«Čornaja archideja» prapahandy. Historyja Ksienii Lebiedzievaj

Jaje daroha na telepanel išła praz dva razvody i žanočy časopis. Ale, mahčyma, hałoŭnuju rolu adyhraŭ kryminalny epizod u 2010-m. «Jaje nie turbuje toje, što było piać chvilin tamu. Jana, jak chamieleon, mianiajecca pad abstaviny», — kažuć pra jaje. Raspaviadajem, jak Ksienija Lebiedzieva stała adnoj z zorak prapahandy. 

22.10.2023 / 20:42

Ksienii Lebiedzievaj dazvalajuć aśviatlać łukašenkaŭskija mierapryjemstvy i zdymać intervju z palitviaźniami. Fota: instahram Lebiedzievaj

Debiut u «Zonie Ch» jak hieraini milicejskaj zvodki

35-hadovaja Ksienija Lebiedzieva nie raz zapisvała intervju z zatrymanymi za palityku. Jana dapytvała na kamieru žurnalistak Tut.by, rejkavych partyzanaŭ. Ale, jak i ŭ mnohich dziejačaŭ takoha typu, daroha da supracy ź siłavymi strukturami ŭ jaje pačałasia z taho, što jana sama stała hierainiaj kryminalnaj chroniki.

Jak vyjaviŭ «Bajpoł», u 2009—2010 hady Ksienija Račkova (dziavočaje proźvišča prapahandystki) była dyrektarkaj «Teatra Akropal». Schiema pracy była prostaj: ź ludziej brali hrošy za kursy, naprykład, radyjoviadoŭcaŭ, i abiacali, što zaniatki pačnucca, kali źbiarecca hrupa. A potym miesiacami kazali, što treba pačakać.

«Bajpoł» pryvodzić tekst milicejskaj zvodki: «Račkova K.P., kali była hienieralnym dyrektaram PUP pa akazańni pasłuh «Teatr Akropal», pad markaj atrymańnia hrašovych srodkaŭ u jakaści apłaty za kursy radyjoviadoŭcaŭ, biez namieru vykonvać abaviazki i nie majučy takoj mahčymaści, 13.02.2009, znachodziačysia ŭ nieŭstanoŭlenym miescy h. Minska, šlacham padmanu i złoŭžyvańnia davieram paŭtorna zavałodała hrašovymi srodkami hramadzianki na sumu 590 tysiač rubloŭ (da denaminacyi. — «NN»)».

Achviara «Teatra Akropal» była nie adzinaja. Da hetaha času ŭ internecie možna znajści abmierkavańni na forumie ludziej, jakija zapłacili hrošy za kursy, ale nie zmahli ich prajści. Padać zajavu na hramadzianku Ksieniju Piatroŭnu Račkovu vyrašyła bolš za dziesiać paciarpiełych. Pra hetuju historyju navat vyjšaŭ siužet u «Zonie Ch».

Fota: instahram Lebiedzievaj

Voś što paźniej pra hety pieryjad u svaim žyćci Ksienija napiša ŭ błohu: «U 2010 hodzie ŭ mianie byŭ niepryjemny pierałomny momant u žyćci, zdareńnie, kali heta tak možna nazvać. U toj momant ja straciła padtrymku blizkich, sutyknułasia ź ich nierazumieńniem, a tak zvanyja siabry ŭ adzin cudoŭny momant kudyści źnikli».

Uschodniaja kazka z sumnym kancom

U 23 hady mahiloŭka Ksienija ŭpieršyniu vyjšła zamuž. Žanich byŭ inšaziemcam i vyznavaŭ isłam. Ksienija atrymała proźvišča Alchmam.

«Jaje žanich u Biełarusi atrymlivaŭ dadatkovuju adukacyju ŭ BDMU. Hałoŭnaje, što ja pamiataju, Ksiuša całkam pahruziłasia ŭ hetuju historyju kachańnia, — raskazała «Našaj Nivie» adna sa znajomych prapahandystki. — U jaje hareli vočy — nu prosta nieziamnoje kachańnie. Ale Ksiušu mnohija pałochali tym, što hetyja adnosiny nienadoŭha. Kazali, što kali muž nie pavioz jaje znajomicca z baćkami, to heta čyrvony ściah».

Ksienija ŭ 2010-ja. Fota: błoh na Velvet.by

U kancy 2012 hoda para raźviałasia. Pavodle słoŭ Ksienii, heta była jaje inicyjatyva. Adnoj z pryčyn jana nazvała svoj strach źjazdžać u zusim čužuju krainu.

