Historyja škłoŭskaj kałonii, za try kiłamietry ad jakoj niekali žyŭ Łukašenka
Papraŭčuju kałoniju №17 pabudavali na ŭskrainie Škłova ŭ 1980 hodzie. Nasuprać — pasiołak Maładziožny, dzie žyvuć siemji jaje supracoŭnikaŭ. Za try kilametry dom, u jakim niekali žyŭ Alaksandar Łukašenka. U siecivie navat možna znajści historyju, pavodle jakoj jon niejki čas pracavaŭ na kambinacie budaŭničych materyjałaŭ, prypisanym da kałonii.
25.04.2024 / 08:53
Škłoŭskaja kałonija. Fota: Udarny front
Jaho apublikavanyja bijahrafii hetaha faktu nie zhadvajuć. U 2003 hodzie Łukašenka asabista naviedaŭ PK-17 i žorstka zapatrabavaŭ razabracca ź situacyjaj, jakaja pryviała da zakryćcia taho samaha kambinata budaŭničych materyjałaŭ. Na im pracavali asudžanyja z kałonii, za zakryćcio pradpryjemstva Łukašenka pahražaŭ adkaznym kryminalnymi spravami, piša Radyjo Svaboda.
101 palitźniavoleny
Pieršy palitźniavoleny źjaviŭsia ŭ PK-17 u 2006 hodzie. U Škłovie tady adbyvaŭ pakarańnie hramadzki aktyvist Mikałaj Astrejka, asudžany ŭ spravie «Partnerstva». Jaho abvinavacili ŭ dziejnaści ad imia niezarehistravanaj arhanizacyi
Paśla padziej Płoščy-2010 u Škłoŭ trapili palityk Mikałaj Statkievič, hramadzkija aktyvisty Źmicier Daškievič, Mikałaj Dziadok, Aleh Hniedčyk, Alaksandar Kłaskoŭski, Uładzimier Łoban, Dźmitry Novik, Arciom Prakapienka.
Siońnia ŭ Škłovie adbyvaje pakarańnie 101 palitźniavoleny. Pa słovach byłych palitviaźniaŭ, na kožny atrad (ich u kalonii 17) prypadaje pa 5-10 palityčnych.
U Škłovie adbyvajuć pakarańni juryst, pravaabaronca «Viasny» Ŭładzimier Łabkovič, prafsajuzny lidar Alaksandar Jarašuk, advakaty Vital Brahiniec i Alaksandar Danilevič, žurnalisty Jaŭhien Mierkis i Dźmitry Łukša, aperatar Pavał Padabied, mastak Hienadź Drazdoŭ, stvaralnik Symbal.by Pavał Biełavus, lekar-transplantolah Alaksiej Alaksiejčyk, bubnač Alaksiej Sančuk, student Arciom Bajarski, fihurant spravy Aŭtuchoviča Pavał Razanovič, anarchist Akichira Hajeŭski-Chanada, IT-biznesoviec Bahdan Karaviec.
Pavodle śviedčańniaŭ byłych źniavolenych, staŭleńnie da palityčnych tam vielmi žorstkaje. Adrazu paśla karantynu palitviaźniaŭ abaviazkova nakiroŭvajuć u ŠYZA.
«Bić mohuć i siłaviki, i karantynnyja aktyvisty (tam ich zaŭsiody troje: zahadčyk haspadarki, dzionny i načny «dniavalnyja». Jany heta robiać u ślapych zonach, dzie niama kamer, naprykład u tak zvanaj «sušyłcy», abo raździavalni… Byvali vypadki, kali hetyja durni ŭlatali ŭ maskach abo bałakłavach z boku spalnaha pamiaškańnia (tam jość dźviery, jakija złučajuć asnoŭny budynak štabu kalonii z karantynam) i pačynali łupić absalutna ŭsich biez razboru. Takaja ž praktyka jość i ŭ SIZA. Tam zaŭsiody napahatovie dziažurać tak zvanyja «rezervy» z sabakami, jakija robiać toje ž samaje, zabiahajučy ŭ kamery», — raskazvaŭ «Viaśnie» były palitviazień, jaki nazvaŭsia Ŭładzimieram.
