«Vyšyty ručnik vylečvaŭ ludziej». Minčanka stvaraje ŭpryhažeńni pa matyvach biełaruskich arnamientaŭ
Heta majstrycha ź Minska robić z pacierak (bisieru) nievierahodnyja ŭpryhažeńni. Natchniajuć jaje na pracu biełaruskija narodnyja matyvy i siužety pa ich, piša CityDog.io.
18.02.2023 / 00:06
Zachapleńnie biełaruskim rukadziellem u Darki pačałosia ź dziacinstva. Dziaŭčynka časta nazirała za svajoj babulaj, jakaja pracavała nad ručnikami. Mienavita jana i navučyła Darku vyšyvać. Spačatku byli prostyja kvietki, paśla ŭsio bolš i bolš składanyja ŭzory — tak u niejki momant hierainia artykuła pačała rabić z pacierak upryhažeńni.
«U mianie jość dźvie lubimyja knihi: «Biełaruski arnamient i tkactva» i «Poviaź časoŭ. Biełaruski ručnik». Pa ich ja pracuju, imi natchniajusia. Mahu hartać i čytać ich hadzinami, kab kožny raz brać adtul novyja viedy.
Mnie zdajecca, što pacierki sami abrali mianie. Adnojčy chacieła sieści pavyšyvać, kab uspomnić, jak heta robicca, bo ŭsio nijak nie dachodzili ruki. I tut hartaju stužku ŭ Instagram, na vočy traplajecca videa, dzie dziaŭčyna robić branzalet z pacierak na zvyčajnaj kardoncy.
Paśla hetaha — usio: noč nie spała, a zranku palacieła ŭ kramu, kab kupić samyja tannyja pacierki i pasprabavać zrabić štości samoj. Ja była nievierahodna radaja, kali atrymaŭsia branzalet — kryvieńki, ale moj. Paśla hetaha ŭspomniła, što ŭ mianie jość spampavanaja kniha pra arnamient. Z hetaha i pačałasia historyja majho chobi».
Hetaja harlačka zroblena pa matyve viasielnaj pościłki
Za kožnym arnamientam staić svaja historyja: «vyšyty ručnik ci pościłka vylečvali ludziej»
«Za kožnym simvałam u arnamiencie staić niejkaja historyja. Lubaja pościłka ci ručnik — heta nie prosta ŭzory, a niejkaja historyja. Naprykład, adna z hieraiń knihi «Biełaruski arnamient i tkactva» kazała: «Usio, što ja bačyła ŭ žyćci, što rabiła, jak mučyłasia, jak viesialiłasia, lubiła chłopcaŭ, vychodziła zamuž, jak my budavali dom, kachali adno adnaho, — usio heta ja raskazvała ŭ svaich rabotach. U ich ja ukłała ŭsio svaje serca, usiu svaju luboŭ».
Majstry vieryli ŭ moc arnamientu: jość šmat historyj, kali vyšyty ručnik ci pościłka vylečvali ludziej albo ździajśniali mary. Ščyra kažučy, nie viedaju, jak heta pracuje, ale niešta čaroŭnaje tut, napeŭna, isnuje. Heta ž našy karani i prodki.
Biełaruski arnamient možna vyvučać biaskonca, heta naš samy vialiki skarb. Niahledziačy na toje, što simvały vielmi padobnyja adno da adnaho, jany roznyja, jak i ich sens.
Naprykład, uzor «zorka». Jon jość u asnovie vobraza maci, čałavieka, taksama jon simvalizuje ŭradžaj. Ale roźnica pamiž hetymi «zorkami» davoli vialikaja».
Vobraz maci — zorka ŭ abramleńni pyšnaha vianka i hirlandy z kvietak. Abramleńnie moža być kvadratnym ci vaśmikutnym
Vobraz čałavieka — heta taksama zorka, ale nie z čatyrochkutnym abramleńniem, a z bolš prostym, łancužkovym
Simvał žołuda — heta ŭžo nie «kłasičnaja» zorka, a razietka, stvoranaja z čatyroch žytniovych kałaskoŭ
Navošta heta ŭsio — «Kab ludzi natchnialisia Biełaruśsiu»
«Ja nikoli nie pracuju nad upryhažeńniami, kali ŭ mianie niama nastroju, — pryznajecca Darka. — Albo kali raptam adčuvaju niejkuju źbiantežanaść, to tady taksama praca adrazu spyniajecca. Tamu ŭ maich vyrabach tolki spakoj i sapraŭdny biełaruski dzen.
Svajoj pracaj ja chacieła b nastroić ludziej natchniacca Biełaruśsiu. Heta adna z asnoŭnych pryčyn, čamu ja hetym zajmajusia».
U hetym upryhažeńni jość matyŭ daždžu. Tut pialostki vyhladajuć, jak kropli. Pracu rabili pa ŭspaminach dziaŭčyny, jakaja pamiatała padobny arnamient u svajoj babuli
«Heta praca nazyvajecca «Ščaślivaje kachańnie». Kali bačycie hałubkoŭ, to heta bałada pra kachańnie. Kali dziubki hladziać adna na adnu, to ščaślivaje, uzajemnaje kachańnie. A voś kali ptuški paviernutyja chvastami, to heta kachańnie biez uzajemnaści: serca majstrychi balić i raźbitaje».