Беларускую выцінанку ўключылі ў спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны ЮНЕСКА
Гэта ўжо шосты беларускі элемент у спісе нематэрыяльнай спадчыны чалавецтва.
04.12.2024 / 17:52
Выцінанка Леанілы Супрановіч з аграгарадка Наваселле пад Мінскам. Фота: «Звязда»
Выцінанка-традыцыйнае мастацтва выразання з паперы, шырока распаўсюджанае ў Беларусі. Рамяство зарадзілася яшчэ ў XVI стагоддзі, цяпер яно зноў робіцца папулярным.
Выцінанку выкарыстоўваюць пры афармленні дамоў і офісаў, у дэкарацыях у тэатры, а таксама ў карцінах і вопратцы. Большасць майстроў прытрымліваюцца традыцыйных тэхнік і формаў, выкарыстоўваючы разнастайныя метады выразання — ад стварэння простых сіметрычных кампазіцый нажніцамі да камбінавання складаных элементаў з дапамогай нажніц і разца.
У беларускай заяўцы ў ЮНЕСКА гаварылася, што засваенне мясцовых традыцый выцінанкі спрыяе фармаванню пачуцця ідэнтычнасці і захаванню народнай культуры. Выцінанка спрыяе дыялогу як унутры супольнасці рамеснікаў, так і за яе межамі. Майстры дэманструюць свае здольнасці і крэатыўныя тэхнікі на розных фестывалях, выставах і кірмашах, а сем'і выкарыстоўваюць гэта мастацтва як сродак творчага самавыяўлення, перадаючы практыку з пакалення ў пакаленне.
Выцінанка таксама перадаецца праз фармальную і нефармальную адукацыю. Як метад арт-тэрапіі, яна спрыяе развіццю дробнай маторыкі і стымулюе творчае мысленне. Часта гэта мастацтва выкладаюць людзям з фізічнымі або псіхічнымі абмежаваннямі, што спрыяе іх рэабілітацыі і творчаму развіццю.
Разгледзеўшы заяўку, Міжурадавы камітэт па ахове нематэрыяльнай культурнай спадчыны ЮНЕСКА вырашыў уключыць выцінанку ў спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны чалавецтва.
Гэта ўжо шосты беларускі элемент у вялікім рэпрэзентатыўным спісе: раней у яго былі ўключаныя святочны калядны абрад «Калядныя цары» ў вёсцы Семежава Капыльскага раёна; «Урачыстасць у гонар шанавання абраза Маці Божай Будслаўскай (Будслаўскі фэст)» у вёсцы Будслаў Мядзельскага раёна; «Юраўскі карагод» у вёсцы Пагост Жыткавіцкага раёна; Культура бортніцтва; «Саломапляценне Беларусі: мастацтва, рамяство, уменні».
«За жыццё зрабіла — не пералічыць». Ужо больш за 70 гадоў бабуля Лёня стварае набожнікі-выцінанкі
Паглядзіце, якія шыкоўныя выцінанкі робіць беларуская мастачка ФОТЫ