Samka krakadziła zaciažaryła biez partniora. Heta pieršy viadomy vypadak
Pieršy vypadak samaapładnieńnia samki krakadziła byŭ zafiksavany navukoŭcami ŭ zaaparku Kosta-Ryki. Hienietyčny kod krakadzilaniaci na 99,9% supadaŭ z kodam jaho maci.
07.06.2023 / 20:01
Sa słoŭ navukoŭcaŭ, «biezzahannaje začaćcie» moža być całkam raspaŭsiudžanaj źjavaj u krakadziłaŭ. Fota Joe Wasilewski
U samim fienomienie «biezzahannaha začaćcia» niama ničoha novaha, takoje sustrakajecca ŭ roznych vidaŭ ptušak, reptylij i ryb, adnak vypadak z krakadziłam — pieršy. I heta, na dumku navukoŭcaŭ, moža śviedčyć ab tym, što takaja zdolnaść, jak partenahieniez, mahła być atrymanaja ŭ spadčynu ad staražytnych prodkaŭ, u hetym vypadku — dynazaŭraŭ, jakija taksama mahli razmnažacca takim sposabam, piša Bi-bi-si.
U hetym ža razie jajka było adkładzienaje ŭ studzieni 2018 hoda 18-hadovaj samkaj vastraryłaha krakadziła (raniej hety vid pamyłkova nazyvali vastramordym alihataram) u zaaparku Park Reptylijana. Płod u jajku całkam sfarmavaŭsia, ale byŭ miortvanarodžanym, tamu tak i nie vyłupiŭsia.
Samka trapiła ŭ zaapark va ŭzroście dvuch hadoŭ, i jaje ŭvieś hety čas utrymlivali asobna ad samcoŭ. Tamu, vyjaviŭšy jajka, supracoŭniki zaaparka paviedamili pra heta ŭ Politechničny ŭniviersitet Virdžynii, dzie majecca adździeł, jaki śpiecyjalizujecca na partenahieniezie.
Analiz praviedzieny navukoŭcami ŭniviersiteta, paćvierdziŭ, što płod hienietyčna praktyčna całkam identyčny maci, to-bok źjaviŭsia biez udziełu baćki.
Na dumku daśledčykaŭ, praca jakich apublikavanaja ŭ časopisie Łondanskaha Karaleŭskaha tavarystva Biology Letters, «biezzahannaje začaćcie» ŭ krakadziłaŭ moža być vielmi raspaŭsiudžanaj źjavaj, na jakoje raniej prosta nie źviartali ŭvahi, bo nie čakali jaho.
«Byvaje, što reptylii, jakija znachodziacca ŭ niavoli, u adsutnaść samcoŭ adkładajuć jajki, ale takija jajki zaŭsiody ličylisia niežyćciazdolnymi, i ad ich pazbaŭlalisia, — pišuć navukoŭcy. — Adnak u śviatle novaha adkryćcia takija jajki, adkładzienyja biez udziełu samca, varta razhladać jak patencyjna žyćciazdolnyja. Bolš za toje, pakolki «biezzahannaje začaćcie» moža adbycca i ŭ prysutnaści samca, jaho lohka prapuścić».
Pytańnie ab tym, čamu roznyja vidy addajuć pieravahu partenahieniezu, zastajecca adkrytym, adnak u apošni čas u navukovaj litaratury pryvodzicca ŭsio bolš takich vypadkaŭ, mahčyma tamu, što navukoŭcy stali źviartać na heta ŭvahu. Pavodle adnoj z teoryj, da partenahieniezu źviartajucca tyja vidy, kolkaść jakich rezka skaračajecca, i im pačynaje pahražać vymirańnie.
U suviazi z hetym aŭtary daśledavańnia miarkujuć, što ich adkryćcio moža pralić śviatło na mahčymyja repraduktyŭnyja asablivaści dalokich prodkaŭ krakadziłaŭ — dynazaŭraŭ.