Стварылі першае беларускамоўнае радыё, дзе замест вядучых — штучны інтэлект
Беларускамоўнае радыё BelGPTradio ўжо можна паслухаць у сеціве. Яго асаблівасць — тэксты для эфіру і агучку робіць штучны інтэлект. Вось як яно працуе.
01.11.2024 / 18:58
Скрын з галоўнай старонкі радыё
Пра ідэю расказаў адзін са стваральнікаў радыё — 37-гадовы прадпрымальнік з Кракава Георгій Каханоўскі, уласнік стартапа ScootAPI, які займаецца распрацоўкай праграмнага забеспячэння для шэрынгавых электрасамакатаў і электравеласіпедаў.
Усё пачалося з сустрэчы кракаўскіх прадпрымальнікаў, дзе Георгій знайшоў аднадумцаў да сваёй ідэі радыё са штучным інтэлектам. Яны сабраліся ў чайнай, дзе размеркавалі задачы, і ўзяліся за справу.
Георгій Каханоўскі. Фота: архіў суразмоўцы
На сёння радыё існуе ў фармаце MVP, то-бок прадукт знаходзіцца на мінімальнай стадыі распрацоўкі, але яго ўжо можна слухаць. Радыё зробленае з дапамогай некалькіх мадэляў штучнага інтэлекту, тлумачыць Георгій:
«Першую мадэль выкарыстоўвалі, каб напісаць тэкст паміж песнямі — бралі мінулую песню і наступную і рабілі такі тэкст, каб дыктар трохі расказваў пра абедзве песні. Так мы атрымліваем тэкст на беларускай мове і агучваем яго праз мадэль, якая стварае голас. Такія мадэлі добра працуюць на англійскай і рускай мовах, але было складана знайсці мадэль, якая працавала б больш-менш добра па-беларуску.
Мы паспрабавалі шмат мадэляў і спачатку спыніліся на мадэлі ад Donar.by. Гэта класны праект, які збірае беларускамоўныя галасы, каб натрэніраваць мадэль і каб яна ў выніку змагла гаварыць па-беларуску. Калі мы яе знайшлі і патэставалі, трохі паскорылі голас. Гэта мужчынскі голас, ён падаецца трохі рабатызаваным, таму зразумела, што ён штучны. Мы сабралі гэта ўсё разам і зрабілі эфір прыкладна на паўтары гадзіны: там граюць песні і дыктар пра іх расказвае».
Праз два тыдні Георгій з паплечнікамі прапанавалі ўдзельнікам бізнэс-клуба паслухаць новае радыё, сабралі ад іх водгукі і на аснове іх палепшылі голас дыктара — цяпер гэта жаночы голас.
Паслухаць радыё можна тут. Эфір па працягласці амаль не змяніўся, расказвае Георгій, але плэй-ліст выглядае трохі па-іншаму:
«Мы звязаліся з выканаўцамі [песень], і адзін з іх папрасіў прыбраць яго песні з палітычных прычын, хаця мы з палітыкай не звязаныя. Цяпер у нас у эфіры або песні тых, хто нам даў сваю згоду, або тых, каму мы напісалі запыт, але яны на яго не адказалі.
Цяпер наша задача — сабраць аналітыку і зразумець, ці каму-небудзь увогуле цікава слухаць беларускамоўнае радыё, ці мае сэнс гэта ўсё аўтаматызаваць і рабіць усё на больш сур’ёзным узроўні. Калі мы пабачым, што лічбы дастаткова высокія, будзем аўтаматызаваць працэс і пашыраць эфір, каб ён быў кругласуткавы. Яшчэ жадаем дадаць беларускамоўныя казкі для дзяцей».
Георгій тлумачыць, як праца адбываецца цяпер. Чалавек уручную ўводзіць у першую мадэль промпты, то-бок заданні для штучнага інтэлекту, і капіруе тэкст, згенераваны мадэллю. Потым гэты тэкст уручную ўстаўляюць у мадэль для агучкі, і, калі агучка гатовая, уручную аб’ядноўваюць яе з музыкай.
Пакуль што праект працуе без бізнэс-плана. Яго стваральнікі ўкладаюць у радыё свае грошы — для іх гэта магчымасць папрацаваць з тэхналогіямі і нечым паспрыяць беларускай культуры.
На праекце магчыма зарабляць, разважае Георгій:
«Можна рабіць рэкламу, можна — персаналізаваны кантэнт. Уявіце, што ў вас дзве дачкі і вы жадаеце іх парадаваць. Вы адсылаеце нам заяўку, каб мы расказалі казачку пра Амелію і Даніэлу з пэўным сюжэтам. Мы яе згенеруем, вы яе зможаце ўключыць, і вашы дзеці такія — ваў, для мяне расказваюць казку па радыё!
У Кракаве ёсць беларускамоўная школа, і яны цяпер адкрылі збор, каб арганізаваць навучальны працэс па-беларуску. Мы не прымаем данаты, але хочам дапамагчы гэтай школе. Калі нехта пажадае заданаціць на наш праект, можна заданаціць гэтай школе і праз гэта падтрымаць культуру. А мы пабачым, што школе пайшлі данаты, і для нас гэта будзе сігнал, што камусьці радыё патрэбнае і трэба працягваць».
Амерыканец падумвае пераязджаць у Беларусь — прычына арыгінальная
Знайшлося яшчэ адно слова, якое гавораць па-руску беларусы, але не ведаюць расіяне
У Беларусі выбралі расліну 2025 года. На яе тачыла зубы Вольга Бондарава