Z «Našaj Nivaj» na BTRy

a što novaha było tam, dzie słužyli vy?

Što novaha ŭ vojsku? Dzielicca Stanisłaŭ Ramanovič, dembiel z Mahilova.

10.02.2012 / 09:57

Stanisłaŭ Ramanovič dasłužyŭsia da staršyny.

Miedrota: abłuplenyja ścieny, stoli ŭ pleśni, syraść i choład.

Ciapier, paśla armii Staś nosić šapku z Pahoniaj. Fota Siarhieja Hudzilina.

Maładafrontaŭca z Mahilova Stanisłava Ramanoviča zabrali ŭ vojska ŭ lipieni 2010.

Jon paličyŭ svoj pryzyŭ palityčnym — pierad hetym jaho adličyli z univiersiteta. Adnak ad słužby kasić nie staŭ, paabiacaŭšy zastacca ŭ vojsku samim saboj i razmaŭlać tam pa-biełarusku.
Pačynaŭ słužbu ŭ 56-m pałku suviazi ŭ Minsku. Praciahvaŭ u 72-m Abjadnanym navučalnym centry ŭ Barysavie.

Pa-biełarusku — tolki ŭ volny čas

Śpiarša Ramanovič razmaŭlaŭ z usimi vyklučna na biełaruskaj movie.
Chtości z kursantaŭ nazyvaŭ Stanisłava «beenefaŭcam», a niekatoryja sprabavali adkazvać jamu pa-biełarusku. U cełym reakcyja była pazityŭnaja.
Kali pačalisia narady, jaho papiaredzili: pa-biełarusku — tolki ŭ volny čas.
Tłumačeńnie kamandziraŭ było kałanijalnym: usie statuty i dakumienty ŭ vojsku raspracavanyja pa-rasijsku. Siarod mnohich aficeraŭ panuje stereatyp nieprydatnaści rodnaj movy ŭ vojsku.
Staŭšy ciaržantam, Stanisłaŭ pačaŭ zapaŭniać dakumientacyju pa-biełarusku.
Abhruntoŭvaŭ heta svaim kanstytucyjnym pravam, adnak usio adno zajmieŭ niepryjemnaści.
«Pahražali źniać z naradu, a to i aryštavać».

Chłopiec kaža, što ŭ Piačach movu faktyčna vycisnuli z užytku. Paŭsiul rasiejščyna. Navat namieśnik kamdyva pa ideałohii pryznaŭ prablemu, adznačyŭšy, što jana charakternaja dla hramadstva ŭ cełym.

Ad «Našaj Nivy» da nn.by

U vojsku Stanisłaŭ padpisaŭsia na «Našu Nivu».
Kamandziry prykładali namahańni, kab hazietu nie bačyli inšyja sałdaty. U toj ža čas mnohija ź ich sami vykazvali žadańnie pačytać.

Kalektyŭnaje čytańnie «niapravilnaj» presy razdražniała. Jak i vypadki, kali sasłužboŭcy Ramanoviča źviartalisia da jaho z «palityčnymi» pytańniami. «Mianie vinavacili ŭ ahitacyi, abiacali prablemy», — kaža Stanisłaŭ.

Paźniej bolšaść sałdataŭ pačała karystacca mabilnym internetam.
«Mnohija daviedalisia pra sajt nn.by i pačali šukać naviny samastojna».

Tak Ramanovič daviedaŭsia pra padziei 19 śniežnia 2010.

Darečy, telefonami sałdaty mohuć karystacca ŭ volny čas. Dazvoł na mabiłki daje kamandzir.

Dziedaŭščyna nie pamiraje

Z nazirańniaŭ Stanisłava vynikaje, što «dziaducha» zachavałasia ŭ čaściach śpiecpryznačeńnia, a taksama ŭ nievialikich čaściach navoddal ad haradoŭ.
U Piačach, pa jaho słovach, pazastatutnyja adnosiny kvitniejuć u techničnym centry. U im słužać u asnoŭnym chłopcy ź nizkim uzroŭniem adukacyi. Mnohija majuć za plačyma kryminalnaje minułaje. Tut zachavalisia i haniebnyja tradycyi tak zvanych pieravodaŭ, i fizičny ździek. Chłopiec śćviardžaje, što za pieravod patrabujuć jak nidzie: «Kali ŭ bolšaści miescaŭ płaciać pa 200–300 tysiač, to tut dachodzić da miljona».
Ramanovič raskazvaje, što adnojčy niekalki sałdataŭ zajavili pra ździeki.
Spravaj zaniałasia kontrvyviedka. A potym ich vyklikali ŭ jurydyčny adździeł techčaści i abvinavacili ŭ paklopie na sasłužboŭcaŭ. Pravierka ničoha nie vyjaviła. Stanisłaŭ kaža, što vojska zastajecca zakrytaj dla hramadstva strukturaj, a dziedaŭščyna — heta toje, pra što tut chočuć havaryć u apošniuju čarhu.

A voś tam, dzie ŭvieś čas kantrol i pravierki, dziedaŭščynu ŭdajecca kali nie pieramahčy kančatkova, to mocna prycisnuć.

Lepiej nie chvareć

Jašče adna prablema — miedycyna.
Stanisłaŭ raskazvaje, što ŭ ichniaj miedrocie byli žachlivyja ŭmovy: abłupienyja ścieny, stoli ŭ pleśni, syraść i choład. Daktary na dziažurstva prynosiać nabytyja za svaje hrošy leki.
«Sałdaty kuplajuć za svaje hrošy ŭsio: ad aśpirynu i vitaminaŭ da vušnych kroplaŭ.
Antybijotyki kali i jość, to słabyja. Horła lečym sollu. Tak što lepiej tut nie chvareć».

Jon uzdymaŭ hetaje pytańnie na siaržanckaj radzie. Jaho vysłuchali i abiacali razabracca. Adnak ničoha nie źmianiłasia.

Reforma ŭ dziejańni: katlety z rysam

Pačatak słužby zapomniŭsia siečkaj i «humovym» miasam.

U druhi i treci pieryjad mieniu stała bahaciejšym.
Źjavilisia katlety, paboleła kašaŭ. Mahčyma, pačała dziejničać anansavanaja raniej reforma.
Pieramieny pryjšli i ŭ kazarmy.
Tut idzie bieśpierapynny ramont. Inšaja sprava, kaža Stanisłaŭ, asnoŭnyja pracy robiacca siłami sałdataŭ. «Nam kazali: sami zrobim dva pavierchi. Cyvilnyja majstry za hetyja hrošy zrobiać adzin».

Hrošaj u vojsku brakuje, heta fakt, zhadžajecca Ramanovič. Ale atrymlivajecca, što mnohija sałdaty zamiest vučoby (a heta ž mienavita vučebny centr) miesiacami pracujuć na ramoncie. Akramia taho, biaspłatnaja praca stvaraje hlebu dla karupcyi.

Siamion Piečanko