«Kažuć «nabi štości» — a ja im i prapanoŭvaju biełaruskuju tematyku». Tatu-majstar raskazaŭ, jak biełarusizavaŭ ludziej praz tatuiroŭki
Viktar Cyrkunovič — viadomy biełaruski śpiecyjalist u śfiery tatu. Zajmacca hetym mastactvam pačaŭ u 2000-ch — a ciapier da jaho źviartajucca jak da vysakakłasnaha tatuažysta i biełarusy, i palaki. Pra ideju nacyjanalnaha tatu i raźvićcio biełaruskaści ŭ Polščy ź Viktaram parazmaŭlaŭ žurnalist vydańnia Most.
20.07.2023 / 20:20
Tatu-majstar Viktar Cyrkunovič. Fota z asabistaha archiva Viktara
Viktar rodam z horada Biarezań (aficyjna Bierazino) Minskaj vobłaści. Svoj šlach jak tatu-majstar jon pačynaŭ na pačatku 2000-ch i adrazu z nacyjanalnaj tematyki. U 2021 hodzie jon vymušany byŭ źjechać ź Biełarusi i pačaŭ pracavać u Varšavie.
— Jak usio pačynałasia?
— U Biełarusi napačatku było jak: prychodziać da mianie chłopcy, dziaŭčaty; kažuć «nabi štości» — a ja im i prapanoŭvaju biełaruskuju tematyku. Darečy, arnamientam, simvałami i ŭvohule našaj spadčynaj, kulturaj dy historyjaj ja zaŭsiody vielmi cikaviŭsia, a moładzi było ŭsio roŭna, što «bić».
Arnamienty ludziam padabalisia. Pačało prychodzić usio bolš i bolš achvotnych zrabić sabie štości biełaruskaje. Spačatku heta była «tatuiroŭka dziela tatuiroŭki»: ludzi prynosili zusim nievialikija hrošy, prasili štości zrabić, ja prapanoŭvaŭ roznyja varyjanty — i takim čynam nabiraŭsia dośviedu, pašyraŭ prafiesijnyja mahčymaści. Z časam pačaŭ rabić i bolš składanyja, šmatkalarovyja «malunki» — Pahoni, ściahi dy inšaje. U vyniku źjaviłasia ideja zrabić studyju, aryjentavanuju mienavita na nacyjanalnuju tatuiroŭku.
— Kali ŭ ciabie źjaviŭsia ŭłasny paŭnavartasny sałon?
— Svaju studyju ja adkryŭ u 2019 hodzie. U jakaści nazvy abraŭ «1863». Samo adkryćcio, ščyra kažučy, nie było vielmi składanym. Niahledziačy na toje, što Biarezań — rajonny centr, tam było davoli šmat prapanoŭ arendy pamiaškańniaŭ. Z padatkami ŭ mianie taksama prablem nie było, bo ź dziesiać hadoŭ pierad adkryćciom studyi ja zajmaŭsia roznymi kamiercyjnymi spravami, i IP u mianie isnavała. Viadoma, byli niekatoryja biurakratyčnyja momanty, ale ich my paśpiachova vyrašyli, i studyja pačała pracavać.
Darečy, ja taksama maju adukacyju ŭ śfiery tatu, navat z dypłomam dziaržaŭnaha ŭzoru. Užo budučy davoli daśviedčanym tatu-majstram, ja pryjšoŭ u škołu tatuažystaŭ ad kampanii «Dreva Viedaŭ». Cikavostka ŭ tym, što hetaja firma va ŭsich svaich škołach vydaje dypłomy, aficyjna pryznanyja na dziaržaŭnym uzroŭni — heta nie siertyfikat ab skončanych kursach. Na padstavie hetaha dypłomu ja zmoh adkryć škołu tatuažu pry studyi, jakaja była biełaruskamoŭnaj.
Viktar padčas pracy. Fota z asabistaha archiva hieroja
— Jakija byli najbolš niezvyčajnyja i cikavyja situacyi?
— U 2020 hodzie, jašče pierad pačatkam pratestaŭ, mnie patelefanavaŭ chłopiec — havaryŭ vielmi tezisna i kankretna. Kazaŭ, što choča zrabić na plačy Pahoniu. Damovilisia. Prychodzić vysoki, atletyčnaha vyhladu małady čałaviek z paholenaj hałavoj — ja pačaŭ padazravać, što jon moža pracavać u adpaviednych strukturach.
Nu, pačynaju rabić tatu. Uvieś čas chłopiec sprabavaŭ razmaŭlać pra biełaruskuju ŭładu, stanovišča ŭ hramadstvie i, u vyniku, pra «bierkuta, jaki pakajaŭsia» va Ukrainie. Ja spyniŭ pracu, adkłaŭ prybory i kažu: «A zaraz tak: ty mnie raspaviadaješ usiu praŭdu jak jość — chto ty, adkul i navošta tabie Pahonia. A kali nie, to ja namaluju tabie takoje, što anivodzin majstar nie vypravić!»
