Znakamity vierš Janki Kupały «Chto ty hetki» pryznali ekstremisckim
Tvor kłasika, jaki ŭzdymaŭ pytańnie nacyjanalnaj samaśviadomaści biełarusaŭ u pačatku XX stahodździa, ciapier zabaronieny ŭ Biełarusi.
30.08.2024 / 16:01
Janka Kupała ŭ 1908 hodzie, kali napisaŭ svoj znakamity vierš «Chto ty hetki?». Fota: Wikimedia Commons
U pačatku hoda niezaŭvažanym prajšło rašeńnie suda Barysaŭskaha rajona Minskaj vobłaści ad 26 studzienia 2024 hoda: pryznać ekstremisckaj pradukcyjaj videaklip i tekst pieśni «Nie być skotam» hurta «Lapis Trubiacki».
Tekst pieśni całkam skampilavany z radkoŭ vierša Janki Kupały «Chto ty hetki?», napisanaha budučym kłasikam u čas nacyjanalnaha abudžeńnia, kali biełarusy stajali na razdarožžy historyi i šukali adkazu, chto jany jość i jakoje ich miesca ŭ hetym śviecie. Upieršyniu vierš byŭ nadrukavany ŭ № 3 haziety «Naša Niva» za 1908 hod, redaktaram jakoj Kupała stanie ŭvosień taho ž hoda pa zaprašeńni bratoŭ Ivana i Antona Łuckievičaŭ.
Vierš, nadrukavany ŭ «Našaj Nivie»
Chto ty hetki?
— Svoj, tutejšy.
Čaho chočaš?
— Doli lepšaj.
Jakoj doli?
— Chleba, soli.
A što bolej?
— Ziamli, voli.
Dzie radziŭsia?
— Ŭ svajoj vioscy.
Dzie chryściŭsia?
— Pry darožcy.
Čym aśvienčan?
— Kroŭju, potam.
Čym być chočaš?
— Nie być skotam…
Takim čynam razam ź pieśniaj «Lapisaŭ» byŭ zabaronieny i kupałaŭski tvor. Adroźnieńnie pamiž tekstam tolki adno: zamiest «Dzie radziŭsia?» u pieśni hučyć «Dzie naradziŭsia?» — hetaha adroźnieńnia naŭrad ci budzie dastatkova, kab nie patrapić pad adkaznaść za vykarystańnie vierša Janki Kupały.
Źviestki pra rašeńnie suda ŭ Respublikanskim śpisie ekstremisckich materyjałaŭ
U žniŭni 2023 hoda HUBAZiK užo prymusiŭ mužčynu źvieści tatuiroŭku z radkom «Nie być skotam», patłumačyŭšy heta tym, što choć vyraz i nie zabaronieny, ale «ź vidavočnym pratesnym duškom z pamyjnaj tvorčaści adnaho źbiehłaha narkamana», jaŭna nie majučy ŭjaŭleńnie pra tvorčaść kłasika biełaruskaj litaratury. Ciapier vyraz, jak častka tekstu pieśni, zabaronieny aficyjna.