«Mahčyma, kamuści budzie cikavym, jak adbyvaŭsia razvod u siamji musulman. Nialohka, ale nie tak strašna, jak možna było b ujavić, uličvajučy mnohija historyi, jakija my možam ubačyć, pračytać u internecie. Usio abyšłosia łajankaj, jakaja pierarasła ŭ… kanceptualny dyjałoh z razumieńniem i prabačeńniem adno adnaho, — raspaviadała Ksienija. — Samym važnym momantam dla mianie, jak inicyjatara, było trojčy pačuć ad muža «tałak», što značyć «razvod». Zhodna z musulmanskaj tradycyjaj muž pavinien vymavić «tałak» trojčy, paśla čaho žančyna volnaja. Nu, a potym užo hramadzianski sud i hetak dalej».

Fota: instahram Lebiedzievaj

Siamja Ksienii ciažka ŭspryniała toje, što pieršy šlub dziaŭčyny akazaŭsia niaŭdałym. Mama vielmi pieražyvała za asabistaje žyćcio dački i navat pryviezła z Sankt-Pieciarburha čarapachu-talisman. Ksienii jana ŭručyła padarunak sa słovami, što čarapacha pavinna paspryjać źjaŭleńniu novaha muža. Sama ž Ksienija žartavała, što čarapacha — heta simvał mudraści, i budzie niadrenna, kali jana mienavita mudraściu nadzielić svaju ŭładalnicu.

Treba skazać niekalki słoŭ pra baćkoŭ Ksienii, kab zrazumieć, što heta za siamja. Tata Piatro Račkoŭ — były milicyjant (mabyć, dziaŭčyna krychu saromiełasia hetaha fakta, bo novym znajomym časta kazała, što jaje baćka — vieterynar), maci Valancina Račkova — nastaŭnica ruskaj movy i litaratury, jakaja paźniej stała namieśnicaj dyrektarki Bujničskaj siaredniaj škoły.

U Ksienii jość taksama małodšy brat.

Praca na žanočym partale i druhi muž

Pieršapačatkova Ksienija vučyłasia na dyryžora akademičnaha choru. Paśla Mahiloŭskaha dziaržaŭnaha muzyčnaha kaledža imia Rymskaha-Korsakava jana pastupiła ŭ Biełaruski dziaržaŭny ŭniviersitet kultury, ale ŭ niejki momant zrazumieła, što choča dla siabie inšaj budučyni i zabrała dakumienty.

Vyšejšuju žurnalisckuju adukacyju Ksienija atrymała ŭ Mahiloŭskim dziaržaŭnym univiersitecie imia Kulašova, skončyŭšy zavočna fakultet słavianskaj fiłałohii pa śpiecyjalnaści «žurnalistyka».

Dokaz viernaści — nabyćcio tavaraŭ u kramie mierču Łukašenki. Fota: instahram Lebiedzievaj

U toj čas jana pačała pisać dla biełaruskaha žanočaha partała Velvet.by. Tady vydańnie nie šukała novych aŭtaraŭ, ale Ksienija zmahła zrabić dobraje ŭražańnie na kiraŭnictva. U vyniku joj davieryli vieści rubryku pra zdaroŭje i niekatoryja śpiecprajekty. Jana chadziła na modnyja iventy i na pres-kanfierencyi ź biełaruskimi artystami. Taksama Ksienija viała svoj błoh na partale. Cikava pahladzieć, što jaje chvalavała tady. Naprykład, dziaŭčyna skardziłasia na toje, što jaje pryniali za tranśviestyta. «Kali ja apošnim razam farbavała vusny čyrvonaj pamadaj, mnie skazali, što ja padobnaja da tranśviestyta. Moža, kamuści jana bolš pasuje, i vy ŭžo padabrali svajo adcieńnie. Padzialiciesia svaimi fatahrafijami?» — pisała jana.

Razvažała Ksienija i na temu taho, što vyłučaje biełarusa ŭ natoŭpie: «Niaŭpeŭnieny pozirk, jaki ŭzmacniajuć błakitnyja vočy, nadajučy jamu jaŭnuju dziacinaść; niaŭpeŭnienyja ruchi, jakija vydajuć nierašučaść va ŭčynkach i dziejańniach, słabacharaktarnaść».

Voś jak charaktaryzujuć Ksieniju tyja, chto ź joj pracavaŭ.

