Što pahladzieć. Piaščotnaja drama «Minułyja žyćci»
Pryhožaja i biaskonca nastalhičnaja historyja stračanaj lubovi i dziciačaj zakachanaści — niaprojdzienyja darohi, niepražytyja žyćci, biessensoŭnaja raskoša škadavańnia. Mnohija krytyki adznačyli «Minułyja žyćci» (Past Lives) jak adzin z najlepšych filmaŭ hoda. Pra što jon i čamu varty taho, kab pryśviacić jamu viečar.
03.01.2024 / 22:07
Tea Ju i Hreta Li ŭ stužcy studyi A24 «Minułyja žyćci» — adnym z najlepšych filmaŭ 2023 hoda. Fota: A24 via Everett Collection
Z času premjery ŭ studzieni 2023-ha hoda stužka «Minułyja žyćci» źbirała vyklučna zachoplenyja vodhuki hledačoŭ, atrymlivała vysokija acenki krytykaŭ i była ciopła pryniataja na roznych kinafiestyvalach. Ale nie čakajcie ad jaje niečaha siensacyjnaha ŭ płanie vidoviščnaści i siužetnych pavarotaŭ. Režysiorka Sielin Sonh admaŭlajecca ad praźmiernych emocyj i addaje pieravahu čamuści bolš spakojnamu i strymanamu.
Badaj, samaja składanaja emocyja ŭ filmie — heta rospač ad raźvitańnia ź biaskoncymi mahčymaściami, ad apłakvańnia ŭsich žyćciaŭ, jakija hierainia (i my, hledačy) mahli b pražyć. U epochu, kali my vymušanyja biaskonca sačyć za žyćciom inšych u sacyjalnych sietkach i ŭvieś čas maryć pra alternatyŭnyja viersii siabie, u niejkim sensie trahiedyjaj moža stać uśviedamleńnie taho, što nielha biaskonca vybirać novyja i novyja opcyi — bo nas źviazvajuć abaviazki, nami ž dobraachvotna pryniatyja. Ułasnaje žyćcio pačynaje zdavacca vielmi vuzkim, ale zatoje jano bolš realnaje. Vybrać jaho — heta i jość adzin z samych śmiełych učynkaŭ, jakija možna zrabić.
Heta ź ciažkaściu zavajavanaje pryznańnie vychodzić na pieršy płan u marach, jakija junaja Nora farmuluje, kali my ŭpieršyniu bačym jaje ŭ Karei, dzie jana nasiła karejskaje imia Na Jon.
«Karejcy nie atrymlivajuć Nobieleŭskaj premii pa litaratury», — kaža jana svaim adnakłaśnikam, sprabujučy rastłumačyć, čamu jaje siamja pierajazdžaje ŭ Kanadu.
Paźniej, kali joj 20, Nara kaža pra svajo imknieńnie da Pulitceraŭskaj premii. Kali Nory 30, jana pahadžajecca na «Toni» — usio jašče dalokaja pierśpiektyva, ale ŭžo adpaviednaja realnaści.
Nora — dramaturhinia z Karei, jakaja dvojčy imihravała, kab dabracca da Ńju-Jorka i akazacca na parozie šmatabiacalnaj karjery razam z amierykanskim mužam-piśmieńnikam Arturam. Adnak, niahledziačy na ŭsio heta, jana ŭvieś čas pryhadvaje svajo žyćcio ŭ Sieule i svajho dziciačaha siabra Che Sona, ź jakim jana niečakana znoŭ vyjšła na suviaź praz Skype i Facebook (ciapier ličbavyja miedyja ŭ luby čas prapanujuć balučy i niebiaśpiečny dostup da minułaha).
Muž Nory Artur nie stanovicca pieraškodaj u jaje stasunkach ź siabram dziacinstva; jon razumieje, što Che Son značyć dla Nory, i nie paddajecca zvyčajnaj reŭnaści. Praŭda, kali jon pytajecca ŭ jaje, ci ščaślivaja jana ź im, jana źlohku biantežycca. «Ja pavinna być tut, dzie ja jość», — kaža Nora. Jaje hołas trochi dryžyć.
U «Minułych žyćciach» mała dziejańnia i šmat razmoŭ, ale režysiorcy atrymlivajecca zrabić hetyja razmovy na ździŭleńnie kiniematahrafičnymi; u doŭhich dyjałohach niama ničoha nienaturalnaha abo teatralnaha. «Vizualna stužka začaroŭvaje spałučeńniami vadzianista-błakitnaha i ziamlista-zialonaha koleraŭ z haradskim śviatłom. Cudoŭny saŭndtrek, napisany muzykami z Grizzly Bear, mahična achutvaje Che Sona i Noru, pakul jany to ruchajucca nasustrač adno adnamu, to addalajucca», — zaznačaje Ryčard Łoŭsan z Vanity Fair.
Čyrvonaj nitkaj praz uvieś film prachodzić karejskaje paniaćcie «In-Jun» — kancepcyja čałaviečych suviaziaŭ, pieraradžeńnia i minułych žyćciaŭ. Abmiarkoŭvajučy hety paniatak, hieroi razvažajuć pra vybar i los, volu vypadku i źmiennaść varunkaŭ. Ci byli b Che Son i Nora razam i zakachanyja adno ŭ adnaho, kali b Nora nie źjechała šmat hadoŭ tamu? Chto moža viedać?
«Minułyja žyćci» taksama tonka i ščymliva raspaviadajuć pry žyćcio mihranta, pra toje, što značyć pakinuć adno žyćcio — vierahodna, nazaŭždy — u abmien na inšaje (ale ŭvieś čas dumać pra tuju alternatyŭnuju viersiju ciabie, jakaja b mahła zastacca ŭ rodnaj krainie). Pry hetym film nie napoŭnieny škadavańniem. Heta chutčej udumlivaje razvažańnie pra toje, što nie ŭvasablajecca ŭ realnaść, ale nazaŭždy zastajecca ciakučym i niaŭłoŭnym u śviadomaści.
Akciory Li i Ju čałaviečnyja i vielmi pryciahalnyja, jany vydatna hrajuć na praciahu ŭsiaho filma, adlustroŭvajuć šmatlikija niuansy nastrojaŭ, a ŭ finale raskryvajucca napoŭnicu. Zdajecca, kožny hladač adčuje cichi i chvalujučy smutak, jaki bruicca pamiž hetymi dvuma piersanažami, kali ŭsio ich prahmatyčnaje darosłaje razumieńnie źmiešvajecca z tahaśvietnym adčuvańniem taho, što jany płyvuć pa viatrach losu. «Minułyja žyćci» — režysiorski debiut karejanki Sielin Sonh — ab pakory i pryniaćci zhublenych mahčymaściaŭ, bieź jakich niemahčymy dalejšy ruch u žyćcio.
Bolš pra kino:
Kruz, Vonka i dzicia Biełarusi: top-10 filmaŭ hoda
«Vonka» — film-miuzikł dla tych, chto prahnie śviatočnaj mahii
«Chłopčyk i ptuška»: u kinateatrach čarhovy šedeŭr Mijadzaki paśla 10-hadovaha pierapynku
«Usio ŭsiudy i adrazu»: u čym mahija filma, jaki atrymaŭ siem «Oskaraŭ»?