Druhi były palitviazień padkreślivaje, što zahady na bićcio daje namieśnik načalnika kalonii ŭ režymna-aperatyŭnaj pracy Alaksiej Maskaloŭ, a bje staršy aperatyŭny rabotnik Siarhiej Karčeŭski. Taksama były siadzielec nazyvaje imiony inšych supracoŭnikaŭ, jakija zajmajucca represijami: Dzianisa Sazonova, Ivana Hałanava, Vitala Kraŭčanku, Paŭła Procharava, Dźmitryja Ŭdodava.
Dvojčy na dzień usich siadzielcaŭ pierad dźviaryma kamer prymušajuć śpiavać himn Biełarusi.
Śmierć Vitolda Ašurka
21 traŭnia 2021 hoda ŭ škłoŭskaj kalonii zahinuŭ palitźniavoleny Vitold Ašurak. Abstaviny jaho śmierci nieviadomyja da hetaha času. Pavodle aficyjnaj versii, jon nibyta pamior ad spynieńnia serca, ale rodnyja palitviaźnia i raśśledniki pierakananyja ŭ hvałtoŭnym charaktary śmierci, bo cieła pamierłaha siamji addali sa šmatlikimi paškodžańniami, z zabintavanaj hałavoj i šyjaj. Śledčy kamitet abvierh kryminalny charaktar śmierci Vitolda Ašurka, chacia na videa, apublikavanym MUS, eksperty zaŭvažyli ślady mantažu i šerah niestykovak. Paśla nadzvyčajnaha zdareńnia ŭ kaloniju pryjaždžali supracoŭniki prakuratury. Pra vyniki raśśledavańnia nie paviedamlałasia, adnak usio kiraŭnictva kalonii zastałosia na svaich pasadach, a niekatoryja supracoŭniki atrymali pavyšeńnie.
Były palitviazień Viktar Parchimčyk nia byŭ u kalonii, kali pamior Ašurak, ale šmat kantaktavaŭ ź inšymi źniavolenymi i abmiarkoŭvaŭ hety vypadak.
«Mnie raskazvali, što Vitolda presavali ad samaha prybyćcia ŭ kaloniju. Adrazu paśla karantynu jon trapiŭ u ŠYZA… U mianie skłałasia ŭražańnie, što Vitold mieŭ liderskija zdolnaści, jon pakazvaŭ svoj charaktar. Tamu jaho i «presavali», kab, jak jany sami kazali, «pastavić na miesca», dabicca ad jaho pasłuchmianaści.
Ludzi, jakija siadzieli ŭ susiedniaj kamery z ŠYZA, dzie byŭ Vitold, kazali mnie, što čuli z kamery Vitolda kryki i čuli hołas Siarhieja Karčeŭskaha, načalnika režymnaj častki», — raskazvaŭ u razmovie sa Svabodaj były palitviazień.
Imia Siarhieja Karčeŭskaha siarod vinavatych u śmierci Ašurka nazyvajuć žurnalisty z «Aljansu raśślednikaŭ Biełarusi» i «Kiberpartyzany».
Akramia Karčeŭskaha, vinavatymi raśśledniki nazyvali načalnika kalonii Alaksandra Karnijenku, načalnicu medyčnaj častki Natallu Dabradzieraviec, lekara-psychijatra Ihara Kandracienkava, lekarku Tacianu Raźviankovu.
«Paśla śmierci Vitolda Ašurka viaźniaŭ niekatory čas amal nia bili. Ale ŭ vieraśni 2021 hodu ja ŭbačyŭ dvuch mocna pabitych chłopcaŭ u ŠYZA. Heta takaja praktyka: kab čałaviek ź śladami pabićcia mocna nie «śviaciŭsia» ŭ atradzie», — kazaŭ Viktar Parchimčyk.
Metaj presinhu, pa słovach byłoha viaźnia, źjaŭlajecca poŭnaje padparadkavańnie vialikaj kolkaści źniavolenych.
«Ja spytaŭsia ŭ adnaho supracoŭnika kalonii: «Dla čaho vy heta robicie?». Jon mnie adkazaŭ, što «my budziem ciabie katavać, kab ty bolš nie chacieŭ siudy viarnucca», — kaža były palitviazień.
