Kolki treba być na soncy, kab zabycca pra deficyt vitaminu D
Čym niebiaśpiečny lišak i niedachop ultrafijaletu, piša «Źviazda».
07.07.2024 / 14:08
Ab deficycie vitaminu D, jakim nas tak pałochali chałodnaj zimoj, u najbližejšyja try miesiacy možna zabyć. Bolš za toje, soniečnym vitaminam možna budzie nazapasicca, pakolki hetaje rečyva nie tolki sintezujecca ŭ arhaniźmie pad uździejańniem ultrafijaletu, ale i adkładvajecca ŭ piečani.
Adnak dla taho, kab u arhaniźmie pačaŭ vypracoŭvacca vitamin D, čałavieku dastatkova znachodzicca na soncy na praciahu 5—15 chvilin 2-3 razy na tydzień. Doŭhaje znachodžańnie pad pramymi pramianiami niepažadana. Siońnia ŭračy ličać, što biaśpiečnaha zaharu prosta nie isnuje. Pa danych Suśvietnaj arhanizacyi achovy zdaroŭja, škoda ad ultrafijaletu supastaŭnaja sa škodaj ad nikacinu, a zahar na 74% pavialičvaje ryzyku raźvićcia miełanomy (raku skury). Ab tym, čym karysna i jakimi niebiaśpiekami pahražaje zališniaje znachodžańnie pad soncam, raskazała ŭrač-hihijenist, zahadčyk adździaleńnia infarmacyjna-mietadyčnaj raboty Minskaha abłasnoha centra hihijeny, epidemijałohii i hramadskaha zdaroŭja Alena Łojka.
U čym karyść?
Vitamin D, jaki ihraje važnuju rolu ŭ abmienie kalcyju i fosfaru, nieabchodnych dla zdaroŭja kostak i zuboŭ. Mienavita z-za jaho niedachopu dzieci chvarejuć na rachit. Dastatkova ŭsiaho 15 chvilin, praviedzienych na soncy, kab atrymać patrebnuju dozu vitaminu D.
Akramia taho, soniečnyja pramiani spryjajuć palapšeńniu nastroju i vypracoŭcy sierataninu, što dapamahaje zmahacca sa stresam i depresijaj. Soniečnaje śviatło akazvaje spryjalnaje ŭździejańnie na abmiennyja pracesy ŭ arhaniźmie, pavialičvaje imunitet i palapšaje pracu mozhu.
Z dapamohaj soniečnych pramianioŭ u arhaniźmie padtrymlivajecca sintez insulinu i bałans mikrafłory skury. Akramia taho, soniečnaje vypramieńvańnie stymuluje vytvorčaść miełaninu, što abaraniaje skuru ad škodnaha ŭździejańnia ŭltrafijaletu.
Pad upłyvam sonca sasudy pašyrajucca, nasyčajučy kletki kisłarodam, spryjajučy chutkaj rehienieracyi skury. Ultrafijaletavaje vypramieńvańnie maje bakterycydnyja i abiezzaražvalnyja ŭłaścivaści.
Čym niebiaśpiečnaje sonca?
Na žal, jość i niehatyŭnyja momanty. Zališniaje znachodžańnie na soncy niebiaśpiečnaje i moža pryvieści da rezkaha paharšeńnia zdaroŭja, źviazanaha ź pierahravańniem arhanizma.
Znachodziačysia praciahły čas pad soncam biez hałaŭnoha ŭboru, jość ryzyka atrymać soniečny ŭdar — paškodžańnie centralnaj niervovaj sistemy (hałaŭnoha mozhu) u vyniku ŭździejańnia pramych soniečnych pramianioŭ na hałavu. Važna viedać, što soniečny ŭdar moža prajaŭlacca nie tolki padčas znachodžańnia na soncy, ale i praz 6-8 hadzin. Jaho charaktaryzujuć ahulnaje niedamahańnie, pačućcio raźbitaści, pavyšeńnie tempieratury cieła, pačyrvanieńnie skury tvaru, hałaŭny bol i hałavakružeńnie, šum u vušach, «milhańnie mošak» pierad vačyma. Mohuć być młosnaść i vanity, pačaščeńnie pulsu i dychańnia, pavyšanaje potaadździaleńnie, kryvaciok z nosa. Bolš za ŭsio da soniečnaha ŭdaru schilnyja ludzi z chvarobami serca i sasudaŭ, pavyšanaj funkcyjaj ščytapadobnaj załozy, atłuścieńniem i viehietasasudzistaj dystanijaj.
Zanadta intensiŭnaje ŭździejańnie ŭltrafijaletu moža pryvieści da apiokaŭ, dermatytu, zaŭčasnamu stareńniu skury, źjaŭleńniu pihmientnych plam i raźvićciu raku skury.
Soniečnaje śviatło taksama niehatyŭna ŭpłyvaje na vočy, razburajučy našu siatčatku. Ultrafijaletavyja pramiani mohuć vyklikać apiok vačej i spravakavać uźniknieńnie takich zachvorvańniaŭ, jak katarakta, sindrom suchoha voka.
Jak zaścierahčysia?
Važna vykonvać pry zahary prostyja praviły. Paźbiahajcie praciahłaha znachodžańnia na soncy ŭ pieryjad pikavaj aktyŭnaści ŭltrafijaletavaha vypramieńvańnia, jaki zvyčajna prypadaje na siaredzinu dnia. Biez škody dla zdaroŭja znachodzicca na soncy možna da 11-j ranicy i paśla 17-j viečara.
Dla abarony arhanizma ad abiazvodžvańnia nieabchodna pić nie mienš za 1,5-3 litry za dzień. Pry vybary napojaŭ pieravahu varta addać čystaj vadzie. Vykarystoŭvajcie taksama chałodnuju harbatu, naturalny mors, kisłamałočnyja napoi, advary z suchafruktaŭ. Pamiatajcie, što ŭžyvańnie pakietavanych sokaŭ i sałodkich hazavanych napojaŭ nie tolki nie źmianšaje, ale i ŭzmacniaje smahu.
Pierad vychadam na vulicu vykarystoŭvajcie śpiecyjalnyja kaśmietyčnyja srodki z SPF (kremy, hieli, łaśjony), jakija źmiaščajuć soncaachoŭnyja faktary. Čym vyšejšaja stupień zaściarohi, paznačanaja na fłakonie soncaachoŭnaha srodku, tym bolš praciahły čas jano abaraniaje skuru.
Nasicie lohkaje svabodnaje adzieńnie śvietłych tonaŭ, pieravažna z naturalnych tkanin, hałaŭny ŭbor i soncaachoŭnyja akulary. Uniasicie karektyvy ŭ mieniu. U śpiakotnaje nadvorje ježa pavinna być lohkaj: harodnina, sadavina, ryba. Zamiest haračych straŭ addavajcie pieravahu chałodnym. Nieabchodna admovicca ad tłustaj ježy, praduhledzieć źnižeńnie kolkaści vendžanych i smažanych praduktaŭ.
Sačycie za svaim arteryjalnym ciskam. U momant pierapadu tempieratur jon moža ci pavysicca, ci ž na fonie pastajannaha pryjomu lekavych srodkaŭ, naadvarot, źnizicca. Taki efiekt moža adbycca, naprykład, kali arhanizm abiazvodžany.