«Ja mahu adznačyć dźvie jaje hałoŭnyja charaktarystyki jak žurnalistki, — zhadvaje adna z byłych kaleh. — Pa-pieršaje, jana vielmi lohkaja na padjom. Treba jechać zaŭtra z ranicy zdymać niešta ŭ Hrodzienskaj vobłaści — Ksiuša zaŭsiody z zachapleńniem pahadžałasia. Jana nie tolki pisała teksty, ale i dobra fatahrafavała (adnojčy Ksienija navat pradała svoj zdymak na dabračynnym aŭkcyjonie — nabyła jaho za nievialikija hrošy Hanna Bond. — «NN»).

A pa-druhoje, choć pisała jana chutka i lohka, jaje teksty adroźnivalisia niejkaj fienamienalnaj niepiśmiennaściu. Z hetaha śmiajalisia litaralna ŭsie. Faktałahičny materyjał Ksiuša taksama nikoli asabliva nie praviarała — nam uvieś čas pisali niezadavolenyja čytački, što tut u jaje tekście niapravilny hod, a tam — nie toj horad».

Ksieniju pastajannyja paproki kaleh i čytačoŭ naohuł nie biantežyli. Byłaja kaleha kaža:

«Ksienija — vielmi lohki ŭ žyćci čałaviek (ja navat skazała b, paviarchoŭny).

Jana nie z tych, chto budzie złavać ci sumavać z-za čaho-niebudź dniami. Nie viedaju, dobra heta ci drenna. Ale absalutna dakładna jaje nie turbuje toje, što było piać chvilin tamu. Ja bačyła fatahrafiju, dzie jana padnimaje kielich za toje, što patrapiła pad sankcyi. Dumaju, što heta ščyra — jana nie zdolnaja doŭha chvalavacca.

Post Ksienii ŭ instahramie z nahody sankcyj

Ź joj niemahčyma pasvarycca: jana miralubnaja, kamunikabielnaja, absalutna nie złosnaja i nie pomślivaja. Navat kali Ksiuša niedzie ŭ razmovie pavysiła hołas, to chutka ŭžo budzie ŭśmichacca».

Miłaja, zyčlivaja, ale chitraja — tak charaktaryzujuć ciapierašniuju prapahandystku znajomyja taho času. Nikoli nie skaža ŭ tvar, čaho choča, — budzie namiakać, sprabavać dziejničać praz kahości jašče.

«Z taho, što zaŭsiody chvalavała Ksieniju, ja mahu nazvać uzrost i vyhlad, — raskazvaje adna sa znajomych prapahandystki. — Jana vielmi bajałasia stać «sarakahadovaj ciotkaj». Ksiušu vidavočna pałochała pierśpiektyva žyć paśla saraka adnoj — jana časta kpiła z sarakahadovych žančyn, jakija mohuć tolki kłapacicca pra kotak. Choć katoŭ Ksiuša lubiła: u jaje ŭ svoj čas była kotka Frosia — Ksiuša nazvała jaje ŭ honar Frosi Burłakovaj». 

Paśla niekalkich hadoŭ pracy Ksienii na Velvet.by kiraŭnictva partała stała napružvać toje, što žurnalistka absalutna nie raście ŭ prafiesijnym płanie: jana ŭsio hetak ža pisała paviarchoŭnyja teksty i rabiła šmat pamyłak. Kalehi stavilisia da jaje nie vielmi dobra.

«Jaje šturchali ŭsie kamu tolki chaciełasia», — uspaminaje byłaja kaleha Ksienii. 

Tym nie mienš u Ksienii źjaviŭsia prychilnik, jaki pisaŭ kamplimienty žurnalistcy pad jaje tekstami i pryznańni ŭ kachańni ŭ jaje błohu. Kavaler uraziŭ dziaŭčynu surjoznymi namierami: jon kazaŭ pra toje, što dziela budučych dziaciej hatovy admovicca ad kureńnia i ałkaholu, sačyć za režymam dnia, pačać zajmacca sportam i prymać vitaminy.

U hety čas Ksienija pačała zamiest tekstaŭ pra bjuci-srodki žančyn Uschodu publikavać miłyja historyi z žyćcia zakachanaj pary. Naprykład, jak vybrańnik advioŭ jaje da stamatołaha, jakoha dziaŭčyna panična bajałasia. «Pakul u maich zubach kałupalisia, ŁM siadzieŭ na kreśle ŭ kutku i mianie padtrymlivaŭ, supakojvaŭ. Nu, i fatahrafavaŭ. Fotasiesii ŭ stamatołaha ŭ mianie jašče nie było. Ščyra kažučy, hetym razam mnie navat spadabałasia. Adna zaraz da stamatołaha ni nahoj. Udvuch viesialej», — pisała jana.

