Перастараўся: 60-гадовы мужчына пасадзіў сабе ныркі вітамінам D
У мужчыны развілася вострая хвароба нырак, звязаная з гіперкальцыміяй — павышаным узроўнем кальцыю ў крыві. Чаму так здарылася?
10.11.2024 / 21:59
Фота: vecteezy
Вітамін Д — гэта група тлушчарастваральных вітамінаў, якія адыгрываюць важную ролю ў падтрымцы здароўя костак, імуннай сістэмы і іншых фізіялагічных працэсаў, уплываюць на імунныя рэакцыі, рэгулююць рост клетак і ўдзельнічаюць у абмене рэчываў.
Існуе некалькі формаў вітамінаў гэтай групы. Наш арганізм засвойвае вітамін Д2 (эргакальцыферол), які паступае з прадуктамі расліннага паходжання, і вітамін Д3 (халекальцыферол), які выпрацоўваецца ў скуры пад уздзеяннем сонечнага святла і таксама змяшчаецца ў прадуктах жывёльнага паходжання.
Каму ў першую чаргу патрэбны вітамін Д
Асноўная роля вітаміну Д у арганізме чалавека — дапамагчы засвоіць кальцый і фосфар з ежы праз сценкі тонкай кішкі. Згодна з шэрагам клінічных даследаванняў, хранічны дэфіцыт гэтага вітаміну ў дзяцей ранняга ўзросту звязаны з павышанай рызыкай развіцця розных захворванняў у будучыні, такіх як цукровы дыябет, атлусценне, аўтаімунныя і анкалагічныя захворванні, захворванні сардэчна-сасудзістай сістэмы, псарыяз, запаленчыя захворванні кішэчніка.
У групе павышанай рызыкі недахопу вітаміну Д знаходзяцца таксама людзі старэйшыя за 70 гадоў, вегетарыянцы і тыя, хто прытрымліваецца безмалочнай дыеты, людзі з запаленчымі захворваннямі кішэчніка, пры якіх зніжана яго ўсмоктваючая функцыя; людзі з лішняй вагой (вітамін Д у іх назапашваецца ў тлушчавай тканцы, але арганізму складана яго выкарыстоўваць), а таксама са смуглявай скурай (у іх пігмент меланін абараняе скуру ад сонечнага святла і перашкаджае выпрацоўцы вітаміну).
Недахоп вітаміну Д у дарослых можа праяўляцца болямі ў розных частках цела і мышачнай слабасцю (асабліва ў верхніх частках ног і рук). Людзі з дэфіцытам вітаміну часцей хварэюць на прастуды і іншыя інфекцыйныя захворванні. У іх назіраецца зніжэнне шчыльнасці коснай тканкі, яна становіцца больш тонкай і ломкай.
У чым рызыка перадазіроўкі
Спецыялісты звяртаюць увагу на рызыку для здароўя, якая звязана з перадазіроўкай вітаміну Д.
Залішняя яго колькасць у арганізме можа выклікаць праблемы з сэрцам і ныркамі, галаўны боль, галавакружэнні і страту прытомнасці, адсутнасць апетыту, ванітаванне, павелічэнне сутачнага аб'ёму мачы і частае мочаспусканне, павышаную смагу і моцны сверб.
Некалькі гадоў таму Камісія па лекавых сродках Нямецкага саюза дактароў паведамляла аб двух выпадках перадазіроўкі вітаміну Д.
Абодва пацыенты (78-гадовая жанчына і 60-гадовы мужчына) прымалі высокія дозы вітаміну штодня без прызначэння доктара. У выніку ў іх развілася вострая хвароба нырак, звязаная з гіперкальцыміяй (павышаным узроўнем кальцыю ў крыві).
Жанчына акрыяла дзякуючы інтэнсіўнай тэрапіі, у той час як мужчына сутыкнуўся з сур'ёзнымі ўскладненнямі і меў патрэбу ў дыялізе з-за хранічнай нырачнай недастатковасці і пашкоджання нырачных канальцаў.
Часопіс Канадскай медыцынскай асацыяцыі таксама паведамляў пра 54-гадовага мужчыну, у якога развілася хвароба нырак пасля таго, як на працягу некалькіх гадоў ён прымаў вітамін Д у канцэнтрацыі ад 8 да 12 тысяч міжнародных адзінак у дзень.
Колькі вітаміну Д прымаць
Згодна з міжнароднымі рэкамендацыямі, для дзяцей да 6 месяцаў рэкамендаваная доза складае 400 МЕ (10 мкг) у суткі, што спрыяе правільнаму развіццю костак і прадухіляе дэфіцыт. З 6 да 12 месяцаў дазіроўка крыху павялічваецца да 400-600 МЕ (10-15 мкг), паколькі патрэбнасць расце разам з дзіцем.
Дзецям ад 1 да 10 гадоў раяць прымаць 600-1000 МА (15-25 мкг) штодня, а падлеткам 11-18 гадоў — 800-2000 МА (20-50 мкг) у дзень. Гэта звязана з тым, што ў гэты перыяд узмацняецца рост, і адпаведна павялічваецца патрэба ў вітаміне Д для падтрымання трываласці костак і імунітэту.
Дарослым да 70 гадоў рэкамендуецца штодзённы прыём вітаміну Д у дазіроўцы ад 800 да 2000 МА (20-50 мкг). Пажылым людзям, старэйшым за 70 гадоў, раяць большую дозу — ад 1600 да 4000 МА (40-100 мкг) у суткі.
У той жа час неабходна разумець, што ўніверсальнай дозы не існуе. Яна вар'іруецца ў залежнасці не толькі ад узросту, але і іншых фактараў, такіх як вага, стан здароўя, узровень вітаміну Д у крыві, сонечная актыўнасць і рацыён.
Таму перад пачаткам прыёму рэкамендуецца пракансультавацца з доктарам і здаць аналіз на ўзровень вітаміну Д у арганізме.
Спецыялісты таксама адзначаюць, што найлепш вітамін Д (як і ўсе вітаміны) засвойваецца, калі паступае з натуральных прадуктаў. Асноўнымі прыроднымі крыніцамі яго з'яўляецца рыба, такая як тунец, ласось і сардзіны, а таксама рыбін тлушч (напрыклад, з печані траскі), ікра, масла, сыр, некаторыя віды грыбоў (напрыклад, шампіньёны і лісічкі) і ялавічная печань.
Гэтыя два вітаміны нельга прымаць разам
Медыкі папярэджваюць пра нізкую эфектыўнасць біядабавак з вітамінамі
Колькі вітамінаў трэба чалавеку ў нашых краях зімою?