaj piasčanaj batarei. A piasčanaja batareja moža pieradavać hetaje ciapło ŭ harady dla vykarystańnia ŭ damach, hramadskich basiejnach i na vytvorčaści.
Kancepcyja nahrevu piasku dla nazapašvańnia enierhii nie novaja, novy tut sposab kamiercyjalizavać heta ŭ bujnamaštabnym prymianieńni. Pieršaja ŭstanoŭka ŭ zachodniaj Finlandyi maje izalavany bunkier, zrobleny sa stalnoha korpusa vyšynioj siem mietraŭ, zapoŭnienaha 110 tonami piasku i ciepłaabmiennych trub.
Elektraenierhija biarecca z elektrasietki abo ź miascovych krynic. Jana dazvalaje Polar Night Energy nahravać piasok, kali čystaja elektryčnaść bolš tannaja, zvyčajna ŭ siaredzinie nočy. Elektryčnaja enierhija pieradajecca ŭ nazapašvalnik ciapła z dapamohaj pavietrapravodnaj sistemy z zamknionym konturam.
Piasok — niedarahi materyjał vysokaj ščylnaści — heta ćviordy materyjał, jaki moža nahravacca da tempieratury, značna vyšejšaj za tempieraturu kipieńnia vady, i jaki moža zachoŭvać u niekalki razoŭ bolš enierhii, čym bak dla vady. Finski błok moža dasiahać 600 hradusaŭ Celsija, a maksimalnaja tempieratura ciepłaschovišča abmiažoŭvajecca nie ŭłaścivaściami samoha piasku, a termaŭstojlivaściu materyjałaŭ, jakija vykarystoŭvajucca pry budaŭnictvie i kantroli za schoviščam.
Piasok nie zachoŭvaje elektryčnaść, ale zachoŭvaje enierhiju ŭ vyhladzie ciapła. Kab atrymać ciapło z nazapašvalnika, prachałodnaje pavietra dźmie praz truby, nahravajučysia pry prachodžańni praz pryładu. Zatym jaho možna vykarystoŭvać dla roznych zadač, u tym liku dla pieraŭtvareńnia vady ŭ technałahičnuju paru abo nahrevu vady ŭ ciepłaabmieńniku. Ciapło taksama možna pieraŭtvaryć nazad u elektryčnaść, choć i sa stratami elektraenierhii, kali ŭkaranić dadatkova turbinnuju technałohiju.
Polar Night Energy kaža, što finskaja batareja nazapašvaje 8 miehavat-hadzin ciepłavoj enierhii, kali jana poŭnaja, i vydaje kala 200 kiłavat enierhii praz truby — čaho dastatkova dla 100 damoŭ i hramadskaha basiejna. «Trubam i piasku niama znosu, jany viečnyja, — kaža pradstaŭnik kampanii. — Vientylatar źjaŭlajecca adzinaj ruchomaj častkaj, i pry nieabchodnaści jaho lohka zamianić».
Niadobrazyčliŭcy kancepcyi piasočnaj batarei kažuć, što piasok zachoŭvaje ŭ dziesiać razoŭ mienš enierhii na adzinku abjomu, čym tradycyjnaja chimičnaja batareja, piša Popular Mechanics. Ale Polar Night Energy śćviardžaje, što jaje batareja ŭ dziesiać razoŭ tańniejšaja za lityjevuju batareju, jakaja zachoŭvaje anałahičnuju kolkaść enierhii. Tak finskaja piasčanaja batareja kaštuje kala 200 000 dołaraŭ, u toj čas jak lityj-ionnaja batareja, jakaja zachoŭvaje takuju ž kolkaść enierhii, kaštavała b nie mienš za 1,6 miljona dalaraŭ.
Kampanija zajaŭlaje, što prajekty piasčanych batarej možna maštabavać da 1000 miehavat-hadzin. U toj čas jak piasok moža zastavacca haračym miesiacami, ciapierašni praces nahravaje jaho dvuchtydniovymi cykłami. Akumulatar ciapła maje najlepšy dyjapazon vykarystańnia, kali jon zaradžajecca i razradžajecca ad 20 da 200 razoŭ na hod, u zaležnaści ad prymianieńnia.