Chłopiec i «vykłaŭ», što źjaŭlajecca AMAPaŭcam; viedaje, što budzie ŭ žniŭni, i choča zvolnicca, ale ŭ zvalnieńni ŭvieś čas jamu admaŭlajuć. Kaža: «Mabyć, tolki praz Pahoniu na plačy zvolniać…»
Darabiŭ ja Pahoniu — i bolš nikoli hetaha chłopca nie bačyŭ. Jak skłaŭsia jaho los — nieviadoma.
— Voś dyk historyja!
— Tak, davoli niezvyčajnaja. Jašče adnojčy pryjšoŭ inšy chłopiec — «bić» niejkija svaje vyjavy. Ja tłumačyŭ, što studyja ŭ mianie aryjentavanaja na biełaruskuju nacyjanalnuju tematyku, ale jamu vielmi padabałasia, jak ja rablu tatu. Nu, zrabiŭ jamu tatuiroŭku, usio prajšło dobra.
Ale praź niejki čas telefanuje da mianie siabra i kaža, što bačyŭ hetaha chłopca ŭ horadzie na praŭładnym mierapryjemstvie. Mnie stała vielmi brydka, i ja vyrašyŭ, što nahi hetaha chłopca nie budzie ŭ majoj studyi.
Prajšoŭ jašče čas, i telefanuje da mianie znoŭ hety chłopiec: choča zrabić niešta jašče, jamu vielmi spadabałasia. Ja kažu: «Nie, bolš ničoha nie zrablu, šukaj inšaha majstra», — i abhruntoŭvaju pryčynu admovy. Patłumačyŭ jamu svaje pierakanańni, śvietapohlad i toje, što adbyvajecca ŭ našaj krainie. Chłopiec ździviŭsia, pačaŭ vybačacca; kazaŭ, što «bolš nikoli takoha rabić nie budzie».
U vyniku ja vystaviŭ umovu: ja rablu jamu Pahoniu. Chłopiec zhadziŭsia. Paśla hetaha ja sačyŭ za im u sacsietkach, i sapraŭdy — na nivodnym dziaržaŭnym mierapryjemstvie jaho nie było. Spadziajusia, jon źmianiŭ svaje palityčnyja pierakanańni i pačaŭ štości analizavać: chłopiec davoli małady byŭ, hadoŭ z dvaccać.
— Jak ty apynuŭsia ŭ Polščy?
— Na žal, palityčnaja situacyja skłałasia tak, jak skłałasia, i isnavańnie studyi z nacyjanalnaj tematykaj u Biełarusi pierastała być mahčymym. Zastavacca ŭ krainie stała banalna niebiaśpiečna, tamu było vyrašana pierajazdžać u Polšču. Takim čynam 1 traŭnia 2021 hoda studyja praciahnuła dziejnaść u Varšavie.
Viktar Cyrkunovič padčas pracy. Fota z asabistaha archiva hieroja
— Cikavać u ludziej adrazu była vysokaja?
— Sprava chutka pajšła ŭharu — vielmi dapamahła i rekłama ŭ instahramie, i raspaŭsiudžvańnie infarmacyi ab adkryćci siarod znajomych. Akramia biełarusaŭ, prychodzili i ŭkraincy, i palaki — vielmi vietlivyja i zacikaŭlenyja temaj Biełarusi, biełarusaŭ i supolnaj historyi ŭ kantekście Rečy Paspalitaj. Ludzi prasili rabić i niejkija svaje vyjavy, i sučasnyja, ale hałoŭnym zastavałasia, viadoma, biełaruskaja tematyka. Siarod klijentaŭ byli navat viadomyja biełaruskija muzyki. Škoła tatuažu taksama dziejničała pry sałonie — my vučyli i vypuskali śpiecyjalistaŭ. Ludzi pastupova prychodzili, sprava išła i ŭvohule ŭsio było vielmi fajna.
— A tak, uvohule, składanaściaŭ nie było?
— Na žal, praz hod pracy źjavilisia peŭnyja składanaści i prablemy z arendadaŭcam taho pamiaškańnia, u vyniku jakich my byli vymušanyja syści. Studyja pieraniesłasia ŭ moj dom — i dahetul ja pracuju ŭ siabie, a ludzi praciahvajuć prychodzić.
Usie materyjały, sterylnyja prybory, a taksama farby apošniaha jeŭrapiejskaha standartu 2021 hoda biez prablem zamaŭlaju ŭ śpiecyjalizavanych tatu-kramach i sałonach. Sprava praciahvajecca!
— Tvaje najbližejšyja płany?
— U maich najbližejšych płanach znoŭ znajści pamiaškańnie i praciahnuć paŭnavartasny sałon sa škołaj tam. Vielmi rady, što ahulnaja zacikaŭlenaść nacyjanalnaj, biełaruskaj tematykaj pavyšajecca — ludzi chočuć mieć vyjavu čahości rodnaha na svaim ciele. Što tyčycca pracy tatuiroŭščyka, to jana sa mnoj, zdajecca, nazaŭždy, bo biez hetaha ja nie ŭjaŭlaju svajho žyćcia.
Čytajcie taksama:
Žychara Kamianca siłaj prymusili pazbavicca «kramolnych» tatuirovak
U Minsku ŭpieršyniu nabili tatu, jakoje prydumała niejrasietka