Споўнілася 100 гадоў экс-прэзідэнту ЗША Джымі Картэру
Ён быў прэзідэнтам ЗША ў 1977—1981 гадах.
01.10.2024 / 08:24
Джымі Картэр. Фота: Niranjan Shrestha / AP
1 кастрычніка споўнілася 100 гадоў Джымі Картэру — 39-му прэзідэнту ЗША (1977-1981). Ён жыве і сёння.
Джымі Картэр нарадзіўся і вырас у Плейнсе (штат Джорджыя). У 1946 годзе выпусціўся з Вайскова-марской акадэміі ЗША. Пасля дэмабілізацыі з войска падтрымаў Рух За правы чарнаскурых у ЗША і стаў актывістам Дэмакратычнай партыі. З 1967 па 1971 быў сенатарам штата Джорджыя, а затым і губернатарам штата Джорджыя. Нягледзячы на тое, што Картэр быў слаба вядомы за межамі свайго роднага штата, у 1976 ён стаў кандыдатам на прэзідэнцкіх выбарах ад Дэмакратычнай партыі і перамог рэспубліканца Джэралда Форда.
Джымі Картэр у 1978 годзе. Фота: Wikimedia Commons
У першыя дні на пасадзе прэзідэнта Джымі Картэр абвясціў амністыю ўсім, хто ўхіліўся ад прызыву падчас В'етнамскай вайны, а таксама прыняў меры для спынення перыяду стагфляцыі. Пад яго кіраўніцтвам былі створаны Міністэрства адукацыі ЗША і Міністэрства энергетыкі ЗША. Апошнія гады яго прэзідэнцтва суправаджаліся энергетычным крызісам, захопам амерыканскіх закладнікаў у Іране і савецкім уварваннем у Афганістан. На прэзідэнцкіх выбарах у 1980 годзе ён пацярпеў разгромнае паражэнне, саступіўшы Рональду Рэйгану. Яго прэзідэнцтва ацэньваецца экспертамі як «ніжэй сярэдняга», аднак дзейнасць пасля сыходу з пасады прэзідэнта традыцыйна ацэньваецца высока.
Пасля завяршэння сваіх паўнамоцтваў ён заснаваў цэнтр Картэра — некамерцыйную арганізацыю па абароне правоў чалавека, і атрымаў Нобелеўскую прэмію міру за працу, звязаную з цэнтрам.
Джымі Картэр напісаў некалькі кніг, якія ўключаюць у сябе як палітычныя мемуары, так і паэзію.