Siłaviki praciahvajuć umacoŭvać svaje budynki, bajučysia paŭstańnia
Navat praz čatyry hady paśla zdušeńnia masavych pratestaŭ struktury režymu Łukašenki ŭsio jašče adčuvajuć sabie pahrozu.
14.10.2024 / 08:00
2-i korpus Ministerstva abarony Biełarusi na praśpiekcie Niezaležnaści. Fota: Realt.by
Zhodna ź infarmacyjaj z sajta dziaržaŭnych zakupak z 2020 hoda kolkaść zajavak na ŭstanoŭku zaścierahalnych raletaŭ na vokny dziaržaŭnych ustanoŭ vyrasła bolš čym u 5 razoŭ.
U hod prezidenckich vybaraŭ takich zajavak było ŭsiaho 35, pry tym amal pałovu składali muziei, balnicy, vykankamy i niesiłavyja viedamstvy.
Užo ŭ nastupnym, 2021 hodzie kolkaść zajavak vyrasła ŭdvaja — da 77. U sakaviku zaścierahalnyja ralety byli ŭstalavany na ŭsich voknach budynkaŭ Kamiteta dziaržaŭnaj biaśpieki i Ministerstva ŭnutranych spraŭ, jakija farmirujuć asobny zamkniony kvartał pa praśpiekcie Niezaležnaści. U centry stalicy ŭtvaryłasia sapraŭdnaja krepaść dla abarony ad svaich hramadzian. U čas pratestaŭ mienavita ŭ pačatku praśpiekta Niezaležnaści, dzie raźmieščany Dom urada, Minharvykankam i nazvanyja siłavyja viedamstvy, źbirałasia najbolšaja kancentracyja niezadavolenych biaskoncym kiravańniem Łukašenki.
Mantaž raletaŭ na budynku KDB u Minsku. Fota: Radyjo Svaboda
Łukašenkaŭcy, vidavočna, usurjoz bajalisia, što pratestoŭcy zojmuć uradavyja budynki, u tym liku budynki siłavych struktur, dzie zachoŭvajucca zapasy zbroi, tym bolš što ŭ dvary KDB-MUS raźmiaščałasia turma «Amierykanka», dzie ŭtrymlivalisia ŭ toj čas niekatoryja lidary pratestaŭ. Adnak nijakich sprobaŭ zachapić budynki pratestoŭcy nie pradprymali.
Ralety na budynki stavili niezakonna — abodva budynki majuć status historyka-kulturnych kaštoŭnaściej i ŭsie pracy na ich, asabliva tyja, što pravodziacca na fasadach i mohuć paŭpłyvać na vyhlad pomnikaŭ architektury, musiać uzhadniacca ź miascovymi orhanami i Ministerstvam kultury.
Minkultury paviedamlała, što nijakaha ŭzhadnieńnia na ŭstanoŭku raletaŭ nie davała i rekamiendavała viedamstvam, jakija zajmajuć hetyja budynki, pryvieści fasady ŭ naležny stan. U takich situacyjach ralety možna stavić znutry, ale za bolš čym dva hady ni KDB, ni MUS nie vykanali pradpisańnie.
Fasady budynka MUS u 2019 i 2023 hadach. Praz ralety ŭ nizkich aračnych prajomach vokny na pieršym paviersie stali napałovu hłuchimi. U niekatorych častkach budynka pa vulicy Haradski Vał ralety pastavili na dvuch pavierchach. Fota: «Jandeks Panaramy».
Mnohija vokny ŭ hetych budynkach majuć aračnuju formu, kab zakryć ich raletami zvonku, daviałosia zrabić paŭkruhłuju častku hłuchoj. Niahledziačy na toje, što ŭ nastupnyja hady asablivaj niebiaśpieki dla budynkaŭ nie było, niekatoryja ralety ŭvieś čas trymajuć apuščanymi, praz što fasady vyhladajuć jašče bolš nieachajnymi: byccam rad handlovych punktaŭ na rynku pierad zakryćciom — častka ŭžo źviarnuła handal i zakryłasia, a častka jašče praciahvaje pracu.
U 2021 hodzie zdavałasia, što ŭžo ŭsie klučavyja dla režymu abjekty ŭzmocnienyja. Ale sami biełaruskija siłaviki, vidać, tak nie ličyli. Sapraŭdny bum zajavak na ŭmacavanyja ralety adbyŭsia ŭ nastupnyja hady. U 2022 hodzie na sajcie dziaržzakupak było kala 136 zajavak, u 2023 hodzie — kala 190, za niapoŭny 2024 hod — užo kala 116 zajavak.
Ciapier uzmacniać uzialisia i vajskovyja kamisaryjaty, prakuratury, upraŭleńni ŭnutranych spraŭ vykankamaŭ, ustanovy, padparadkavanyja Kiraŭnictvu spraŭ Łukašenki, vajskovyja čaści i inšyja padraździaleńni siłavych viedamstvaŭ.
Častku raletaŭ, jakija musiać słužyć dla achovy budynka KDB, ciapier nie padymajuć uvohule nikoli. Fota: «Jandeks Panaramy».
U śpisie apošnich abjektaŭ na sajcie dziaržzakupak jość i budynak pa Niezaležnaści, 27. U 1940 hodzie jon byŭ pabudavany jak haścinica Biełaruskaj vajskovaj akruhi pa prajekcie architektara Hierasima Jakuški, a siońnia jość 2-m korpusam Ministerstva abarony Biełarusi i historyka-kulturnaj kaštoŭnaściu respublikanskaha značeńnia.
Raniej uvachody ŭ budynak byli praz bakavyja kryły, što vychodzili na praśpiekt, ale prachod da ich užo daŭno pierakryty aharodžaj, a trapić u budynak možna tolki praz bakavyja bramy i KPP.
Vidać, u hetym vypadku całkam praihnaravać zakanadaŭstva, jak zrabili raniej KDB i MUS, nie zmahli, bo ŭ zajaŭcy na sajcie šukajuć taho, chto zmoža navukova arhumientavać ralety na fasadach pomnika.
Zrešty, kali vieryć inšaj zajaŭcy za pačatak vieraśnia, 28 raletaŭ dla hetaha budynka ŭžo zakazanyja, zastałosia tolki farmalna ŭzhadnić ich.
Rasčystka placa pierad budynkam byłoha hatela Biełaruskaj vajskovaj akruhi pad muziej techniki ŭ 1944 hodzie. Nijakich raletaŭ na budynku, viadoma, nie było, ale jany ŭžo zakuplenyja, i «navukovaje abhruntavańnie» nie prymusić siabie doŭha čakać. Fota: pastvu
Toje, što takija miery biaśpieki praz čatyry hady paśla bujnych pratestaŭ prymianiajucca ŭ Biełarusi navat da budynkaŭ, jakija nie źjaŭlajucca niejkimi simvalična značnymi, havoryć, što strach narodnaha paŭstańnia ŭsio jašče zachoŭvajecca.