«Апавядаць пра Беларусь — частка нашага сэрвісу». Сёстры-беларускі жывуць у Бразіліі і робяць тату з нацыянальным арнаментам
Блізняты Даша і Дзіна ў 2020 годзе паехалі вучыцца ў Варшаву на праграмістак. У 2023-м яны вандруюць па краінах Паўднёвай Амерыкі і зарабляюць на жыццё зусім не ў ІТ. «Радыё Свабода» распавядае пра шлях з беларускім кодам.
14.12.2023 / 20:05
Сёстры Даша і Дзіна. Фота з асабістага архіва гераінь артыкула
Блізняты Дзіна і Даша нарадзіліся ў Мінску. Але прызнаюцца, што іх заўсёды цягнула ў вёску ў Нараўлянскім раёне, дзе яны бавілі лета. Калі бацькі забіралі малых з вакацыяў, сёстры былі проста ў шоку і не хацелі вяртацца ў горад! А маці казала ім, што пасля вёскі абедзве пачынаюць размаўляць на трасянцы.
Шаптуха з Палесся
Прабабуля блізнят таксама жыла на Палессі і была шаптухай. Дзяўчаты расказваюць, што іх адначасова і вабіла прабабуля, і трохі палохала.
«Яна любіла самотнасць і самастойнасць. Збірала і варыла нейкія зёлкі, шаптала людзей», — згадвае Даша.
Сёстры кажуць, што іхнія бабуля і дзядуля былі больш зямнымі — конь, свінні, куры, гарод, пчолы.
Жыць у вёсцы Дзіна і Даша марылі і тады, калі падраслі. Зараз іхная мара спраўдзілася, блізняты насамрэч пасяліліся ў вёсцы. Але не на Палессі, а за акіянам, у Бразіліі.
Варшава, Лісабон і пералёт за акіян
З Мінска замест Палесся беларускі пераехалі ў Польшчу. Дар’і і Дзіне тады было па 18.
«Паступілі вучыцца ў Варшаву. Гэта быў 2019 год. У 2020-м здарылася пандэмія. Мы, як і многія, мусілі вярнуцца ў Беларусь. Але пасля працягнулі вучобу», — згадвае Даша.
У сталіцы Польшчы беларускі жылі «нармальным жыццём». Але, як кажуць сёстры, адчувалі, што не пасуюць да такой рэальнасці. Што такога ладу жыцця, які ім паказваюць і навязваюць з дзяцінства, не адчуваюць сэрцам.
У выніку сёстры забралі дакументы з універсітэта і вырашылі падарожнічаць. Спачатку паехалі ў Гданьск. Згадваюць, што на халодным моры іх здзімала з пляжа, а па шчоках беглі слёзы.
«Мора, вазьмі нас да вялікай вады! — крычалі мы са скалы. Мы сядзелі і плакалі ў снег, казалі: Сусвет, дапамажы, што нам рабіць далей?», — кажа Даша.
Пазней беларускі апынуліся ў Лісабоне, адкуль паляцелі ў Бразілію, дзе жыў іхні сябра. Ён вывучаў мясцовыя плямёны, арганізоўваў туры для расейскамоўных турыстаў. Сёстры «адчулі моцны душэўны водгук» і вырашылі далучыцца да яго ў якасці валанцёрак.
«Мы прыляцелі — і пачалася магія. Калі мы толькі ступілі на бразільскую зямлю, то адчулі, што перамясціліся праз партал у іншы свет. І няма шляху назад. Ты нібыта стаіш на краі прорвы і дазваляеш сабе зваліцца, хоць і не ведаеш — дзе прызямлішся. Але ты ведаеш, што робіш правільна, бо пайшоў за сваім сэрцам», — тлумачыць Даша.
З аэрапорта да «месца прызначэння» беларускі ехалі на аўтобусе 52 гадзіны. Іх чакалі сябры, якія абяцалі сюрпрыз.
