Čarviaki pad skuraj jak u filmach žachaŭ. Navukoviec tłumačyć, što takoje dyrafilaryjoz, jaki raspaŭsiudžvajecca na Homielščynie
Hety parazit niadaŭna byŭ ekzatyčnym dla Biełarusi. Pieršy vypadak zachvorvańnia na dyrafilaryjoz byŭ zarehistravany ŭ 1997 hodzie. Ciapier fiksujecca ŭžo da 20 vypadkaŭ za hod, i heta čaściej za ŭsio Homielščyna.
14.09.2023 / 13:10
Tak vyhladaje dyrafilaryjoz. Fota: ppt-online.org
Dniami epidemijołahi paviedamili, što ŭ žycharki Rečycy ź miakkich tkanak ściahna byŭ vydaleny čarviak daŭžynioju ŭ 1,2 santymietry. U 2021 hodzie daktary dapamahli pazbavicca ad takoha parazita ziemlaku žančyny.
Dyrafilaryjoz vyklikaje čarviak-parazit rodu Dirofilaria, jaki sielicca ŭ arhaniźmie čałavieka. Jaho zarodki pranikajuć tudy praz ukusy nasiakomych-kryvasmokaŭ, najčaściej zaražanych kamaroŭ. Jany «razžyvajucca» ličynkami dyrafilaryj z kryvi chvorych žyviołaŭ.
Dyrafilaryja davoli chutka, da 10—15 sm za dzień, pierasoŭvajecca z adnaho miesca arhanizma ŭ inšaje. Charakternaja prykmieta taho, što čałaviek inficyravany — heta, akurat, mihracyja puchlinapadobnaha ŭtvareńnia.
Najčaściej parazit sielicca pad skuraju kancavin, na vačach, žyvacie, hrudnoj kletcy. Kali ad jaho svoječasova nie pazbavicca, to mohuć paciarpieć vočy, hałaŭny mozh, sardečna-sasudzistaja sistema.
U arhaniźmie čałavieka čarviak nie raźvivajecca da połavaśpiełaj asobiny, ale moža raści da piaci miesiacaŭ.
Infikavanaja dyrafilaryjozam ruka i čarviak, jaki vyklikaŭ chvarobu. Fota: ddu303.minsk.edu.by
«Takija čarviaki časam zatrymlivajucca ŭ lohkich i vyklikajuć lohačny dyrafilaryjoz, časam pad skuraj, dzie ŭtvarajuć vuzielčyki, časam na vačach, što moža pryvieści da ślepaty», — raskazvaje chimik Siarhiej Biesarab.
Kali infiekcyja paražaje voka, chvoryja skardziacca na toje, što ŭ im niby parušynka. Najciažejšy vypadak, kali infikavany vočny jabłyk. Pry lohačnaj formie moža być bol u hrudziach, kašal, pavyšanaja tempieratura.
Pieršasnyja simptomy niemačy — śvierb. Časta chvory nie źviartaje na jaho asablivaj uvahi, bo jon nahadvaje reakcyju na ŭkus kamara. Ale jakraz u miescy časańnia i sielicca čarviak.
Paśla skarhaŭ na pieramiaščeńnie čarviaka daktary, jakija nie viedajuć pra dyrafilaryjoz, niaredka nakiroŭvajuć pacyjentaŭ na kansultacyju da psichijatra, choć adčuvańni samyja što ni jość dakładnyja, adznačajuć epidemiołahi.
Vydalajuć parazita chirurhična.
«Palohka chiba ŭ tym, što čarviaki jeść roznyja, i praciakańnie filaryjatozaŭ, da jakich adnosicca dyrafilaryjoz, taksama roznaje. Naprykład, čarviaki (niematoda), jakija vyklikajuć vočnuju ślepatu, źniščajuć rahavicu voka, prytym imunitet čałavieka nie reahuje na parazita, i kali nie viedać, dzie šukać, to čałaviek prosta ślepnie», — raskazvaje navukoviec.
«Niematoda Bankrafta» vyklikaje słanovuju chvarobu, praciahvaje jon. Paśla papadańnia ŭ arhanizm čałavieka sielicca ŭ limfatyčnych vuzłach, błakuje praces vychadu vadkaści z arhanizmu. U vyniku kancaviny pačynajuć nazapašvać vadu, stanoviacca padobnymi da noh słana».
U Biełarusi pieršy vypadak zachvorvańnia na dyrafilaryjoz byŭ zarehistravany ŭ 1997 hodzie. Tady hetaja chvaroba ličyłasia ekzatyčnaj.
Za apošniaje dziesiacihodździe situacyja źmianiłasia. Areał raspaŭsiudžańnia chvaroby pašyryŭsia. Štohod fiksujecca ad 3 da 20 vypadkaŭ zaražeńnia dyrafilaryjozam.
