Ułady Tomskaj vobłaści Rasii vydatkavali na «biełaruskija chatki» $ 3 tysiačy i 50 kubamietraŭ lesu
Kulturnicka‑adukacyjnyja centry biełaruskaj dyjaspary źjavicca ŭ Tomsku i ŭ vioscy Manastyrka Šaharskaha rajona.
21.07.2010 / 13:31
Kulturnicka‑adukacyjnyja centry biełaruskaj dyjaspary źjavicca ŭ Tomsku i ŭ vioscy Manastyrka Šaharskaha rajona Tomskaj vobłaści.
Vioska Manastyrka.
Kiraŭnik miascovaj administracyi, Luboŭ Adaskievič i mastak-dyzajnier u pamiaškańni, jakoje stanie biełaruskaj chatkaj.
Dzied Vasil Rodzik — syn pierasialencaŭ ź Biełarusi, žyvie ŭ Manastyrcy. Nie byŭ u Biełarusi ani razu, ale dobra havoryć pa-biełarusku, mocna tužyć pa Radzimie.
U časy stałypinskich reform biełarusy zasnavali niekalki viosak la Tomska, tahačasnaj sibirskaj «bramy».
Jašče ciapier na piarestaj etničnaj karcie Tomskaj vobłaści hetyja miaściny – Šaharski rajon – vyznačajucca jak zasielenyja vychadcami ź Biełarusi. Samaja bujnaja z byłych biełaruskich viosak, i adnačasova miascovy administratyŭny centr, Manastyrka, raźmiaščajecca na bierazie raki Obi za sotniu kiłamietraŭ ad Tomska.Jana nie była ŭłasna zasnavanaja biełarusami, ale stała bujnoju mienavita dziakujučy chvali pierasialencaŭ z našych ziemlaŭ. Pobač z Manastyrkaj zahubilisia ŭ tajzie jašče niekalki nievialičkich pasialeńniaŭ – Fiedarajeŭka, Michajłaŭka, Mikałajeŭka, Pakroŭka – što majuć «biełaruskija karani». Hetaja apošniaja admietnaść siońnia nie duža kidajecca ŭ vočy, pasialeńni mała roźniacca ad inšych tajožnych viosak. Peŭnyja biełaruskija rysy, adnak, možna znajści. Naščadkaŭ tych pierasialencaŭ vydajuć vyrazny akcent, nietypovyja dla sibirakoŭ intanacyi ŭ razmovie.
Adnak biełaruskaść toj ža Manastyrki – lohki cień, vodhuk, što raspuskajecca voś užo ciaham stahodździa. Padčas apytańnia, praviedzienaha
ŭ miascovaj škole, z šaścidziesiaci vučniaŭ tolki vosiem adkazali, što majuć biełaruskija karani. Mova, kultura, tradycyjnyja ramiostvy – zabytyja amal całkam.
Nacyjanalna‑kulturnaja aŭtanomija biełarusaŭ Tomsku zaraz maje paviarnuć hety praces. Arhanizacyja, na čale jakoj staić inicyjatyŭnaja i ŭpłyvovaja ŭ svajoj śfiery (jana dyrektarka doma dziciačaj tvorčaści) Luboŭ Adaskievič, za apošnija hady zaŭvažna ažyviła dyjasparu. Štohod tut pravodzicca mižnarodny fiestyval biełaruskaj kultury, haściami jakoha byli i hości z Radzimy – ansambli «Nieruš», «Radunica».
U Tomsku stvoranyja amatarskija dy paŭamatarskija kalektyvy – žanočyja ansambli «Kryły» (choć heta i niapravilna, ale nacisk tut pryvykli stavić na apošni skład) i «Miedunica», mužčynski ansambl «Lavony» i dziciačy – «Pramieńčyki». Trojčy jany vystupali z narodnymi pieśniami ŭ Biełarusi – u Doŭsku, Rahačovie, Minsku. Naładžanyja kantakty z pasolstvam Biełarusi, jakoje hatovaje zabiaśpiečyć tomskich biełarusaŭ knižkami dla vyvučeńnia movy, litaratury i historyi.
Sioleta
aŭtanomija atrymała hrant ad departamienta pa kultury Tomskaj vobłaści na stvareńnie ŭ Manastyrcy «biełaruskaj chatki». Jana raźmieścicca ŭ centralnym administratyŭnym budynku vioski, pad adnym dacham z aptekaj, pasiałkovym savietam i pastarunkam. Hrošy vydzielenyja nievialikija – 90 tysiač rasijskich rubloŭ (kala 8 młn 800 tys. biełaruskich), ale dapamahčy ŭ abstalavańni «chatki» abiacaŭ taksama kiraŭnik Paŭnočnaha sielskaha pasialeńnia, – Alaksandr Bajmukašaŭ. Jon vydzieliŭ na afarmleńnie pamiaškańnia 50 kubamietraŭ lesu.Ł. Adaskievič raźličvaje, što nadalej udasca atrymać staŭku dla biblijatekara albo nahladčyka, kab na bazie «chatki» možna było stvaryć kulturna‑adukacyjny centr ź biblijatekaj i pastajannymi zaniatkami.
«Chatka» budzie azdoblenaja ŭ etnahrafičnym styli: z tkackim stankom, piečču, pokućciu i kałodziežam‑žoravam pad voknami. Padobnaja «chatka» źjavicca i ŭ Tomsku ŭ pamiaškańni doma dziciačaj tvorčaści «Pachodnia». Raboty, da jakich pryciahnutyja tomskija mastaki, musiać zaviaršycca da nastupnaha fiestyvalu biełaruskaj kultury, što projdzie tut u listapadzie.