«Мы думалі, што гэта будзе душ і гатэль. Але нас адвезлі да акіяна, які мы бачылі ўпершыню. Потым — у лес, дзе нам далі дыванкі і мы ўпершыню ўдзельнічалі ў старадаўняй шаманскай цырымоніі аяваска, звязанай з ужываннем адвару з «чароўных траваў». Мы былі ў стане поўнай унутранай цішыні. Проста прымаеш усё, што адбываецца, і плывеш за вадой», — кажа Даша.
«Мы хочам застацца ў Бразіліі»
У кампаніі сяброў блізняты працавалі шэсць месяцаў. Правялі шмат цырымоній для турыстаў, якіх вазілі ў джунглі. Часам, каб дабрацца да пэўнага месца, турыстаў везлі на чоўне некалькі дзён. Наведвалі розныя плямёны, удзельнічалі ў цырымоніі з мясцовымі шаманамі.
Пасля завяршэння турыстычнага сезона і даследніцкага праекта сяброў у беларусак скончыўся шасцімесячны тэрмін легальнага знаходжання ў краіне. Іншыя ўдзельнікі праекта вярнуліся ў Еўропу.
«А нам не было куды вяртацца. Мы паехалі ў Перу. Але яшчэ да паездкі туды пачалі займацца татуяваннем. Прычым набівалі не проста «карцінкі з інтэрнэту» — мы рабілі тату з беларускай сімволікай», — кажа Даша.
Пасля Перу беларускі вярнуліся ў Бразілію, дзе вырашылі застацца на сталае жыхарства. Для гэтага прыйшлося прасіць прытулак і ісці ў паліцыю.
«Мы ходзім босыя, у такіх самаробных сукенках, падобных да манаскага адзення. І ў такім выглядзе і заваліліся ў паліцыю. Кажам: «Як нам застацца ў вас, мы не хочам назад!». Трохі расказалі, што робіцца і ў нашай Беларусі, і наогул на кантыненце», — згадвае беларуска.
Сёстрам дазволілі застацца ў Бразіліі на два гады. Цяпер беларускі жывуць у вёсцы ў гарах, у нацыянальным парку Chapada Diamantina.
Практыкаванні на бананах
Са словаў Дзіны і Дашы, Бразілія — адна з самых «татуяваных» краін у свеце. На адной шаманскай цырымоніі сёстры ўбачылі жанчыну, цела якой было пакрыта малюнкамі. А назаўтра сустрэлі ў гатэлі хлопца-бразільца, які займаўся тату і меў пры сабе неабходнае абсталяванне. Беларускі пазычылі ў яго некалькі іголак.
«І пачалі татуяваць бананы. Але наш новы сябар сказаў: «Для чаго вам татуяваць бананы? Вось я маю вольную, чыстую нагу. І хачу мець татуіроўку ад блізнят з Беларусі», — кажа Даша.
Яна дадае, што на той час сёстры жылі ў рыбацкай вёсцы на беразе акіяна, дзе бялявых дзяўчат з блакітнымі вачамі мясцовыя ўспрымалі як іншапланетных істот, якія прыносяць шчасце.
«Яны думалі, што мы нерэальныя, прасілі дакрануцца да нас. Мы пачалі іх татуяваць, гэта як пазначаць кодамі племя», — кажа Даша.
Адначасова з навукай татуявання беларускі вывучалі свае нацыянальныя беларускія сімвалы, вышыванкі, узоры слуцкіх паясоў, казкі, легенды і міфы.
«Шмат нам не давялося вучыцца. Мы проста згадалі тое, што было «ўжыўлена» ў нашым ДНК. Калі ты ідзеш за сэрцам, то Сусвет дапамагае табе», — упэўненыя беларускі.
Беларускія коды
Даша кажа, што тату — гэта не толькі прыгожыя карцінкі на целе, а старадаўняе мастацтва, глыбокі рытуал, які цяпер страчаны.