Byłomu načalniku PK-17 pałkoŭniku Siarhieju Jermalickamu, jaki adpracavaŭ na pasadzie načalnika kalonii 22 hady, u kastryčniku 2011 hodu byŭ zabaronieny ŭjezd u krainy Eŭraźviazu za žorstkaje abychodžańnie ź viaźniami i pieraśled Mikałaja Statkieviča. U 2015-m jaho pavysili da načalnika ŭpraŭleńnia Departamentu vykanańnia pakarańniaŭ Homielskaj vobłaści.
Ciapierašni načalnik kalonii — Alaksandar Karnijenka, 1978 hodu naradžeńnia. Pačynaŭ u 2000 hodzie sa słužby ŭ Mahiloŭskim AMAPie. Paśla zvolniŭsia z orhanaŭ. Adnaviŭsia na słužbie praz 2 hady.
Pavodle infarmacyi BelPol, mianiaŭ pasady jak palčatki: pracavaŭ u Mahiloŭskaj kalonii №15, inšych režymnych abjektach, byŭ namieśnikam načalnika PK-19, načalnikam ŁPP №7, namieśnikam načalnika SIZA №1, namieśnikam načalnika ŭpraŭleńnia Departamentu vykanańnia pakarańniaŭ pa Miensku i Mienskaj vobłaści. Z 2019 hodu — načalnik PK17.
Jahony namieśnik u režymna-aperatyŭnaj pracy Alaksiej Maskaloŭ skončyŭ Akademiju MUS. Pačynaŭ słužbu načalnikam atradu Mahiloŭskaj PK-15, dasłužyŭsia tam da načalnika režymnaha adździełu. 23 červienia 2009 hodu atrymaŭ vymovu za «nizkuju vykanaŭčuju dyscyplinu, upuščeńni ŭ arhanizacyi ahienturna-aperatyŭnaj pracy, niadobrasumlennaje vykanańnie svaich słužbovych abaviazkaŭ»
Z 2017 hodu Maskaloŭ prachodzić słužbu ŭ Škłoŭskaj PK-17. Pavodle infarmacyi BelPol, byŭ paciarpiełym u spravie asudžanaha Ŭładzisłava Kazakieviča, jaki nibyta napaŭ na jaho i na praparščyka Kuzana. Za hety vypadak Maskaloŭ atrymaŭ taksama čarhovuju vymovu. 8 śniežnia 2017 hodu jaho papiaredzili za nienaležnaje vykanańnie słužbovych abaviazkaŭ.
Da śmierci palitviaźnia Vitolda Ašurka taksama mohuć mieć dačynieńnie načalnik režymnaha adździeła kalonii Siarhiej Karčeŭski i jahonaja žonka Natalla Dabradzieraviec , jakaja tady była «načmedam» PK-17.
Siarhiej Karčeŭski pačynaŭ majstaram u Babrujskaj kalonii №2, paźniej staŭ operupaŭnavažanym, inspektaram režymnaha abjekta. U 2015 hodzie pryznačany načalnikam adździeła tyłavoha zabieśpiačeńnia mahiloŭskaj krytaj turmy №4. Z 2017 hodu pracuje ŭ Škłoŭskaj kalonii. Mienavita jon źniaty na apublikavanym videa z kamery Vitolda Ašurka.
Natalla Dabradzieraviec — ciapier užo byłaja načalnica medčastki PK-17. «Aljans raśślednikaŭ Biełarusi» apublikavaŭ zapis telefonnaj razmovy 2021 hodu.
Na joj žanočy hołas, jak śćviardžaje prajekt, naležyć Natalli Dabradzieraviec, a mužčynski — pałkoŭniku milicyi Alaksandru Kazłovu. Tady, budučy jašče kiraŭnicaj medyčnaj častki, žančyna prasiła pieravieści jaje razam z mužam Siarhiejem Karčeŭskim sa Škłova ŭ inšaje miesca:
«Sytuacyja stanovicca nastolki składanaj, što nam ź Siarhiejem, chutčej za ŭsio, daviadziecca zvolnicca. Pa sutnaści, adbyłasia sapraŭdnaja niedarečnaść, adnak hetaja sytuacyja moža pahražać mnie poŭnym p***com, kali ja zastanusia… U nas jakraz idzie pravierka pa hetym palitviaźni, i ja vielmi spadziajusia, što ŭsio ŭ vyniku ŭdasca zahładzić», — prasiła ab pieravodzie Natalla Dabradzieraviec.
