З чым звязаны рост колькасці дэпрэсій у дзяцей і моладзі?
Ці праўда, што віной — сацыяльныя сеткі?
17.10.2024 / 20:23
Медыцынская статыстыка фіксуе рост колькасці дэпрэсій і трывожнасці ў дзяцей і падлеткаў, піша The Wall Street Journal. Чаму такое адбываецца?
За апошнія гады праведзены шэраг даследаванняў, якія вывучалі ўзаемасувязь паміж выкарыстаннем сацыяльных сетак дзецьмі і моладдзю і іх псіхічным здароўем. Некаторыя даследаванні паказалі, што сацсеткі спрыяюць умацаванню псіхічнага здароўя, у той час як іншыя паказваюць на іх негатыўны ўплыў.
Нарвежскія навукоўцы шэсць гадоў назіралі за 800 дзецьмі, каб знайсці карэляцыю паміж выкарыстаннем сацыяльных сетак і развіццём сімптомаў псіхічных захворванняў.
Даследчыкі збіралі даныя кожныя два гады, пачынаючы з таго часу, калі дзецям споўнілася дзесяць гадоў, і працягвалі да іх шаснаццацігадовага ўзросту. Гэта дало вучоным магчымасць назіраць за працэсам пераходу дзяцей ад дзяцінства да падлеткавага ўзросту. Сімптомы трывогі і дэпрэсіі выяўляліся ў ходзе дыягнастычных гутарак як з дзецьмі, так і з іх бацькамі.
Аднак вынікі, апублікаваныя ў часопісе Computers in Human Behavior, засведчылі, што сувязь паміж выкарыстаннем сацыяльных сетак, такіх як Snapchat і Instagram, і развіццём у дзяцей сімптомаў трывожнасці ды дэпрэсіі адсутнічае. Паказчыкі былі аднолькавымі як для хлопчыкаў, так і для дзяўчатак, а таксама для актыўных карыстальнікаў сацсетак, якія публікавалі пасты і выявы, і тых, хто толькі лайкаў і каментаваў чужыя запісы.
Аднак, як заўважае прафесар факультэта псіхалогіі Нарвежскага ўніверсітэта навукі і тэхналогій Сілье Стэйнсбек (Silje Steinsbekk) і адзін з аўтараў даследавання, гэта не азначае, што яны не адчуваюць негатыўнага досведу ў сацыяльных сетках, не адчуваюць сябе залежнымі або выключанымі. Некаторыя з іх могуць быць асабліва ўразлівыя, і менавіта іх неабходна выявіць.
Раней Стэйнсбек і яе калегі выявілі, што дзяўчынкі, якія актыўна лайкаюць і каментуюць пасты іншых карыстальнікаў у сацсетках, з часам пачынаюць горш успрымаць сваё цела. У выпадку з хлопчыкамі такіх змен не назіралася. Акрамя таго, публікацыя ўласных пастоў у сацыяльных сетках не аказвала ўплыву на самаацэнку як у хлопчыкаў, так і ў дзяўчынак.
Пра тое, што забароны накшталт абмежавання доступу да сацыяльных сетак да пэўнага ўзросту не маюць дастатковай навуковай падтрымкі, гаворыцца і ў дакладзе экспертаў Нацыянальных акадэмій навук, інжынерыі і медыцыны ЗША.
Аўтары звяртаюць увагу, што сувязь паміж парушэннем сну і ўвагі, а таксама абвастрэннем праблем з успрыманнем свайго цела патрабуе дадатковага вывучэння. У той жа час абмежаванне маладых людзей у доступе да сацыяльных сетак можа прывесці да таго, што яны будуць адрэзаныя ад вельмі неабходных крыніц сацыяльнай падтрымкі.
Напрыклад, сацыяльныя сеткі дазваляюць ім наладжваць важныя сацыяльныя сувязі. Апытанні, праведзеныя ў ЗША, паказалі, што такія сувязі асабліва карысныя для дзяцей ЛГБТ, многія з якіх не маюць сяброў у бліжэйшым атачэнні.
«Сацыяльныя сеткі даюць пляцоўку для зносін, дазваляючы лёгка заставацца на сувязі з сябрамі і сям'ёй. Яны могуць стаць платформай сацыяльнай падтрымкі і паратункам ад адзіноты для тых маладых людзей, у якіх мала сяброў у рэальным свеце», — адзначае Сілье Стэйнсбек.
Даследаванні, якія вывучаюць прычыны стрэсу і псіхалагічных праблем у маладых людзей, выявілі, што такія фактары, як здзекі (булінг) або недахоп падтрымкі з боку сям'і, мацней уплываюць на псіхічнае здароўе падлеткаў, чым выкарыстанне сацыяльных сетак.
Наеліся публічнасці: людзі моцна змянілі свае паводзіны ў сацсетках
Школьнікі абменьваліся дыпфэйкавымі порна сваіх аднакласніц. І іх не змаглі пакараць
Смартфоны ствараюць пагрозу псіхічнаму здароўю падлеткаў