Архіў Германіі адкрыў анлайн-выставу матэрыялаў Оскара Шындлера
Пяцьдзесят гадоў прайшло з дня смерці Оскара Шындлера, які выратаваў разам са сваёй жонкай Эмілі больш за 1200 габрэяў ад знішчэння ў канцлагерах, распавядае «Нямецкая хваля».
03.10.2024 / 08:33
Оскар Шындлер і выратаваныя ім габрэі ў Ерусаліме ў 1962 годзе. Фота: AP
Да гэтай гадавіны федэральны архіў Германіі арганізаваў на сваім сайце анлайн-выставу алічбаваных запісаў са спадчыны нямецкага прамыслоўца Оскара Шындлера.
25 гадоў таму ў ніжнесаксонскім горадзе Хільдэсхайме на гарышчы дома, дзе жыла знаёмая Шындлера Анемары Штэр і дзе Шындлер правёў апошнія гадзіны жыцця, быў знойдзены чамадан, які належаў яму, а ў ім — прыкладна 7000 дакументаў і фатаграфій. Сярод іх быў арыгінальны спіс выратаваных прадпрымальнікам габрэяў, старанна задакументаваныя выдаткі на прадукты для паднявольных, схемы памяшканняў яго фабрык.
Наведвальнікі выставы могуць азнаёміцца, у прыватнасці, са знакамітым «Cпісам Шындлера», які змяшчае імёны габрэйскіх работнікаў, выратаваных нямецкім прадпрымальнікам. Падобныя спісы рыхтаваліся па патрабаванні нацысцкай адміністрацыі Кракава. Шындлер сцвярджаў, што пералічаныя ў спісе людзі патрэбныя яму для працы на мясцовай фабрыцы эмаляванага посуду.
Пасля пераезду ў Аргенціну ў 1955 годзе Шындлер надрукаваў на машынцы пераказ таго, што менавіта яму давялося рабіць для выратавання габрэяў ад нацысцкіх канцлагераў.
Матэрыялы Шындлера трапілі ў федэральны архіў Германіі, дзе былі ўнесены ў каталогі. Захаваны на гарышчы чамадан з паперамі, быў адпраўлены ў Ізраільскі мемарыяльны музей Халакоста «Яд Вашэм».
Кадр з фільма «Спіс Шындлера»
Амерыканскі рэжысёр Стывен Спілберг у 1993 годзе зняў эпічную драму «Спіс Шындлера», і гісторыя выратавання многіх сотняў габрэяў ад нацыстаў здабыла шырокую вядомасць.