Z prapahandystam Ryhoram Azaronkam. Fota: instahram Lebiedzievaj

Hety mužčyna ŭ vyniku staŭ druhim mužam dziaŭčyny — i Ksienija atrymała proźvišča Lebiedzieva. Na pačatku vosieni 2014 hoda hety samy ŁM zrabiŭ prapanovu ruki i serca. Pažanilisia zakachanyja 12 śniežnia — u dzień naradžeńnia Ksienii.

«Pry ŭsim tym, što Ksienija starałasia rabić uražańnie ścipłaj dziaŭčyny, dla jaje zaŭsiody hrošy mieli značeńnie, — adznačaje surazmoŭca. — Dla jaje važna było dobra apranacca, sačyć za saboj. Jaje pieršy muž byŭ nie biednym čałaviekam i moh zabiaśpiečvać vysoki ŭzrovień žyćcia. Pra druhoha muža taksama kazali, što jon bahacieńki Buracina».

Byłyja znajomyja adznačajuć, što ambicyj u dziaŭčyny zaŭsiody chapała.

«Jana była ŭpeŭnienaja, što ŭvieś partał trymajecca vyklučna na jaje talencie. Paśla zvalnieńnia Ksiuša razam z novym mužam pasprabavała stvaryć jašče adzin sajt dla žančyn. Ale čytački za joj nie pajšli, rekłamadaŭcy taksama — prajekt davoli chutka zakryŭsia».

Z druhim mužam Ksienija taksama raźviałasia.

Zorny čas na BT

Znajomyja Ksienii zhadvajuć, što jašče ŭ časy pracy na žanočym partale jana pačała maryć pra karjeru na telebačańni. U 2016 hodzie jana prajšła kastynh i pačała badziora raskazvać u kadry pra zbor uradžaju dy pracavitych zavadčan.

Ale chaciełasia joj krychu inšaha: trapić u palityčnuju redakcyju, dzie viadučyja zarablajuć adčuvalna bolš. Mabyć, takija dumki ŭ jaje źjavilisia paśla pajezdki ŭ 2018 hodzie ŭ Maskvu. Tady Lebiedzieva naviedała telekanał «Rasija 24» i redakcyju Russia Today i navat schadziła na tvorčy viečar rasijskaha prapahandysta Uładzimira Sałaŭjova (toj padpisaŭ budučaj kalezie svaju knihu).

U 2020-m Ksienija sa svajoj inicyjatyvy vyzvałasia pracavać na pratestach. Z hetaha pačaŭsia jaje šlach u topavyja prapahandysty. 

«Bajpoł» publikavaŭ źliŭ razmovy, jak Lebiedzieva, jak miarkujecca, u 2020-m damaŭlałasia z kamandziram staličnaha AMAPa Dźmitryjem Bałabam, kab jaho bajcy supravadžali jaje padčas pracy na pratestach. Bałaba ŭdakładniaŭ, što amapaŭcam apranuć.

Ksienija Lebiedzieva rychtuje dla BT siužety z žanočaha maršu ŭ 2020 hodzie. Fota: «Naša Niva»

Ź lipienia 2021 hoda Ksienija Lebiedzieva stała vieści aŭtarskuju rubryku «Heta inšaje» na kanale «Biełaruś 1».

Jaje nazojlivaści nie vytrymaŭ były pasoł Ukrainy ŭ Biełarusi Ihar Kizim, jakoha Lebiedzieva čakała kala lifta ŭ MZS, kali taho vyklikali ŭ viedamstva.

«Ciažka nazvać karespandentam vas. Viedajecie: vy prapahandystka, nie bolš za toje», — skazaŭ dypłamat joj u vočy.

Fota: instahram Lebiedzievaj

«U Ksiušy niama niejkich ščyrych, hłybokich pierakanańniaŭ, unutranych kaštoŭnaściaŭ, — ličyć adzin sa znajomych Ksienii. — Jana žyvie tym, čym zajmajecca ŭ hety momant. Pisała pra fitnes — cikaviłasia ŭsim, što ź im źviazana. Pačała rabić ekanamičnyja siužety — zahłybiłasia ŭ hetuju temu. Jana, jak chamieleon, mianiajecca pad abstaviny. Vyjšła zamuž za musulmanina — stała musulmankaj. Raźviałasia — i zabyłasia na hetuju relihiju».