Nieŭzabavie paśla śmierci Ašurka Natalla Dabradzieraviec pajšła na pavyšeńnie — ciapier jana pracuje namieśnicaj načalnika ŁPP № 7 pa lačebna-prafilaktyčnaj rabocie ŭ Mahilovie. U Škłovie była majoram — u Mahilovie stała padpałkoŭnikam. Jaje muž Karčeŭski pa-raniejšamu pracuje ŭ PK-17.
U PK-17 isnuje šmatprofilnaja vytvorčaść: jość šviejny, abutkovy, drevaapracoŭčy, metałaapracoŭčy cechi. Tut vyrablajuć meblu dla domu i sadu, šyjuć vajskovuju formu i specvopratku, robiać ćviki i sietku «rabica». Ale ŭ Škłovie vyrablajuć jašče i abutak — mužčynskija boty ŭ kolerach chaki, hrubyja skuranyja boty dla pracy, a taksama skuranuju halantareju (papruhi, vokładki).
«Ja pracavaŭ u abutkovym cechu. Umovy pracy žudasnyja, stanki i mašynki dapatopnyja. Niepryjemna śmiardzić skuraj. Šyli my ŭ asnoŭnym čaraviki dla źniavolenych i milicyi. Takija boty kštałtu biercaŭ u dziŭnaj kamuflažnaj rasfarboŭcy. Syravinu atrymlivali niajakasnuju. Vialikija partyi padešvaŭ byli brakavanyja: jak tolki pačynaješ pryšyvać vierch, jany treskalisia. Skura taksama vielmi hrubaja. Ja nie ŭjaŭlaju, jak taki abutak naahuł možna nasić», — raskazaŭ Svabodzie były viazień Andrej, jaki adbyvaŭ pakarańnie ŭ Škłovie.
Svaja televizija i «žyvy kutok» z ekzatyčnymi ptuškami
Škłoŭskaja PK-17 była pieršaj, dzie źjaviłasia ŭłasnaja telestudyja. Jaje arhanizavali pad VIP-viaźnia — eks-staršyniu Biełtełeradyjokampanii Jahora Rybakova, jaki ŭ 2005 hodzie trapiŭ u Škłoŭ za chabar i złoŭžyvańni. Rybakoŭ i za kratami kiravaŭ televizijaj, ale turemnaj. Jon adsiedzieŭ 5 hadoŭ zamiest prysudžanych 11 — u 2010 hodzie Rybakova pamiłavaŭ Łukašenka.
Jość u kalonii ekzatyčnyja žyvioły. U korpusie, dzie raźmieščany pamiaškańni dla spatkańniaŭ, žyvuć paŭliny, papuhaj, čarapacha, trus, akvaryjum z załatymi rybkami, a taksama sijamskaja kotka.
Častku hetaj «žyŭnaści» pakazali ŭ filmie Biełaruskaj televizii «Iznanka». Prapahandystka Kaciaryna Cichamirava demanstravała vialikuju biblijateku, partrety piśmieńnikaŭ, navat hipsavy biust Janki Kupały, akvaryjum z załatymi rybkami, a taksama sijamskuju kotku. Spalnyja pakoi — jak va ŭzorna-pakazalnym sanatoryi, tolki łožkaŭ krychu bolš. Ekskursiju pa kalonii pravioŭ dla BT były viadoŭca kryminalnaj prahramy «Zona Ch» Dźmitry Łukša, jamu dapamahali taksama źniavolenyja Jury Siarhiej i Ŭładzimier Rubašeŭski, jakija admaŭlali toje, što znachodziacca za kratami praz palityčny pieraśled.
Byłyja viaźni Škłoŭskaj kalonii abśmiajali prapahandyscki film, zaŭvažyŭšy, što dla demanstracyi «vydatnych umoŭ utrymańnia» asudžanych BT pakazała pamiaškańnie pieršaha atradu, jaki raźmieščany litaralna praź dźviery ad administracyi i štabu. Asudžanyja z hetaha atradu, pa ich słovach, absłuhoŭvajuć i kantralujuć «ciopłyja» miescy ŭ kalonii: štab, karantyn, pamiaškańni dla spatkańniaŭ, carkvu, spartovuju zalu.