«Мы не робім дызайну сваіх тату. Мы праводзім рытуал, на цэлы дзень. Людзі нам апавядаюць гісторыю свайго жыцця і тое, чаго яны хочуць ад жыцця. Мы вядзём іх у медытацыю, каб яны злучыліся са сваім сэрцам і запрасілі тыя энергіі, якія ім патрэбныя. Мы пачынаем маляваць на целе і ўжо ведаем, што трэба гэтаму чалавеку. Калі мы з Дзінай малюем удваіх, у нас атрымліваецца больш гарманічна. Напрыклад, адначасова маляваць на дзвюх руках ці нагах», — кажа беларуска.
Са словаў блізнятаў, разам з татуіроўкай яны даюць людзям своеасаблівую «інструкцыю» — як ёю карыстацца. Там змешчаныя значэнні пэўных сімвалаў.
«Мы просім перачытваць гэта раз на месяц. Татуіроўка як інструмент не працуе аўтаматычна і назаўсёды, сама па сабе. Трэба навучыцца ёю карыстацца. Гэта як кожная практыка. Напрыклад, аднойчы сфармаваў прэс — і больш можна да яго не вяртацца, але гэта ж не так», — кажа беларуска.
Дзіна і Даша кажуць, што спачатку на іх працавалі пагалоскі, потым — Іnstagram. Хоць Даша прызнаецца, што сёстры не любяць трымаць у руках тэлефон, тым больш у атачэнні неймаверна прыгожых краявідаў.
«Мы «пазначаем» людзей з нашага племені. Мы з розных народаў і расаў, але ў нашым ДНК ёсць веды і коды кожнай чалавечай расы. Бразільцы больш агністыя, беларусы — больш зямля і вада. І гэтае спалучэнне, гэты энергетычны баланс дазваляе «агністым» бразільцам зазямліцца. Раней татуяванне было такім рытуалам, які варта было заслужыць, і кожны сімвал меў значэнне. Напрыклад, паляўнічы атрымліваў татуіроўку за першую здабычу. І таму калі ты набіваеш татуіроўку, ты нібыта зараджаеш акумулятар, энергія з якога вернецца табе, калі ты яе паклічаш», — тлумачыць Даша.
Яна кажа, што яшчэ тры гады таму думкі пра жыццё ў бразільскай вёсцы на беразе акіяна гучалі б для сёстраў як прыгожая казка. Цяпер жа гэта для іх рэальнасць.
Заробкаў з тату сёстрам хапае на жыццё. Раней яны падпрацоўвалі ў розных сферах, цяпер жа прынцыпова адмовіліся ад гэтага.
«Гэта пытанне ўвагі і энергіі. Калі ты распыляешся на розныя бакі і мазгі кажуць: «трэба падстрахоўка», то ты не там і не там, ты «сяк-так». Няма канкрэтыкі і спакою. Мы займаемся толькі татуяваннем. І людзі аднекуль увесь час прыходзяць да нас, матэрыялізуюцца», — кажа Даша.
Аповеды пра Беларусь як частка сэрвісу
Даша кажа, што бразільцам, дый іншым іх кліентам, цікава чуць пра Беларусь. Хаця 99% адразу кажуць: «Гэта ж Расія?». Дзяўчаты тлумачаць: не, іншая краіна.
«Апавядаць пра Беларусь — частка нашага сэрвісу, інфармаванне людзей пра нашу краіну. Мы расказваем самае добрае і лепшае з нашых успамінаў пра Радзіму. Пра наш беларускі лес, па якім я вельмі сумую. Сумую на нашым моху, на якім можна ляжаць. Тут прыгожыя лясы, але яны не такія, як у Беларусі. Тут шмат калючак, кустоў, тут ліяны і атрутныя змеі. Тут дзікаватая і небяспечная прырода», — кажа Даша.
Сёстры прызнаюцца, што, жывучы ў горадзе, зараблялі б нашмат больш грошай.
«Але мы расставілі свае прыярытэты. Для нас важнейшая якасць нашага жыцця. І, папраўдзе, ёсць шмат людзей, якія хочуць намаляваць татуіроўкі менавіта ў нас, дзвюх сёстраў з русымі валасамі і блакітнымі вачыма», — кажуць беларускі.
Чытайце таксама:
Чаму беларускі едуць нараджаць у Аргенціну і колькі гэта каштуе