Śviet

The Telegraph: Zdolnaść Pucina da enierhietyčnaha šantažu značna źniziłasia

Adzin ź viadučych ekanamičnych kamientataraŭ Vialikabrytanii Ambroŭz Evans-Pryčard tłumačyć, čamu Jeŭropa moža spać spakojna.

Fota: vecteezy

Ceny na haz u Jeŭropie i Vialikabrytanii ŭpali amal na 80% paśla paničnych zakupak u žniŭni. Cana na haz pa etałonnym kantrakcie TTF (najbujniejšy hazavy etałon u Jeŭropie) viarnułasia da ŭzroŭniu, jaki byŭ niepasredna pierad uvarvańniem rasijan va Ukrainu.

Fjučarsnyja ceny ŭpali praparcyjna i na nastupnuju zimu. Rynak bolš nie vyznačaje ceny va ŭmovach zaciažnoha kryzisu pastavak, vyklikanaha adklučeńniem rasijskaha hazu. Śviet vielmi dobra adaptavaŭsia da enierhietyčnaj vajny Pucina.

Evans-Pryčard iranizuje, uspaminajučy apakaliptyčnyja prahnozy enierhietyčnych kansultantaŭ, jakija papiaredžvali, što siarednija rachunki za elektraenierhiju ŭ Vialikabrytanii da krasavika 2023 hoda vyrastuć da 7700 funtaŭ sterlinhaŭ u hod, kali nie budzie abmiežavańnia cen. Jon adznačaje, što brytanskija i inšyja jeŭrapiejskija ŚMI paviedamlali pra hetyja katastrafičnyja nastupstvy amal jak pra fakty, a nie jak pra «zdymak» kryvoj fjučarsaŭ na haz, zrobleny ŭ momant nadzvyčajnaha stresu na rynku i z ulikam hłabalnych i hieapalityčnych pieramiennych, jakija nivodzin kansultant nie moh pradkazać.

Ale z tych časoŭ analityki palapšajuć svaje prahnozy. Niekatoryja prahnazujuć navat, što ź lipienia limit cen na enierhiju (jaki vyznačaje, jakuju płatu pastaŭščyki mohuć spahaniać za haz i elektryčnaść) składzie ŭ Vialikabrytanii 2600 funtaŭ sterlinhaŭ u hod. Heta budzie nižej, čym harantyja ŭrada pa canie na enierhanośbity. Što patencyjna aznačaje: brytanskamu kaznačejstvu bolš nie treba budzie vykładvać miljardy funtaŭ na subsidavańnie rachunkaŭ chatnich haspadarak.

Letašni epizod paničnych nastrojaŭ mieŭ surjoznyja nastupstvy. Heta ŭstryvožyła miljony ludziej i padsiłkavała rost niezadavolenaści ŭ Jeŭropie. Panikiorskija nastroi ŭ brytanskim uradzie nakont abmiežavańnia cen na enierhanośbity pryviali da taho, što ŭrad pačaŭ vielmi žorstkuju ekanomiju.

Tym časam svoj uniosak u ciapierašniuju situacyju zrabiła i nadvorje: sioletniaja zima pakul jość adnoj z samych miakkich u Jeŭropie za apošnija 50 hod. Miakkaja jana i ŭ Azii, i heta maje vialikaje značeńnie, tamu što Kitaj i Japonija źjaŭlajucca dvuma najbujniejšymi imparciorami zvadkavanaha hazu ŭ śviecie, naŭprost kankurujučy ź Jeŭropaj za pastaŭki.

U ZŠA zima taksama miakkaja paśla ekstremalnaha palarnaha pachaładańnia ŭ druhoj pałovie śniežnia. Analityki kažuć, što paciapleńnie ŭ paŭnočnym paŭšarji ŭ studzieni akazała ŭdvaja bolšy ŭpłyŭ na rynak hazu, čym śniežańskija marazy.

Ale reč nie tolki ŭ nadvorji. Jeŭropa dakazała mahčymaść skaracić popyt na haz, nie vyklikajučy masavych sacyjalnych pratestaŭ i hłybokaj recesii, navat kali niekatoryja zavody pa vypłaŭleńni mietału nikoli nie adkryjucca, a niekatoryja vidy chimičnaj vytvorčaści mohuć nazaŭsiody pierajechać u ZŠA ci na Blizki Uschod. Tak, u śniežni pramysłovaje vykarystańnie hazu ŭ ES skaraciłasia na 27%. Ahulny popyt na haz u rehijonie na 19% nižejšy za siaredni piacihadovy pakazčyk.

