«Stamiłasia być Volchaj, kali ja Olha». Čamu i jak biełarusy źmianiajuć svaje imiony za miažoj
Pry pierajeździe na PMŽ u inšyja krainy i atrymańni novaha hramadzianstva častka biełarusaŭ imkniecca pazbavicca biełaruskaha varyjantu napisańnia svajho imia i proźvišča. Navošta?
17.12.2023 / 20:22
Biełaruskija Volhi ŭ ZŠA
Niadaŭna ŭ supołcy ŭ fejsbuku «Biełarusy ZŠA. Razam lahčej» abmiarkoŭvali zamienu biełaruskich imionaŭ na ich ruskamoŭnyja abo anhłamoŭnyja adpaviedniki. Pytańnie vyklikała šmat sprečak. Adnyja ličać całkam prymalnym pry atrymańni amierykanskaha pašparta źmianiać imia na ruski abo amierykanski manier, inšyja asudžajuć takija zachady.
Pad dopisam nabrałasia bolš za 350 kamientaroŭ, i zdajecca, spynić sprečku atrymałasia tolki tamu, što praź niejki čas aŭtarka abmiežavała mahčymaść pakidać novyja kamientary pad pastom.
Adna z karystalnic źviartałasia z pytańniem da biełarusak pa imieni Volha. Jana cikaviłasia, jak ich nazyvajuć u Štatach: «Olhami» abo «Vołchami».
Niekatoryja Volhi pryznalisia ŭ kamientarach, što źmianili imia na Olha, bo amierykancy nazyvali ich «Vołcha».
«Pamiataju, chtości ŭbačyŭ majo imia ŭ pašparcie, vielmi ździviŭsia, što ja Vołha — raka ŭ Rasii», — dzielicca adna z žančyn.
«Volcha dy Vola, mnie padabajecca i imia takoha niama u inšych žančyn», — piša inšaja ŭ adkaz.
Adna z žančyn pryznałasia, što stamiłasia być «Vołchaj», kali ŭsio žyćcio była Olhaj.
Taki padychod acanili nie ŭsie. Da abmierkavańnia padklučylisia nie tolki Volhi. Niekatoryja kamientatary pačali vinavacić žančyn u tym, što praź źmienu imia jany stracili identyčnaść.
Častka Volhaŭ pryznałasia, što kali treba pradstavicca aficyjna, to kažuć Volha, a kali nie, to Olha.
Inšyja naadvarot adznačajuć, što im padabajecca, kali ich tak kličuć. Častka Volhaŭ piša, što prosta ŭsprymaje heta jak fakt.
Čamu hetaje pytańnie stanovicca aktualnym tolki za miažoj?
Pakul my žyviom u Biełarusi, to zapaŭniać dakumienty možam na vybar na adnoj ź dziaržaŭnych moŭ. Umoŭnyja Volha i Uładzisłaŭ mohuć sami vybirać, jak paznačać svajo imia ŭ ankietach, pry zapisie na pryjom da lekara i h.d. Choć zapaŭniać dakumienty čaściej davodzicca pa-rusku, bo, na žal, zrabić heta pa-biełarusku nie zaŭždy mahčyma.
Adnak usio źmianiajecca paśla pierajezdu ŭ inšyja krainy, u pryvatnaści ŭ tyja, dzie vykarystoŭvajecca łacinski ałfavit. Adzinym pravilnym varyjantam napisańnia imia zastajecca toj, što ŭ pašparcie łacinskimi litarami. Pa zmoŭčańni tranślitaracyja adbyvajecca ź biełaruskaj movy, tamu za miažoj Volha pierastaje być Olhoj, a Uładzisłaŭ Vładisłavom.
Byŭ Dźmitryj, staŭ Dymitr
Siarod čytačoŭ «Naša Niva» znajšła niekalki čałaviek, jakija źmianiali svaje imiony, kali atrymlivali polskaje hramadzianstva.
Dźmitryj kaža, što žyć u Polščy ź imieniem Dzmitry było davoli niazručna.
«Da atrymańnia polskaha hramadzianstva ja pražyŭ u Polščy amal try hady. Pakolki ŭ mianie ŭłasny biznes, mnie davodziłasia šmat kantaktavać z roznymi ludźmi, amal kožny raz sutykaŭsia z tym, što palakam vielmi ciažka narmalna pramović majo imia. Toje samaje było i va ŭsich dziaržaŭnych ustanovach», — pryznajecca čytač.
Kali mužčyna padavaŭsia na hramadzianstva, to vyrašyŭ źmianić Dzmitry na Dymitr.
«Pierarablać na ruski ład nie chaciełasia, tamu dla pierakładu abraŭ najbolš adpaviedny varyjant siarod imion, jakija vykarystoŭvajucca ŭ Polščy. Aproč imia, taksama zamianili adnu litaru ŭ proźviščy, kab napisańnie adpaviadała praviłam polskaj movy».
Dźmitryj nie škaduje pra svoj vybar, bo plusaŭ u «apalačvańni» imia i proźvišča jon bačyć bolš, čym minusaŭ. Raniej, aproč akcentu, toje, što jon emihrant, vydavała imia i proźvišča.
«Pakolki ja daŭno žyvu ŭ Polščy, to ŭžo razmaŭlaju pa-polsku biez akcentu. U pary z polskim hramadzianstvam i napisańniem imia i proźvišča na polski manier nichto nie zmoža zrazumieć, što ja emihrant. Heta dakładna plus dla viadzieńnia biznesu».
«Na polskaj heta budzie hučać dziŭna»
Źmianiŭ na polski manier napisańnie svajho imia i proźvišča i naš čytač Alaksandr.
«Dla padačy na hramadzianstva robicca pierakład paśviedčańnia ab naradžeńni i šlubu. Pierakładajecca ź biełaruskaj abo ruskaj movy na polskuju.
Tamu ŭ polskim pašparcie ja Aleksander, a nie Aliaksandr, jak imia było napisana łacinskimi litarami ŭ biełaruskim pašparcie. U proźviščy taksama adbylisia źmieny — kančatak «ch» zamianili na «cz». Pry žadańni možna było pakinuć napisańnie imia i proźvišča, jak u biełaruskim dakumiencie, ale na polskaj heta budzie hučać dziŭna», — ličyć čytač.
Aproč svajho imia, Alaksandru daviałosia źmianiać napisańnie imia syna Paŭła. Mužčyna ličyć, što pakidać Pavel było b hłupstvam, bo ŭsprymałasia b, što imia nibyta napisana z pamyłkaj: pa-polsku pišacca praz «w» — Pawel.
«Płanuju źmianić imia Andrej na Andžej»
Jašče adzin čytač, jakoha zavuć Andrej, raspavioŭ «Našaj Nivie», što taksama płanuje źmianić imia, kali naleta budzie padavać dakumienty na atrymańnie polskaha hramadzianstva.
«U biełaruskim pašparcie ŭ mianie napisana Andrei, ale kali budu padavać dakumienty na hramadzianstva, to chaču źmianić imia na polski varyjant — Andrzej.
Ja i ciapier u niefarmalnych razmovach pradstaŭlajusia, jak Andžej, ale ŭ aficyjnych tak pakul rabić nie mahu, bo pa pašparcie ja Andrej. Heta nie vielmi zručna, kali žyvieš u Polščy», — tłumačyć mužčyna.
Čytajcie taksama:
Ceny na kvitki z Polščy ŭ Biełaruś vyraśli ŭ 2-3 razy. Kolki kaštuje źjeździć na navahodnija śviaty