Урапатрыятызм даў заднюю. З дота пад Ляхавічамі сатруць надпісы, якія праслаўлялі «Вялікую перамогу»
Мясцовыя ўлады прызналі, што збудаванне прызначалася для абароны ад тых, каго яны хацелі ўшанаваць.
23.05.2024 / 12:24
Даўгачасны агнявы пункт (дот) пад Ляхавічамі. Скрыншот відэа
У пачатку красавіка «Наша Ніва» пісала пра тое, што на дзяржаўным тэлебачанні выйшаў прапагандысцкі сюжэт «Дарога да Перамогі. Партызаны Ляхавіцкага раёна», у якім паказалі стары абарончы жалезабетонны бункер, на сцяне якога выведзеныя лічбы «1941—1945», пяціканцовая зорка і георгіеўская стужка.
Дот досыць пазнавальны, бо месціцца акурат каля дарогі Ляхавічы-Баранавічы, менавіта таму яму і вызначылі ролю прапагандысцкага стэнда.
Але тыя, хто наносіў патрыятычныя надпісы і сімвалы, відавочна, не ведаў гісторыю.
Польскія доты каля дарогі Баранавічы-Ляхавічы. Фота: Спорт і турызм Ляхавіцкага раёна
Рэч у тым, што дот быў пабудаваны ў 1937-1939 гадах палякамі для стварэння Баранавіцкага ўмацаванага раёна ўздоўж левага берага Шчары. Канкрэтна гэта ўмацаванне было ўзведзена каля вёскі Дайнякі ў сістэме групы сучасных дотаў на адрэзку Дарава-Лабузы.
Размешчаны доты былі так, каб абараняць прыгранічны польскі раён ад бальшавіцкай навалы з усходу, то-бок ад Чырвонай Арміі.
У тэлесюжэце сцвярджаецца, што дот быў узведзены ў часы Першай сусветнай вайны, але гэта няпраўда. Доты таго часу будаваліся на іншым, заходнім беразе Шчары.
Пра тое, што польскія доты неяк выкарыстоўваліся ў часы Другой сусветнай вайны, а тым больш пры абароне Беларусі ад нацыстаў — ніякіх звестак няма. Што не перашкодзіла ўключыць іх спіс аб'ектаў мясцовага патрыятычнага пантэона.
Зварот чытача. Фота: тэлеграм-канал «Ляхавіцкага весніка»
На гістарычную недакладнасць звярнуў увагу адзін з чытачоў мясцовай раёнкі «Ляхавіцкі веснік», які абурыўся тым, што польскае збудаванне без аніякіх доказаў выдаюць за дот Вялікай Айчыннай вайны. Праз тыдзень газета ў сваім тэлеграм-канале апублікавала адказ мясцовага ідэолага Вольгі Бурак.
Чыноўніца прызнала, што нанесены «нявызначанай асобай» надпіс «1941-1945» не адпавядае гістарычнаму перыяду, і паабяцала, што яго прыбяруць з дота.
Хто ж мог быць гэтай «нявызначанай асобай»? На «дотах Першай сусветнай вайны», як іх называюць у дзяржаўных медыя, уздоўж дарогі Ляхавічы-Баранавічы ўвесь час праводзяцца працы па навядзенні парадку.
Старшыня райсавета Юрый Чаранкевіч і дзяўчаты з БРСМ на суботніку каля польскіх дотаў. Фота: тэлеграм-канал «Ляхавіцкага весніка»
У канцы красавіка 2024 года на суботніку парадак вакол іх наводзілі мясцовыя дэпутаты, супрацоўнікі райаддзела па надзвычайных сітуацыях і актывісты Беларускага рэспубліканскага саюза моладзі. Бээрэсэмаўцаў прывозілі чысціць доты і ў 2019 годзе. Тады першы сакратар райкама арганізацыі распавядала падлеткам, што ў часы Першай сусветнай вайны тут праходзіла прыфрантавая зона, хоць гэтыя збудаванні ніякага дачынення да таго перыяду не мелі.
Бээрэсэмаўцы чысцяць польскі дот. Фота: тэлеграм-канал «Ляхавіцкага весніка»
Даведацца пра гэта можна было проста праз пошук у інтэрнэце – інфармацыі пра гэтыя абарончыя збудаванні шмат, і яна досыць канкрэтна ўказвае на тое, кім і для чаго доты былі пабудаваныя.
Так што пытанне, якія «нявызначаныя асобы» маглі беспакарана нанесці надпісы на доце, што добра відаць з дарогі паміж райцэнтрамі, чыста рытарычнае. У лукашэнкаўскай Беларусі гістарычная памяць абсалютна сляпая — для афіцыйнага наратыву сапраўды існуе толькі адна вайна.
Пра польскія доты міжваеннага часу могуць распавядаць як пра доты Першай сусветнай вайны, а пасля наносіць на іх надпісы, што адсылаюць да падзей Другой сусветнай — ніякага дысанансу ў чыноўнікаў гэта не выклікае.