Pamierła Viera Sałanovič — dziaŭčynka sa znakamitaha fota z kancłahiera «Azaryčy», što ablacieła śviet
Viera Sałanovič pajšła z žyćcia 28 traŭnia. Joj było 85 hadoŭ.
30.05.2024 / 15:21
Pa pašparcie Viera Sałanovič naradziłasia 24 studzienia 1939 hoda. Ale heta nie dakładna. Jak raspaviadała Viera, padčas vajny chata zhareła razam z usimi dakumientami, a paśla vyzvaleńnia ŭ novych dakumientach uzrost dziaciej vyznačaŭsia pa vonkavym vyhladzie.
Na pytańnie, kali jana naradziłasia maci adkazvała: «Kali baćka pryjšoŭ ź finskaj vajny. Ja vas usich radžała, kali žyta cisnuła ci bulbu kapała. Radžu, pakładu ŭ lulku, a sama idu ŭ pole. Ź lulki vy nie vyvaliciesia, a kali krychu i pakryčycie, dyk ničoha».
Z pačatku vajny maleńkaja Viera razam ź siamjoj chavałasia ad nacystaŭ u bałotach na Homielščynie. Napačatku sakavika 1944 hoda ich znajšli i pahnali ŭ kancłahier «Azaryčy».
«My ŭsie byli asudžany: ludzi lažali na mierzłaj ziamli, chvareli na sypny tyf, chvoryja zaražali zdarovych. Nam prosta pašancavała, što nas vyzvalili 19 sakavika 1944 hoda, jašče b dva tydni, i nikoha ŭ žyvych u łahiery nie zastałosia b», — raskazvała Viera.
U Azaryčach Viera ŭpieršyniu ŭ svaim žyćci sfatahrafavałasia. Heta adbyłosia padčas vyzvaleńnia. Jak Viera raspaviadała, jana zhubiłasia, i šukać jaje adpraviłasia ciotka Chadośsia. Fotakarespandenta ciotka pryniała za pieraapranutaha niemca, a fotaaparat — za nieviadomy vid zbroi. Jana skazała fotakarespandentu, što kali jon vyrašyŭ zabić, to niachaj chutčej, nie mučyć.
Na zdymku na zadnim płanie bačny siłuet čałavieka — heta ciotka Chadośsia.
Viera Sałanovič. Fota: Siamion Alpieryn
Paźniej fotakarespandent, jaki zrabiŭ hety zdymak u Azaryčach, pryjazdžaŭ u viosku, chacieŭ ubačyć Vieru.
Ale ciotka i maci nie puścili jaje. «Mnie tak chaciełasia sustrecca ź im. Ale strach byŭ vielmi mocny», — kazała Viera. Strach — raspaviadać pra kancłahier, bo za try dni, jakija jaje baćka pravioŭ u niamieckim pałonie, jon atrymaŭ 15 hod łahieraŭ i byŭ adpraŭleny na Vołha-Don. Nie dapamahli frantavyja ordeny i miedali. Dadomu jon viarnuŭsia tolki paśla śmierci Stalina, paźniej byŭ reabilitavany.
«Maci zabaraniała mnie raskazvać, što ja była ŭ kancłahiery. Heta byŭ čas, pra jaki ŭ nas, biełarusaŭ, pryniata kazać «haleča». Nie było ničoha, žyćcio pačynali ź nitki i ihołki», — raspaviadała žurnalistam u 2023 hodzie Viera.
Paźniej Viera vyjšła zamuž i pierajechała ŭ Babrujsk, dzie i žyła ŭsie hetyja hady.