Чаму Гараўскага апраўдалі? Тлумачаць юрысты
У крымінальным праве аднаго прызнання недастаткова для абвінаваўчага прысуду, кажуць юрысты.
28.09.2023 / 20:46
Юрый Гараўскі. Фота: novychas.online
Юрыст праваабарончага цэнтра «Вясна» Павел Сапелка мяркуе, што для суда аб’ектыўных доказаў віны Юрыя Гараўскага было менш, чым неабходна для «таго, каб па высокіх стандартах справядлівага правасуддзя вынесці абвінаваўчы прысуд».
Такой жа пазіцыі трымаецца і адвакат, сябра Чэскай палаты адвакатаў Алесь Міхалевіч. Ён адзначае, што «ў крымінальным праве доказы павінны быць па-за ўсялякім сумневам». Аднаго прызнання чалавека для абвінаваўчага прысуду недастаткова.
«У Швейцарскага суда былі даволі абмежаваныя магчымасці, каб выклікаць іншых сведак. І наогул правесці працэс па крымінальнай справе ў тым фармаце, якім ён мусіў быць», — даводзіць Алесь Міхалевіч.
На яго погляд, калі б была моцная абвінаваўчая база, то абвінаваўчы прысуд мог быць.
Далейшыя крокі па справе Гараўскага ў Швейцарыі будуць залежыць ад падрабязнай матывіроўкі прысуду, працягвае Павел Сапелка.
Павел Савелка кажа, што апраўдальны вырак прагназаваўся, але ён не найлепшы варыян, як для пацярпелых, так і ў цэлым для ўніверсальнай юрысдыкцыі па абвіначваннях супраць чалавечнасці і міжнароднага права.
Праваабаронца лічыць, што абвінаваўчы прысуд мог пацвердзіць шэраг абставінаў па справе аб знікненні палітыкаў Ганчара і Захаранкі і бізнэсоўца Красоўскага. Апраўдальны жа прысуд можа ўскладніць расследаванні такіх справаў у іншых еўрапейскіх краінах.
На яго думку, апраўдальны прысуд будзе ставіць больш высокую планку для ўладаў еўрапейскі краін у расследаванні такіх спраў.
«Такі прысуд будзе лішні раз нагадваць, што любое абвінавачванне павінна быць пацверджана сукупнасцю пераканаўчых доказаў і, магчыма, некаторыя пракуратуры ўстрымаюцца выстаўляць абвінавачванні, прадбачачы празмерны высокі аб’ём працы па такіх справах. Але ў цэлым гэта не павінны стаць перашкодай для пераследу іншых падазраваных і абвінавачаных у злачынствах па міжнародным праве», — даводзіць Павел Сапелка.
Павел Сапелка не гатовы казаць, што швейцарскі суд устанавіў датычнасць рэжыму Лукашэнкі да выкрадання палітыкаў і бізнэсоўца Красоўскага, бо сам не прысутнічаў на працэсе.
«У цэлым для праваабарончай супольнасці і тых, хто ведае сітуацыю з гэтай справай у Беларусі, абсалютна відавочная віна беларускай улады, і яна павінна быць замацаваная ў прысудзе ці то беларускага, ці еўрапейскага суда. Яна ўрэшце знойдзе сваё адлюстраванне ў прысудзе. Гэты працэс мог стаць вялікім крокам у гэтым напрамку. Але не стаў», — адзначае Павел Сапелка.
Алесь Міхалевіч усцешаны, што ўніверсальная юрысдыкцыя пачала працаваць. Суды ў іншых краінах цяпер могуць брацца за справы, калі яны звязаныя з катаваннямі, злачынствамі супраць чалавечнасці.
«Я дужа рады, што гэты працэс пачаўся і ён сам па сабе ўвайшоў у гісторыю Беларусі і сусветнай юрыспрудэнцыі», — адзначае Міхалевіч.
Юрый Гараўскі сам прызнаўся ва ўдзеле ў выкраданні і забойстве палітычных апанентаў Лукашэнкі ў 90-х падчас інтэрв'ю «Дойчэ Веле» у 2019 годзе. Былога спецназаўца швейцарскі суд вінаваціў у гвалтоўным знікненні людзей і ўвядзенні правасуддзя ў зман.
Гараўскаму інкрымінавалі выкраданне экс-міністра МУС Беларусі Юрыя Захаранкі, экс-старшыні ЦВК Віктара Ганчара і бізнэсоўца Анатоля Красоўскага. Пракурор прасіў для яго 3 гады пазбаўлення волі.
Але суд апраўдаў Юрыя Гараўскага па абодвух прад'яўленых яму абвінавачваннях — гвалтоўным знікненні людзей і ўвядзенні правасуддзя ў зман.
Тлумачачы прысуд, суддзя заявіў, што гэта асаблівы выпадак, у якім «замяшаная ўлада, і яна адказная за гвалтоўныя знікненні». «Гэтыя факты не павінны выклікаць сумненняў».
Разам з тым ён палічыў, што некаторыя з паказанняў Гараўскі прыдумаў. Таму суд прыйшоў да высновы, што абвінавачаны, магчыма, служыў у САХРы, але ягоная роля ў выкраданнях застаецца незразумелай.
Прадстаўнік Алены Захаранка і Валерыі Красоўскай у швейцарскім судзе Севярын Вальц паведаміў, што абавязкова будзе абскарджваць вынесены прысуд.
Глядзіце таксама:
«А калі ўжо і нас забудуць, як 1996-ы ці 2010-ы?»
Сёння спаўняецца 23 гады, як знік Юрый Захаранка
«Яны стралялі ў спіну»: дачка Захаранкі сустрэлася з экс-байцом спецназу Юрыем Гараўскім