У Каардынацыйнай радзе спрачаюцца, які мусіць быць рэгламент, ці не назваць яго статутам і хто каму будзе выносіць вотум недаверу
У Каардынацыйнай радзе праходзяць дэбаты наконт таго, як працаваць далей. Адзін з удзельнікаў дыскусіі параўнаў гэта з доўгімі соймамі Рэчы Паспалітай перад яе канчатковай акупацыяй.
28.02.2023 / 10:10
Удзельнікі дэбатаў, сябры Каардынацыйнай рады. Скрын з YouTube-канала Каардынацыйнай рады
Фракцыі, камісіі і падвоены мандат
У дэбатах удзельнічалі палітолаг Андрэй Ягораў, дарадца Святланы Ціханоўскай Аляксандр Дабравольскі, лідарка супольнасці «Сумленныя людзі» Алена Жываглод, прадстаўнік беларускай дыяспары Аджарыі Раман Кісляк, а таксама прадстаўнік Аб’яднанага пераходнага кабінета Валерый Кавалеўскі.
Рабочая група абмяркоўвала Рэгламент. Чарнавы варыянт дакумента пагартаць не выпала.
У Каардынацыйна радзе збіраюцца стварыць фракцыі і камісіі. Як вынікала з дыскусіі, фракцыйную сістэму функцыянавання Рады прапанаваў Аляксандр Дабравольскі.
Фракцыі палітык назваў важным інструментам працы з рознагалоссем. У іх адбываецца ўзгадненне розных пазіцый.
Аляксандр Дабравольскі. Скрын з YouTube-канала Каардынацыйнай рады
Паводле палітыка, без фракцый парламент кепска працуе.
«Можна паглядзець на Палату прадстаўнікоў, дзе няма ніводнай фракцыі», — адзначыў ён.
«Калі ў парламенце няма камісій, а ёсць толькі фракцыі, то ён па сутнасці месца палітычнай барацьбы, а не працы па тых напрамках якія цікавяць выбарцаў,
— даводзіў палітык калегам. — Калі мы сабраліся, каб дапамагчы Беларусі перайсці на шлях дэмакратычнага развіцця, то важна каб мы займаліся праблемамі, якія хвалююць людзей».
Дэбаты праходзілі праз некалькі дзён пасля сыходу з Каардынацыйнай рады кіраўніка Аб'яднанага пераходнага кабінета Паўла Латушкі. Свой крок палітык звязаў з падыходам, «які можа ў канцы прывесці да змены стратэгіі дэмакратычных сіл Беларусі».
У самой Радзе кажуць, што на дадзены момант актуальнай застаецца стратэгія, распрацаваная разам з Офісам Святланы Ціханоўскай і ўхваленая поўным складам Рады ў 2021 годзе.
«Цяпер відавочна патрабуецца абнаўленне гэтай стратэгіі, актыўная праца адпаведнай працоўнай групы пачнецца пасля зацверджання Рэгламенту», — адзначаюць.
Падчас дэбатаў Валерый Кавалеўскі гаварыў пра ўзаемадзеянне Каардынацыйнай рады з Аб’яднаным пераходным кабінетам у выпрацоўцы агульнай стратэгіі, справаздачнасці, пытанні прызначэнняў, супрацоўніцтва па замежнай дапамозе і міжнароднай дзейнасці, Абмяркоўваўся так званы «падвоены мандат» — калі прадстаўнік мае права голасу і ў Кабінеце, і ў Каардынацыйнай радзе.
Валерый Кавалеўскі. Скрын з YouTube-канала Каардынацыйнай рады
Валерый Кавалеўскі прызнаў, што пытанне «падвоенага мандату» выклікала шмат спрэчак у калегаў па Каардынацыйнай радзе, але, паводле палітыка, такая форма ўзаемадзеяння «мае патэнцыял для ўмацавання кадравага пытання».
Кавалеўскі адзначыў, што фармулёўкі, якія прапаноўваў Кабінет да гэтага пункта, «сышлі з праекта Рэгламенту», а тыя што засталіся «выглядаюць дыскрымінацыйнымі».
Паводле яго, важна, каб у міжнароднай дзейнасці была ўзгодненая пазіцыя, іначай разнабой будзе адмоўна ўспрымацца партнёрамі.
«У Кабінета ёсць уплыў, спадзяюся, што і ў Каардынацыйнай рады зʼявіцца ўплыў і адказнасць»
Раман Кісляк прапанаваў назваць Рэгламент Каардынацыйнай рады статутам.
Па яго словах, новы Рэгламент дазволіць пазбыцца бясконцых дыскусій на адну тэму. Ён параўнаў такую сітуацыю з доўгімі соймамі Рэчы Паспалітай перад яе канчатковай акупацыяй.
Раман Кісляк. Скрын з YouTube-канала Каардынацыйнай рады
Кісляк казаў, што мэта Каардынацыйнай рады — пазбаўленне Беларусі ад тыраніі, вызвалення палітзняволеных, свабоднае развіццё краіны, каб тыя, хто вымушаны быў з'ехаць, вярнуліся.
Паводле яго, Аб’яднаны пераходны кабінет — гэта выканаўчы орган, а Каардынацыйная рада — прадстаўнічы.
Ён лічыць, што сумяшчэнне сяброўства ў Кабінеце і Каардынацыйнай рады супярэчыць прынцыпу падзелу і абмежавання ўлады.
«Нехта скажа, што ў нас няма ўлады. Згаджуся. Але ў нас ёсць адказнасць. У нас ёсць уплыў. У Кабінета ёсць уплыў, спадзяюся, што і ў Каардынацыйнай рады зʼявіцца ўплыў і адказнасць.
І мы гэтую адказнасць павінны раздзяліць. У дадзеным выпадку канцэпцыя, калі мы не можам сумяшчаць сяброўства ў гэтых органах, найлепшым чынам адпавядае эфектыўнасці».
Прапановы Андрэя Ягорава прадугледжваюць вынясенне вотуму недаверу і ацэнкі дзейнасці сябрам Аб’яднанага пераходнага кабінета.
Андрэй Ягораў. Скрын з YouTube-канала Каардынацыйнай рады
Паводле яго, Каардынацыйная рада — прадстаўнічы орган, які можа стаць пляцоўкай для рэальнага ўзаемадзення між рознымі палітычнымі сіламі. Ён мусіць быць падкантрольным сваім дэлегатам і грамадству.
Алена Жываглод прапанавала, каб у чальцоў Рады была магчымасць выносіць вотум недаверу спікеру.
Алена Жываглод. Скрын з YouTube-канала Каардынацыйнай рады
Кантроль за вяршэнствам Рэгламенту яна прапанавала ўскласці на камісію па этыцы, у якой па лёсаванні будуць працаваць усе дэлегаты Рады.
Гэтыя прапановы Андрэй Ягораў ахарактарызаваў як папулісцкую мадэль дзейнасці.
Што далей
Сябры Каардынацыйнай рады цяпер галасуюць, якая з альтэрнатыўных фармулёвак найбольш прыдатная для працы. Па зацвярджэнні фінальнай версіі Рэгламент апублікуюць на сайце Рады.
Каардынацыйная рада была створаная 20 жніўня 2020 года па ініцыятыве Святланы Ціханоўскай з мэтаю пераадолення палітычнага крызісу і забеспячэння згоды ў грамадстве, а таксама для абароны суверэнітэту і незалежнасці Беларусі.
У яе складзе 116 чальцоў — 73 дэлегаты, 15 самавылучэнцаў, 20 старых актыўных чальцоў і 8 чалавек за кратамі.