Pamior muzykant — lehienda kontrkultury. Adnak pra svaju šalonuju papularnaść jon daviedaŭsia praz 30 hadoŭ
Va ŭzroście 81 hoda pamior amierykanski muzykant i paet Siksta Radryhies. Jon pačaŭ i zaviaršyŭ karotkuju muzyčnuju karjeru ŭ kancy 1960-ch — pačatku 1970-ch hadoŭ i na praciahu amal troch dziesiacihoddziaŭ nie viedaŭ pra toje, što byŭ supierzorkaj dla žycharoŭ Paŭdniova-Afrykanskaj Respubliki i staŭ natchnieńniem dla cełaha pakaleńnia zmaharoŭ z aparteidam.
10.08.2023 / 07:13
Fota Mark Horton / WireImage / Getty Images
Radryhies naradziŭsia ŭ Detrojcie ŭ siamji imihrantaŭ ź Mieksiki i pačaŭ zajmacca muzykaj u 1967 hodzie. Jon staŭ častkaj kontrkultury, jakaja aktyŭna raźvivałasia tady, i pisaŭ pieśni, jakija adroźnivalisia jarkimi paetyčnymi vobrazami i źjedlivymi kamientarami ŭ dačynieńni da tradycyjnaha amierykanskaha ładu žyćcia.
U 1970-m i 1971 hadach Radryhies vypuściŭ dva albomy (pad nazvami Cold Fact i Coming From Reality). Adnak zapisy nie mieli kamiercyjnaha pośpiechu ŭ ZŠA, i jaho hukazapisvalnaja kampanija skasavała ź im kantrakt.
Ale zapisy Radryhiesa nabyli pa-sapraŭdnamu kultavy status u niekatorych inšych krainach, u pryvatnaści ŭ Aŭstralii i Paŭdniova-Afrykanskaj Respublicy. Tam jaho kampazicyi časta prysutničali ŭ radyjoefiry i pradavalisia vialikimi nakładami.
U značnaj stupieni papularnaści Radryhiesa ŭ PAR spryjali nieaficyjnyja relizy (butlehi) jaho alboma Cold Fact.
Dla mnohich maładych žycharoŭ hetaj krainy jany stali nieaficyjnym himnam ruchu suprać aparteidu, a samoha Radryhiesa jany stavili ŭ adzin šerah z takimi rok-zorkami, jak Bob Dyłan i Džymi Chiendryks.
U kancy 1970-ch urad PAR zabaraniŭ pieradavać u radyjoefiry samuju viadomuju kampazicyju Radryhiesa Sugar Man, bo ŭ joj utrymlivalisia namioki na ŭžyvańnie narkotykaŭ. U niekatorych vypadkach ułady śpiecyjalna drapali płaścinki z hetaj pieśniaj, kab radyjostancyi nie mahli ich vykarystoŭvać. Adnak takija dziejańni tolki dapamahli ŭmacavać kultavy status Radryhiesa.
Pry hetym aŭstralijskija i paŭdniovaafrykanskija prychilniki muzyki pra jaho los ničoha nie viedali. Niekatoryja navat vieryli ŭ čutki, što Radryhies nibyta skončyŭ žyćcio samahubstvam prosta na scenie ŭ 1970-ch hadach.
Nasamreč Radryhies žyŭ cichim žyćciom, amal zabyŭšysia pra muzyčnuju karjeru. U 1976 hodzie jon za 50 dalaraŭ (prykładna 270 dalaraŭ ZŠA pa ciapierašnim kursie) nabyŭ paŭrazburany dom u Detrojcie, pracavaŭ u hetym horadzie budaŭnikom i rabočym.
«U pošukach Cukrovaha čałavieka»
Usio źmianiłasia sa źjaŭleńniem internetu. U 1997 hodzie starejšaja dačka Radryhiesa Iva trapiła na sajt, pryśviečany jaje baćku, — i nieadkładna raspaviała jamu pra heta.
Kali Radryhies daviedaŭsia pra svaju niezvyčajnuju papularnaść u PAR, jon źviazaŭsia sa svaimi prychilnikami ŭ hetaj krainie, a praź niekatory čas adpraviŭsia tudy z hastrolami.
U vyniku śpiavak z anšłahami vystupaŭ pierad tysiačami hledačoŭ na najbujniejšych paŭdniovaafrykanskich kancertnych placoŭkach. Jon taksama adpraviŭsia na hastroli ŭ Aŭstraliju.
U 2012 hodzie Radryhiesa čakała jašče adna chvala papularnaści — hetym razam pa ŭsim śviecie.
Jon staŭ hałoŭnym hierojem dakumientalnaha filma režysiora Malika Biendžałula «U pošukach Cukrovaha čałavieka» (Searching for Sugar Man).
Film atrymaŭ premiju «Oskar», i muzyka pačaŭ hastralavać u mnohich krainach, vystupaŭ na najbujniejšych muzyčnych fiestyvalach, u tym liku na Kaačele i Hłastanbiery.
U 2012 hodzie Biendžałul tak raspaviadaŭ amierykanskaj radyjostancyi NPR pra papularnaść Radryhiesa ŭ PAR: «Nichto dakładna nie viedaje, jak jaho albom trapiŭ [u PAR], ale kali heta adbyłosia, jon «zajšoŭ» — i Radryhies staŭ takim ža papularnym, jak Džymi Chiendryks — i pry hetym jaho ličyli takim ža miortvym. Usie viedali jaho albomy i ŭsie viedali, što Radryhiesa daŭno niama ŭ žyvych».
«Pieršy ruch biełych suprać aparteidu čerpaŭ natchnieńnie ŭ rok-muzycy, — praciahvaje režysior. — Radryhies byŭ pieršym, kaho jany pačuli. Pieršym, chto kazaŭ pra palityku i byŭ naładžany suprać isteblišmientu. Tak što Radryhies mianiaŭ hramadstva, pry hetym znachodziačysia na addaleńni».
Paŭdniovaafrykanski muzykant Devid Skot (sceničnaje imia «Kifnies») napisaŭ u suviazi sa śmierciu Radryhiesa, što jon byŭ «lehiendaj z uzrušalnaj historyjaj žyćcia».
«U ZŠA jon žyŭ u adnosnaj nieviadomaści, ale byŭ vielmi papularny tut u PAR — i vielmi doŭhi čas pra heta nie viedaŭ, — kaža jon. — Ničoha padobnaha na našym vieku ŭžo nie ŭbačym».