U hulniu viarnułasia i enierhija vietru: u Vialikabrytanii dasiahnuty novy rekord u 20,9 hihavat 30 śniežnia. Adzin tolki viecier vypracavaŭ 49% ad ahulnaj kolkaści elektraenierhii ŭ krainie za pieršy tydzień hetaha hoda. U samym pačatku studzienia elektraenierhija z nulavym vykidam vuhlarodu nienadoŭha dasiahnuła 88 adsotkaŭ elektrasietki Vialikabrytanii.

U vyniku Jeŭropa navat u siaredzinie zimy časam zmahła papaŭniać svaje hazavyja schoviščy. Uzrovień zapoŭnienaści składaje 91% u Hiermanii, 89% u Bielhii, 82% u Francyi i 81% u Italii. Niekatoryja ekśpierty miarkujuć, što ŭ kancy aciaplalnaha siezona ŭzrovień zachoŭvańnia hazu ŭsio jašče moža pieravyšać 50% u paraŭnańni z 24% u minułym hodzie i 32% u zvyčajny hod.

Kali heta spraŭdzicca, to Jeŭropie nie buduć patrebnyja rasijskija pastaŭki dla papaŭnieńnia zapasaŭ da zimy 2023/2024 hadoŭ. Jeŭrapiejcy mohuć atrymać nieabchodnyja dadatkovyja 37 miljardaŭ kubamietraŭ adkul zaŭhodna: z ZŠA, Katara, Paŭnočnaj Afryki ci Azierbajdžana. Takim čynam, hazavaja zbroja Pucina akazvajecca pakul nie takoj surjoznaj.

Evans-Pryčard źviartaje ŭvahu i na inšy aśpiekt. Źmianšeńnie popytu na haz raspaŭsiudziłasia pa ŭsim śviecie, vyklikajučy źmieny ŭ pavodzinach Kitaja, Japonii, Paŭdniovaj Azii i Łacinskaj Amieryki — i ŭsio heta dapamahaje adnavić bałans ź mienšym bolem, čym mnohija bajalisia.

Heta adbyvajecca dziakujučy spałučeńniu faktaraŭ enierhazamiaščeńnia i cenavaha miechanizmu, što pracuje praz uzajemazamienny suśvietny rynak zvadkavanaha hazu. Japonija zapuściła AES, zakansiervavanyja paśla Fukusimy. A Kitaj letaś pavialičyŭ zdabyču ŭ vuhalnych šachtach. Suśvietnaje spažyvańnie hazu składaje 4100 młrd kubamietraŭ. Straty ad Rasii — prykładna 130 młrd kubamietraŭ. Akazvajecca, hety razryŭ moža być likvidavany lahčej, čym miarkujecca, — z rostam pastavak zvadkavanaha hazu.

Stanaŭleńnie ZŠA jak suśvietnaj hazavaj zvyšdziaržavy źmianiła stratehičny bałans sił. Analityk kaža, što historyja była b inšaj, kali b Pucin nanios udar na niekalki hadoŭ raniej, kali tanny amierykanski słancavy haz u asnoŭnym byŭ u pastcy ŭnutry krainy z-za adsutnaści ekspartnych terminałaŭ.

Kali stanoŭčyja prahnozy spraŭdziacca, a ŭrady praviaduć piśmiennuju fiskalnuju palityku, heta padšturchnie adčuvańnie taho, što inflacyja padaje i supakoić mahčymyja chvalavańni nasielnictva.

Tym časam ceny na haz u Jeŭropie pa-raniejšamu našmat bolš vysokija, čym byli ŭ papiarednim dziesiacihodździ. Tamu vidavočnaj dla analityka źjaŭlajecca patreba jak maha chutčejšaha razhortvańnia značna bolš tannych vietravych i soniečnych batarej, a taksama infrastruktury zialonaha vadarodu. Hetak ža maje dapamahčy maštabnaje vyrašeńnie pytańniaŭ enierhaefiektyŭnaści i izalacyi budynkaŭ.

Spadar Evans-Pryčard adznačaje pry hetym, što hłabalny rynak hazu jašče moža znoŭ pačać «kusacca», kali Kitaj adkryjecca paśla łakdaŭnaŭ, a centralnyja banki pierastanuć uzmacniać žorstkaść i śviet akryjaje ad ciapierašniaj lohkaj recesii. Pucin moža razyhrać naftavuju kartu suprać Zachadu, što znoŭ padšturchnie ceny na haz z-za nieabchodnaści zamieny paliva na elektrastancyjach.

Ale heta zdahadki. Fjučarsny rynak hazu pakul hetaha nie pakazvaje. Zdolnaść Pucina da enierhietyčnaha šantažu značna źniziłasia paralelna sa źmianšeńniem kolkaści rakiet dla zabojstva ŭkraincaŭ.

Kamientary da artykuła