Vaš kišečnik moža ŭpłyvać na vaša sacyjalnaje stanovišča i pavodziny ŭ hramadstvie — novaje daśledavańnie
Vyniki novaha daśledavańnia pakazvajuć, što charčovyja dabaŭki, jakija rehulujuć mikrabijom kišečnika, mohuć źmianić praces pryniaćcia čałaviekam rašeńniaŭ u sacyjalnym kantekście.
23.05.2024 / 15:25
Ilustracyjny zdymak. Fota: Depositphotos.com
Viadoma, što kišečnik i mozh uzajemadziejničajuć dvunakiravana i składana. Asobny napramak daśledavańniaŭ u halinie bijałohii i niejranavuk vyvučaje, jak mikrabijom kišečnika (sukupnaść mikrobaŭ, siarod jakich bakteryi, virusy i hrybki ŭ kišečniku) upłyvaje na pavodziny, paznańnie i funkcyju mozhu ŭ jaho haspadara.
Naprykład, papiarednija daśledavańni pakazali, što ŭ myšej, pazbaŭlenych mikraarhanizmaŭ u kišečniku, nazirajucca sacyjalnyja parušeńni i źnižajucca tryvožnyja pavodziny. Impłantacyja mikrabijomu ludziej z rasstrojstvam aŭtyčnaha śpiektru sterylnym ad mikraarhanizmaŭ myšam pryviała da taho, što jany prajavili pavodziny, padobnyja da aŭtyzmu.
Niadaŭniaje daśledavańnie na ludziach pakazała, što alfa-raznastajnaść mikrabijomu kišečnika (raznastajnaść roznych mikrobaŭ u adnym uzory) nižej u pacyjentaŭ ź simptomami depresii, a jaho beta-raznastajnaść (raznastajnaść roznych mikrobaŭ pamiž dvuma ŭzorami) značna bolš u pacyjentaŭ z rasstrojstvam aŭtyčnaha śpiektru.
U sukupnaści ŭsie hetyja daśledavańni pakazvajuć, što mikrabijom kišečnika moža adyhryvać madelujučuju rolu ŭ sacyjalnym paznańni i pavodzinach. Na hetym fonie metaj novaha daśledavańnia, vyniki jakoha apublikavany ŭ časopisie Nacyjanalnaj akademii navuk ZŠA PNAS NEXUS, było vyvučyć upłyŭ składu mikrabijomu kišečnika čałavieka na pryniaćcie sacyjalnych rašeńniaŭ i pralić śviatło na asnoŭnyja miechanizmy pa vosi mikrabijota — kišečnik — mozh.
Hulnia «Ultymatum»
Kab vyznačyć, ci moža skład mikrabijomu kišečnika čałavieka ŭpłyvać na pryniaćcie rašeńniaŭ u sacyjalnym asiarodździ, daśledčyki vykarystoŭvali pavodnickija testy, u tym liku znakamituju hulniu «Ultymatum».
Hulnia vykarystoŭvajecca ŭ daśledavańniach pa ekśpierymientalnaj i pavodzinskaj ekanomicy. Jaje sutnaść u tym, što adnamu hulcu dajecca suma hrošaj (naprykład, 10 jeŭra), jakuju jon pavinien padzialić (u roŭnych dolach ci nie) z druhim hulcom. Apošni maje prava adchilić prapanovu, kali paličyć jaje niedastatkova spraviadlivaj. U hetym vypadku nivodny z hulcoŭ nie atrymlivaje hrošaj.
Zdajecca racyjanalnym, što jakuju b sumu vyšej za nul pieršy hulec nie prapanavaŭ druhomu, apošniamu bolš vyhadna pahadzicca, bo ŭ takim vypadku abodva zarobiać. Ale ŭ rečaisnaści, jak pakazali daśledavańni, pieršy ŭdzielnik prapanuje partnioru 30-40% ad ahulnaj sumy, a druhi ŭ imknieńni spraviadlivaha staŭleńnia da siabie, chutčej za ŭsio adchilić takuju niavyhadnuju dla siabie prapanovu.
