Як пасябравалі дзіцяня-бегемот і гіганцкая чарапаха
Пасля разбуральнага цунамі 2004 года ля берагоў Кеніі мясцовыя жыхары выратавалі дзіцяня бегемота, яны назвалі яго Оўэн. Малога адвезлі ў парк-запаведнік Халер у Мамбасе, дзе жыла 130-гадовая гіганцкая чарапаха Альдабра па імені Мзі. На здзіўленне супрацоўнікаў парку Оўэн і Мзі імгненна пасябравалі, а іх незвычайная гісторыя прыцягнула ўвагу мноства людзей ва ўсім свеце.
11.11.2023 / 08:25
Фота з сайта: Бі-бі-сі
Доктар Пола Кахумбу, спецыяліст па ахове прыроды, распавяла Бі-бі-сі, як гэта было.
Усё пачалося ў запаведніку Халер блізу кенійскага горада Мамбаса, на ўзбярэжжы Індыйскага акіяна. Запаведнік быў створаны на тэрыторыі закінутага кар'ера, у ім жыла гіганцкая чарапаха па імені Мзі. Самец быў адным з 13 такіх чарапах, якія жылі тады ў запаведніках Кеніі.
«Яго прывезлі ў краіну прыкладна за 30 гадоў да гэтага. Некаторы час яго даглядала адна сям'я, але аднойчы Мзі апынуўся ў канаве і на яго заднім ходам наехала машына і пашкодзіла панцыр. Так што ён стаў «пазначаны», а наогул усе такія чарапахі Альдабра выглядаюць практычна аднолькава. У выніку Мзі стаў не надта каштоўным з-за трэснуўшага панцыра і як бы нікому не патрэбным», — распавядае Пола.
Мзі на мове суахілі значыць «стары». Ён быў «з характарам» і вельмі адрозніваўся ад іншых чарапах у запаведніку: ён любіў доўгія прагулкі і мог знікнуць на некалькі дзён. Яго не раз знаходзілі ў розных раёнах у Мамбасе і з цяжкасцю транспартавалі назад у запаведнік. Бо яго рост складае паўтара метра, а вага — усе трыста кілаграмаў! У рэшце рэшт яго пасялілі на вялікай тэрыторыі, з паўтараметровай каменнай агароджай.
У 2004 годзе на ўзбярэжжа абрынулася страшнае цунамі, выкліканае землятрусам блізу Суматры. Паў яно заспела ў акіяне.
«Позна ўвечары мне патэлефанавалі і паведамілі, што ў вадзе знойдзенае асірацелае ў выніку цунамі дзіцяня бегемота. Калі я прыехала на месца, то ўбачыла, як прыкладна 300 чалавек плаваюць вакол і спрабуюць выцягнуць слізкага бегемоціка на бераг, — распавядае Пола. — Ён быў памерам з маленькага сабаку і ўвесь час саслізгваў назад у мора. У рэшце рэшт на яго ўдалося накінуць сетку і звязаць. Усе вельмі радаваліся, што яго ўдалося выратаваць: што ён не загінуў і не быў забіты, паколькі бегемоты не самыя бяспечныя жывёлы».
Малога вырашылі назваць Оўэн, па імені валанцёра, які злавіў яго, і ён адправіўся ў машыне Полы ў свой новы дом — запаведнік Халер. Яму было не больш за год, а хутчэй за ўсё — два месяцы, і не было ніякіх гарантый, што ён выжыве.
«Калі мы выпусцілі яго, ён быў ужо вельмі змучаны выпрабаваннямі, і вельмі баяўся. У той жа час Мзі вырашыў, што ўсё, што адбываецца, тычыцца менавіта яго — многія людзі прыязджалі глядзець на яго, і ён заўсёды быў вельмі прыязны. І тут проста да яго рынуўся Оўэн. Мзі паспрабаваў некалькі разоў адхіліцца — але не, Оўэн быў нашмат спрытнейшы за цяжкавагавую чарапаху і не пакідаў Мзі ў спакоі. Гэта была дынаміка шчанюка і дыназаўра. У выніку яны так і сышлі адпачываць разам», — распавядае Пола.
На наступную раніцу Пола выявіла Оўэна спячым на гіганцкіх нагах Мзі. Гэта было вельмі мімішнае відовішча, абедзве жывёлы былі спакойныя і задаволеныя.
У гэтыя дні ў запаведніку працаваў карэспандэнт Бі-бі-сі Пітэр Грэстэ, які і сфатаграфаваў гэтую «салодкую парачку». Пола прапанавала адправіць фота ў галоўную кенійскую газету Daily Nation, перш за ўсё таму, што гэта была гісторыя дабрыні і надзеі, у той час як усюды быў боль і пакуты ад наступстваў цунамі. На працягу некалькіх гадзін фота разляцелася па ўсім свеце, і тэлефон запаведніка разрываўся ад званкоў.
«Оўэн відавочна заўсёды чакаў інструкцый ад Мзі. Калі чарапаха залазіла ў ваду, ён ішоў за ёй. Мзі як бы «ўсынавіў» Оўэна. Яны былі неразлучныя і вельмі клапаціліся адзін пра аднаго. Оўэн нават стаў выдаваць гукі, падобныя на чарапашыя, а Мзі стаў гучаць трохі як бегемот», — распавядае Пола.
«Гэтыя жывёлы паводзілі сябе люстрана. Бегемот паводзіў сябе як чарапаха, а чарапаха — як бегемот», — тлумачыць яна.
Пола стала выкладваць фота і штодзённыя апавяданні аб парачцы ў інтэрнэт, і яны праславіліся на ўвесь свет. У выніку яна ў суаўтарстве з Крэгам Хаткофам напісала пра іх кнігу — гісторыю выжывання, надзеі і сяброўства. Па кнізе нават быў пастаўлены мюзікл.
«Мы вельмі рады, што змаглі данесці гэтую цудоўную гісторыю малога сіраты, які знайшоў клапатлівага сябра, да мільёнаў дзяцей і дарослых. Нам па-ранейшаму пішуць і тэлефануюць, каб выказаць падзяку, распавядаюць, як на іх паўплывала гэтая гісторыя», — адзначае Пола Кахумбу, цяпер кіраўнік прыродаахоўнай арганізацыі Wild Life Direct.
Оўэн ўжо даўно перарос Мзі, і сябры па-ранейшаму жывуць у запаведніку. А Мзі цяпер можа зноў свабодна гуляць па парку: супрацоўнікі закрылі сеткай тое месца, адкуль ён пралазіў на працяглыя прагулкі ў горад.