Brytanskaja łabaratoryja prapanuje pasłuhi pa kłanavańni chatnich hadavancaŭ
Kali ŭ vas niama dastatkova hrošaj, to jość mahčymaść zamarozić DNK i naźbirać srodki na budučaje kłanavańnie. Raskazvajem, jak pracuje łabaratoryja.
08.10.2024 / 20:34
Fota: geminigenetics.com
Pieršyja ekśpierymienty pa kłanavańni žyvioł praviali ŭ siaredzinie XX stahodździa. U 1962 hodzie brytanski bijołah Džon Hiordan (John Gurdon) zmoh atrymać kłona žaby. U 1996 hodzie na śviet źjaviłasia aviečka Doli — pieršy kłanavany sysun.
Praz vosiem hadoŭ paśla hetaha adbyłosia pieršaje kamiercyjnaje kłanavańnie kata. Technałohija nabyła papularnaść siarod bahatych ludziej. Viadoma, što Barbara Strejzand dvojčy kłanavała svajho lubimaha sabaku.
Na siońnia viadoma pra isnavańnie čatyroch kampanij u śviecie, jakija zajmajucca kłanavańniem. Adzinaja ź ich u Jeŭropie — heta brytanskaja Gemini Genetics, zasnavanaja ŭ 2019 hodzie.
Vydańnie Daily Mail raskazvaje, jak z DNK chatniaj žyvioły, jakaja pamierła, u łabaratoryi stvarajuć hienietyčna identyčnuju kopiju. Łabaratoryja zajmajecca kłanavańniem tolki troch vidaŭ žyvioł — katoŭ, sabak i koniej.
Praces kłanavańnia zasnavany na technałohii pieranosu jadra samatyčnaj kletki (kletki, jakaja nie ŭdzielničaje ŭ pałavym razmnažeńni). Žyvuju kletku biaruć sa skury žyvioły-donara i zdabyvajuć ź jaje jadro, u jakim utrymlivajecca DNK. Paśla hetaha biaruć jajcakletku inšaj žyvioły i vydalajuć ź jaje ŭvieś hienietyčny materyjał. U «ačyščanuju» jajcakletku ŭvodziać novaje jadro.
Kab kletka pačała dzialicca i raźvivacca ŭ embryjon, jaje aktyvujuć pry dapamozie chimičnych rečyvaŭ abo elektryčnaha impulsu. Heta imituje praces naturalnaha apładnieńnia i stymuluje dzialeńnie kletak. Kali kletka pačynaje raźvivacca ŭ embryjon, jaho pierasadžvajuć u matku surahatnaj maci, jakaja vynošvaje jaho da naradžeńnia. Surahatnaja maci naradžaje žyviolinu, jakaja źjaŭlajecca hienietyčnym kłonam žyvioły-donara.
Uvieś praces kaštuje ad 38 da 59 tysiač funtaŭ sterlinhaŭ (ad 50 da 80 tysiač dołaraŭ ZŠA) i zajmaje da hoda. U łabaratoryi źviartajuć uvahu na toje, što ŭzory tkanak jany biaruć tolki ŭ pieršyja piać dzion paśla śmierci hadavanca. Zdabytyja ŭzory DNK kultyvujucca, razmnažajucca i zachoŭvajucca ŭ kryjahiennym rastvory vadkaha azotu.
Z-za taho, što kłanavańnie zabaroniena praviłami ES, uzory nakiroŭvalisia ŭ partniorskuju łabaratoryju ViaGen Pets u Techasie (ZŠA). Mienavita tam i adbyvaŭsia praces vynošvańnia i naradžeńnia žyvioły-kłona, jakuju potym pieravozili ŭ Vialikabrytaniju. Ciapier ža, jak viadoma, vyjšła ź Jeŭrasajuza i sama Vialikabrytanija.
Kali ŭ vas niama nieabchodnaj sumy na apłatu ŭsiaho pracesu, vy možacie zapłacić 600 funtaŭ sterlinhaŭ (kala 750 dołaraŭ ZŠA) za zdabyćcio kletki i jaje kryjahiennuju kansiervacyju.
Navukoŭcy źviartajuć uvahu, što kłanavanyja žyvioły nie buduć identyčnyja hadavancam, ź jakich było ŭziataje jadro samatyčnaj kletki. Naprykład, kłanavanaja žyvioła moža mieć inšuju maść ci koler vačej.
«Kłanavanaja žyvioła nikoli nie budzie dakładnaj kopijaj aryhinała ni pa vyhladzie, ni pa pavodzinach. Kłony buduć mieć rozny žyćciovy dośvied, što pryviadzie da źjaŭleńnia žyvioł z roznymi charaktarami», —
cytuje vydańnie pradstaŭnika Karaleŭskaha tavarystva pa praduchileńni žorstkaha abychodžańnia z žyviołami.
Śpiecyjalisty adznačajuć, što praces kłanavańnia źviazany z vysokim uzroŭniem niaŭdač i śmiarotnaści, a kłanavanyja žyvioły časta pakutujuć ad chvarob, u tym liku ad puchlin, pnieŭmanij i anamalij rostu. Tamu jany rekamiendujuć tym, chto šukaje novaha hadavanca, uziać žyviolinu z prytułku, a nie kłanavać svaju byłuju radaść.
Hienietyki ŭpieršyniu ŭ historyi kłanavali małpu. Vatykan vystupiŭ suprać
Navukoŭcy vyraścili vymierłaje biblejskaje dreva ź siemieni, jakoje pralažała tysiaču hadoŭ
Navukoŭcy stvaryli pieršy ŭ śviecie zarodak čałavieka ŭ łabaratoryi. Jak i hałoŭnaje — navošta?