Admova ad hrošaj ekvivalentna tamu, što navukoŭcy nazyvajuć «altruistyčnym pakarańniem». Dla druhoha hulca adnaŭleńnie roŭnaści (nichto nie atrymlivaje hrošaj) časam zdajecca važniejšym, čym atrymańnie ŭznaharody. Takim čynam hulnia «Ultymatum» vykarystoŭvajecca jak ekśpierymientalny sposab vymiareńnia adčuvalnaści da spraviadlivaści.
Ekśpierymient
Dla svajho ekśpierymientu daśledčyki zaprasili 101 čałavieka. Na praciahu siami tydniaŭ 51 udzielnik prymaŭ kamiercyjna dastupnyja charčovyja dabaŭki, jakija źmiaščajuć prabijotyki (karysnyja bakteryi) i prebijotyki (pažyŭnyja rečyvy, jakija spryjajuć kałanizacyi bakteryj u kišečniku). Astatnija 50 čałaviek atrymlivali płaceba. Usie jany hulali ŭ «Ultymatum» na praciahu dvuch siesij — u pačatku i ŭ kancy pieryjadu pryjomu dabavak.
Vyniki daśledavańnia pakazvajuć, što hrupa, jakaja atrymlivała dabaŭki, była značna bolš schilnaja adchilać niaroŭnyja prapanovy ŭ kancy siami tydniaŭ, navat kali raźmierkavańnie hrošaj było ŭ niaznačnaj stupieni niezbałansavanaje. I naadvarot, hrupa płaceba pavodziła siabie adnolkava padčas pieršaj i druhoj siesij teściravańnia.
Bolš za toje, źmianieńnie pavodzin u hrupie, jakaja prymała dabaŭki, supravadžałasia bijałahičnymi źmienami: udzielniki, u jakich u pačatku daśledavańnia byŭ najbolšy dysbałans pamiž dvuma typami bakteryj, jakija daminujuć u kišečnaj fłory (Firmicutes i Bacteroidetes), mieli najbolš značnyja źmieny jaje składu pry pryjomie dabavak. Jany prajavili najbolšuju adčuvalnaść da spraviadlivaści padčas testaŭ.
Navukoŭcy vyjavili i pryčynny miechanizm. Jany zaŭvažyli, što paśla siamitydniovaha pryjomu pra– i prebijotykaŭ va ŭdzielnikaŭ nazirałasia mocnaje źnižeńnie ŭzroŭniu tyrazinu — aminakisłoty-niejratranśmitara, jakaja źjaŭlajecca papiarednikam dafaminu i ŭdzielničaje ŭ miechaniźmie ŭznaharodžańnia mozhu.
Aŭtary adznačajuć, što pakul rana kazać ab tym, što kišačnyja bakteryi mohuć zrabić nas mienš racyjanalnymi i bolš usprymalnymi da sacyjalnych mierkavańniaŭ. Nieabchodny dadatkovyja daśledavańni, kab lepš zrazumieć suviazi pamiž sistemami niejratranśmitaraŭ, składam mikrabijomu kišečnika i źmienami ŭ pracesie pryniaćcia sacyjalnych rašeńniaŭ.
Adnak užo najaŭnyja vyniki dajuć novaje ŭjaŭleńnie pra rol vosi mikrabijom — kišečnik — mozh u sacyjalnych pavodzinach i padkreślivajuć važnaść zbałansavanaha charčavańnia dla sacyjalnych pavodzin.
Jak miljardy mikraarhanizmaŭ u kišečniku mohuć umacavać vaša psichičnaje zdaroŭje
Navukoŭcy vyjavili paradaksalny ŭpłyŭ pracesaŭ u kišačniku na stareńnie