Niekali ŭ błohu sama siabie Ksienija apisvała jak čałavieka azartnaha da pieršaha projhryšu, kazała, što ŭ kartach joj zvyčajna šancuje padčas pieršaj partyi, a potym pačynaje prajhravać — i hublaje cikavaść.

U 2021 hodzie Lebiedzieva, jakaja hodam raniej prysutničała na tajemnaj inaŭhuracyi Łukašenki, atrymała padziaku ad jaho.

Paśla pačatku vajny va Ukrainie Ksienija razam ź inšymi biełaruskimi prapahandystami jeździła ŭ akupavany rasijanami Maryupal, vykładała ŭ instahramie zdymki ź Biardzianska i haradoŭ Danbasa.

Červień 2023 hoda. Fota: instahram Lebiedzievaj

Lebiedzievu ŭnieśli va ŭkrainskuju bazu «Miratvorac»: jaje abvinavačvajuć u prapahandzie rasijskaha nacyzmu i fašyzmu, infarmacyjnaj padtrymcy napadu Rasii na Ukrainu, śviadomym parušeńni dziaržaŭnaj miažy Ukrainy. 

Z čačenskim śpiecatradam «Achmat» u akupavanaj Vałnavasie, červień 2023 hoda. Fota: instahram Lebiedzievaj

Sioleta prapahandystka trapiła pad sankcyi Jeŭrasajuza. U Biełteleradyjokampanii joj vypisali za heta premiju.

Što zastałosia niaźmiennym u karjery prapahandystki, dyk heta niazdolnaść ci niežadańnie praviarać fakty. Tak, jana paviedamiła Łukašenku, što jaho abviaściła ŭ vyšuk SBU (hety fejk abvierhła sama SBU), a na branzalecie Załužnaha jana ŭhledzieła svastyku zamiest skandynaŭskaha ŭzoru. Zrešty, ad prapahandystaŭ dakładnaści i nie patrabujecca.

Suviaznaja padazravanaha Danielusa

Ale, mahčyma, Lebiedzieva bolš čym prosta prapahandystka. Na takuju dumku navodzić praces Mantasa Danielusa — jurysta, jakoha ŭ Litvie abvinavacili ŭ špijanažy na karyść łukašenkaŭskaha režymu.

Jon ukaraniaŭsia ŭ biełaruskija arhanizacyi, znajomiŭsia z pradstaŭnikami biznesu i aktyvistami, a paśla taho jak uvachodziŭ u davier, pieradavaŭ infarmacyju nie kamu inšamu, a Ksienii Lebiedzievaj.

Čytajcie taksama: Ukaraniajecca ŭ biełaruskija arhanizacyi jak juryst, pierasyłaje infarmacyju Lebiedzievaj. Dziŭnaja dziejnaść Mantasa Danielusa

«Z Ksienijaj Lebiedzievaj my paznajomilisia ŭ Pałanzie zadoŭha da pandemii. Jana zdymała tam videa pra rehularnyja rejsy «Biełavija». Pakolki ja svabodna razmaŭlaju pa-rusku, to dapamahaŭ joj vykonvać abaviazki žurnalista. Ksienija pryniała isłam, u mianie taksama šmat siabroŭ-musulman, jašče my aboje adnaho znaka zadyjaka, roźnica ŭ hadach nievialikaja. Heta bolš padobna da simpatyi mužčyny da žančyny, čym da supracy», — apisvaŭ Danielus znajomstva.

Jon kazaŭ, što pieradavaŭ prapahandystcy infarmacyju, bo heta dapamoha žančynie, jakuju jon vielmi lubić.

«Ksienija — fatalnaja žančyna. Jana ŭmieje začaravać mužčyn. Hety typ žančyn pa-litoŭsku nazyvajecca «čornaja archideja».

Lebiedzieva rabiła intervju z polskim dezierciram Emilem Čečkam, jaki źbieh u Biełaruś. U sakaviku 2022 hoda jaho znajšli paviešanym. Fota: instahram Lebiedzievaj

Kali vam važna toje, što robić «Naša Niva», to padtrymać nas možna praz Patreon pa spasyłcy nižej. Tady my zmožam bolš.

Hanna Stafanovič