Dyrafilaryjoz najčaściej dyjahnastujuć u žycharoŭ Homielščyny, a taksama Mahiloŭščyny i Minsku.
Infiekcyjanisty źviazvajuć pavieličeńnie kolkaści chvorych z nastupstvami hłabalnaha paciapleńnia i bolš aktyŭnaj mihracyjaj ludziej.
Za hety čas paboleła i kamaroŭ, jakija pieranosiać parazitaŭ. Epidemijołahi dapuskajuć, što zajedź pładzicca z-za pavyšeńnia siaredniasutačnaj tempieratury pavietra.
Siarhiej Biesarab zaŭvažaje, što z paviedamleńniaŭ epidemijołahaŭ nie zrazumieła, jak moža raźvivacca situacyja. Na jaho dumku, pra dvuch chvorych z Rečycy stała viadoma z-za vypadkovaj uciečki danych.
«Viadoma ž, pieršaja dumka — heta efiekty ad klimatyčnych źmienaŭ, paciapleńnia.
Padvyšeńnie tempieratury pryviało da našeścia hnusu, kamaroŭ. Vakoł Rečycy — bałoty, Paleśsie, dzie prosta raj dla razmnažeńnia kryvasmokaŭ, jakija pieranosiać parazitaŭ. Ale tut treba nie vyklučać i mahčymaści taho, što ludzi jeździli adpačyvać u niejkuju paŭdniovuju krainu i tam zarazilisia. Usio heta maje vyśviatlać daśviedčany epidemijołah», — miarkuje navukoviec.
Prablema dyrafilaryjozu ŭzmacniajecca, kali svoječasova nie vyjaŭlajuć i nie dehielmintyzujuć zaražanych žyviołaŭ, adznačajuć śpiecyjalisty.
Zvyčajna čałaviek zaražajecca dyrafilaryjozam padčas sielskahaspadarčych rabot, adpačynku na pryrodzie, kali kamary aktyŭnyja. Najčaściej heta maj — vierasień.
Raniej areałam raspaŭsiudžańnia dyrafilaryjozu byli paŭdniovyja krainy — subtropiki Paŭdniovaj Azii, Afryki, Paŭdniovaj Amieryki.
«Z-za paciapleńnia novyja endemičnyja rajony źjaŭlajucca tam, dzie ich nichto nie čakaje. I heta tendencyja budzie tolki narastać. Mahčyma, čałaviectvu pryjdziecca ŭspomnić jašče šmat jakich zabytych chvarob», — adznačaje Siarhiej Biesarab.
Siarhiej Biesarab dadaje: zadača epidemijołahaŭ — znajści pieršakrynicu zaražeńnia. Kali vyjaŭlajucca chvoryja, śpiecyjalisty sanepidemstancyj musiać być «sapraŭdnymi rasśledavalnikami».
«Heta jak u amierykanskich filmach, nakštałt «Epidemii». Zmahańnie tam idzie ź virusami čaściej, ale pryncypovaj roźnicy ŭ miechanizmach pošuku «nulavoha pacyjenta» niama», — zaŭvažaje navukoviec.
Biełaruskaja miedycyna maje nieabchodnyja srodki dla baraćby z zachvorvańniem. Jość abstalavańnie dla dyjahnostyki dy chirurhičnaha vydaleńnia čarviakoŭ.
Parazit, jaki «pasialiŭsia» ŭ voku. Skryn z dakumientalnaha filmu BBC: «Parazity ŭnutry nas»
Kab pierad vačyma byŭ vizualny vobraz taho, što adbyvajecca z čałaviekam, jaki padčapiŭ dyrafilaryjoz, navukoviec raić pahladzieć dakumientalny film kampanii BBC «Parazity ŭnutry nas».
«Možna ŭspomnić film dla darosłych «Damiešak», u jakim pakazana pieramiaščeńnie parazita (taksama kruhłaha čarviaka) pad skuraj čałavieka. Viadoma, tyja ž rečyckija dyrafilaryi pamieram mienšyja, pieramiaščajucca pavolniej, ale padychod adnolkavy, — havoryć Biesarab. — Nu i, narešcie, kali chto jašče pamiataje, u viadomym sieryjale «Bajki sa sklepa» ŭ epizodzie «Dead Wait» taksama pakazanyja padskurnyja niematody».
Epidemijołahi nahadvajuć pra miery asabistaj prafiłaktyki: baranicca ad ukusaŭ kamaroŭ. Jedziecie na pryrodu, pracujecie ŭ aharodzie, siarod žyvioły — vykarystoŭvajcie repielenty. A pry padazreńni na zaražeńnie dyrafilaryjozam źviartajciesia da miedykaŭ.
Hladzicie taksama:
Dzie ŭ Minsku najbolš klaščoŭ. Pahladzicie kartu