Памёр архітэктар сучаснага Еўрасаюза і бацька еўра Жак Дэлор

Жак Дэлор быў адным са стваральнікаў адзінага рынку, які забяспечвае свабоднае перамяшчэнне людзей, тавараў і паслуг унутры Еўрасаюза.

28.12.2023 / 08:30

Жак Дэлор. Фота: Virginia Mayo / AP

Былы старшыня Еўрапейскай камісіі Жак Дэлор, якога называюць архітэктарам сучаснага ЕС, памёр ва ўзросце 98 гадоў, піша Бі-бі-сі.

Дачка Дэлора Марціна Абры паведаміла, што ён памёр у сне ў сераду раніцай у сваім доме ў Парыжы.

З 1985 па 1995 год Жак Дэлор таксама заклаў аснову для запуску адзінай еўрапейскай валюты — еўра.

Прэзідэнт Эмануэль Макрон назваў Дэлора, які займаў пасаду міністра фінансаў Францыі ў 1981—84 гадах, «нястомным будаўніком нашай Еўропы».

«Яго прыхільнасць ідэалам, яго праведнасць заўсёды будзе натхняць нас», — сказаў ён.

Жак Дэлор прабыў на пасадзе старшыні Еўрапейскай камісіі тры тэрміны — даўжэй, чым хто-небудзь іншы.

Урсула фон дэр Ляен, якая ў цяперашні час займае гэтую пасаду, сказала, што ён быў «празорцам, які зрабіў нашу Еўропу мацнейшай».

Прэзідэнт Еўрапейскай рады Шарль Мішэль назваў яго «вялікім французам і вялікім еўрапейцам», які «ўвайшоў у гісторыю як адзін са стваральнікаў нашай Еўропы».

Юнацтва Дэлора прыйшлося на гады Другой сусветнай вайны, і ён глыбока верыў у тое, што Еўропа, каб пазбегнуць паўтарэння такой катастрофы, павінна быць адзінай.

Акрамя стварэння адзінага рынку і падрыхтоўкі да ўвядзення еўра, пры ім як старшыні Еўракамісіі было падпісана Шэнгенскае пагадненне аб адмене памежнага кантролю паміж краінамі ЕС і запушчана праграма абмену студэнтамі Erasmus.

Пакінуўшы сваю пасаду ў 1995 годзе, Дэлор адмовіўся балатавацца на пасаду прэзідэнта Францыі, хоць лідзіраваў у апытаннях з велізарным адрывам.

Ён да канца застаўся верны сваім ідэалам Еўропы як Федэрацыі. Не так даўно ён выступіў з перасцярогай аб небяспецы папулізму ў Еўропе і заклікаў да рашучых і смелых крокаў у бок далейшай інтэграцыі Еўропы пасля выхаду Вялікабрытаніі.

На нажах з Тэтчар і Брытаніяй

З брытанскімі палітыкамі, якія супраціўляліся федэралізацыі Еўрасаюза і пазбаўлення нацыянальных парламентаў і ўрадаў часткі іх паўнамоцтваў, у Дэлора былі напружаныя адносіны. Перш за ўсё гэта тычылася прэм'ер-міністаркі Маргарэт Тэтчэр.

У 1989 годзе Дэлор выпусціў даклад, у якім заклікаў да стварэння цеснага эканамічнага і манетарнага саюза, і Тэтчар назвала гэты заклік непрымальнай для Брытаніі спробай пазбавіць яе парламент эканамічнай улады.

«Насамрэч Жак Дэлор і Маргарэт Тэтчэр глыбока недалюблівалі адно аднаго, яны ненавідзелі адно аднаго з асабістых і палітычных прычын», — сказаў былы міністр ва ўрадзе Тэтчар Кен Кларк, цяпер лорд Кларк Нотынгемскі.

Сам Кларк, паводле яго слоў, падтрымліваў Дэлора ў частцы стварэння адзінага рынку, але быў супраць ператварэння ЕС у палітычны саюз.

Брытанія ў выніку не ўвайшла ні ў Шэнген, ні ў зону еўра.

Чытайце таксама:

Акцёра фільма «Паразіты» знайшлі мёртвым

Памёр Сяргей Чырык

Памёр легендарны нямецкі палітык Вольфганг Шойбле

Nashaniva.com