«Jany nia viedajuć, što takoje praca na pramysłovaj zonie: u hetym atradzie žyvie asnoŭnaja častka stukačoŭ dy inšych karysnych dla administracyi ludziej. U jakaści padziaki za słužbu — takija ŭmovy ŭtrymańnia», — kaža adzin z byłych palitviaźniaŭ.
Padrychtoŭka IT-specyjalistaŭ
Pra hety fakt paviedamiŭ pravaabarončy telehram-kanał MAYDAY.
U 2022 hodzie Instytut pavyšeńnia kvalifikacyi i pierapadrychtoŭki Mahiloŭskaha ŭniversytetu arhanizavaŭ dystancyjnaje navučańnie źniavolenych u dźviuch prahramach: apracoŭvańnia vyjaŭ u Photoshop i Corel Draw. Tady 19 asudžanych atrymali navat daviedki ab navučańni dziaržaŭnaha ŭzoru.
A sioleta ŭ sakaviku źniavolenym Škłoŭskaj PK-17 pačali vykładać u onłajn-farmacie kurs «Asnovy raspracoŭki sajtaŭ i Web-prahramavańnie», raźličany na 40 hadzin. Taksama vykładčyki abiacajuć zabiaśpiečyć «indyvidualnaje supravadžeńnie» raspracovak udzielnikaŭ prahramy.
U toj ža Škłoŭskaj kalonii adbyvajuć pakarańnie i prafesijnyja ajcišniki. U tym liku i viadomy biznesoviec, zasnavalnik kampanii Astronim, jakaja zajmajecca raspracoŭvańniem sajtaŭ, suzasnavalnik Mižnarodnaha festyvalu markietynhu i reklamy «Bieły kvadrat» Bahdan Karaviec.
Sproby ŭciokaŭ, napad na supracoŭnikaŭ i pabory
U studzieni 2017 hodu źniavoleny Michaił T. pa mianušcy «Karaś» paviesiŭsia ŭ kamery № 10 štrafnoha izalataru.
5 červienia 2017 hodu troje źniavolenych, jakija adbyvali terminy ŭ 14, 20 i 25 hadoŭ za zhvałtavańni i zabojstvy, advažylisia na ŭcioki. Paśla pracy jany zabralisia ŭ pahruzčyk i zaviali jaho, zamknuŭšy pravady. Transpart nakiravali ŭ ścianu kalonii, ale spynilisia, pačuŭšy streły vartaŭnika ŭ pavietra. Na kožnaha zaviali kryminalnuju spravu i dabavili terminy.
2 kastryčnika 2017 hodu Ŭładzisłaŭ Kazakievič, jaki ŭčyniŭ raźniu z benzapiłoj u staličnym handlovym centry «Eŭropa» i byŭ asudžany na 15 hadoŭ, napaŭ z samarobnym nažom na kanvairaŭ PK-17. Za heta Kazakieviča pieraviali ŭ mahiloŭskuju krytuju turmu №4.
Pad ścienami kalonii abviaščała haładoŭku maci źniavolenaha Ksienija Kuźniacova.Žančyna śćviardžała, što jaje syna, jaki siadzieŭ pavodle narkatyčnaha artykułu, biez tłumačeńnia pryčyn źmiaścili ŭ ŠYZA.
12 vieraśnia 2023 hodu asudžany na 14 hadoŭ za zabojstva i hvałt u dačynieńni słužbovaj asoby 58-hadovy złačynca sprabavaŭ uciačy z kalonii, ale jaho zatrymali i dabavili jašče 2 hady źniavoleńnia.
Niadaŭna mahiloŭskija pravaabaroncy paviedamili, što ŭ PK-17 pačalisia pabory sa svajakoŭ viaźniaŭ.
«U sakaviku znoŭ pačaŭsia čas ramontaŭ, ad čaho asudžanych pieravodziać z atradu ŭ atrad. Svajakoŭ, adpaviedna, prosiać sustrecca ź jurystam kalonii «dla dobraachvotnaj pieradačy ŭ dar» budaŭničych instrumentaŭ i materyjałaŭ (naprykład, dla pakoja volnaha času)», — pišuć pravaabaroncy. Paviedamlajecca taksama, što ščodraść padarunkaŭ budzie mieć niepasrednaje značeńnie pry razhladzie spraŭ ab umoŭna-daterminovym vyzvaleńni.