A kantora sabie piša
Ci nie čakaje energietyčnyja namiery Eŭrasajuzu los Kijockaha pratakolu i aerobusa? Dyskusijnaje mierkavańnie Sieržuka Vinahradava.
13.03.2007 / 15:44
Na minułym tydni kiraŭniki krainaŭ Eŭraźviazu pryniali pratakoł pra namiery ŭ halinie energietyčnaje palityki da 2020 h. Pavodlie pratakołu, planujecca, pamiž inšaha, skaracić vykidy parnikovych hazaŭ na 20%, pavialičyć dolu uznaŭlalnych energijaŭ da 20% dy zabaranić užyvańnie zvyčajnych lampačak. Pahadnieńnie atrymala šyroki rozhałas i było acharaktaryzavanaje zachodnieeŭrapiejskimi palityčnymi elitami jak praryŭ dy ci nia samy značny dzień u historyji Euraźviazu. Zacyklivańnie levaliberalnych palityčnych kołaŭ na scenarach chutkaha kanca śvietu ŭ vyniku «hlabalnaha paciapleńnia» — asobnaja tema, jakaja vymahaje surjoznaha razhladu. Ciapier ža spynimsia na samoj tradycyji rehularnych losavyznačałnych rašeńniaŭ i inšych «praryvaŭ» u palitycy Eŭraźviazu, jakija, jak vyhladaje, stajucca stylem i vizytnaj kartkaj eŭrapiejskaje palityki.
U 2000 h. kiraŭniki Euraźviazu, zakłapočanyja ekanamičnym adstavańniem regijonu, padpisali tak zvanuju «Lisabonski paradak dnia». Pavodle pahadnieńnia, planavalasia da 2010 h. zrabić ekanomiku Euraźviazu samaj kankurentnazdolnaj, dynamičnaj dy viedajomistaj u śviecie. Miery dziela dasiahnieńnia zaplanavanych pakaźnikau musili uklučać padtrymku małoha pradprymalnictva, investycyji ŭ novyja technalogiji j liberalizacyju rynkaŭ pracy. Ciapieraka, za dva z pałovaj hady da pryznačanaje na 2010 h. mety, pra ekanamičnaje daminavańnie Euraźviazu u śviecie havaryć pakul što nie vypadaje, a vysokaje biespracouje zastajecca niavyrašanaj prablemaj. Tak, u 2005 h. dola zaniatych u ekanomicy krainaŭ Źviazu dasiahnuła tolki 63,8% zamiest zaplanavanych 70%. Siońnia, kali ŭ sfery abiacanaje ekanamičnaje liberalizacyji Europy jašče j koń nie valaŭsia, pra vykanańnie metau Lisabonskaha paradku dnia nichto bolš nia ŭzhadvaje. U hetym śviatle prosta niejmaviernym padajecca fakt, što ni ŭ Bruseli, ni ŭ eurapiejskich stalicach nichto nie panios palityčnje adkaznaści za hety pravał.
Jinšy prykład nieŭtajmoŭnaje pratakolnaje dziejnaści daje Kijocki pratakoł. U 1997 h. krajiny Eŭraźviazu byli siarod inicyjataraŭ i padpisantaŭ glabalnaha pahadnieńnia pra skaračeńnie vykidaŭ parnikovych hazaŭ u atmasferu Ziamli. Pahadnieńnie było pryvitanaje jak doŭhačakany kardynalny praryŭ u ekalagičnaj palitycy, a eŭrapiejskija palityki navat abiacali pieravykanać plany Kijockaha pratakołu ŭ dva razy. Ciapieraka realnyja ličby raspiaviadajuć inšuju historyju. Na siońnia Eŭraźviaz bolš addaleny ad metaŭ pratakołu, čym heta było padčas jahonaha padpisańnia. Adnak zamiest vykanańnia zaplanavanych skaračeńniaŭ vykidaŭ parnikovych hazaŭ na 8% Brusel vychodzić z novymi abiacankami — na hety raz skaracić vykidy na 20%!
Jašče adna napaŭzabytaja historyja z pratakołami — našumieły prajekt stvareńnia eŭrapiejskaha aerobusa, jaki patranavaŭsia strukturami Eŭraźviazu na samym vysokim palityčnym i finansavym uzroŭni. Razhladany ŭ svoj čas jak šmatabiacalny kankurent amerykanskamu Boeing'u, prajekt aerobusa chutka pieratvaryŭsia u pručynu hałaŭnoha bolu eŭračynavienstva. Z‑za valutnych pralikaŭ cana aerobusa našmat pierasiahnuła zaplanavanuju, a techničnyja składanaści spryčyniajucca da zaciahvańnia pastavak dy niezadavolenaści pakupnikoŭ. U 2006 h. balansavyja straty aerobusa A380 kaštavali eŭrapiejskim padatkapłatnikam 572 miljony eŭra. Akramia taho, niazhoda pra kolkaść skaročanych pracoŭnych miescaŭ na pradpryjemstvach Aerobusa užo pryviała da pachaładańnia ŭ francuska‑niamieckich dačynieńniach. Hetkim čynam prajekt, jaki musiŭ być lakamatyvam technalagičnaha pragresu, staŭsia finansavaj i medyjnaj biadoj.
Uzhadanyja vyšej palityčnyja rašeńni j jichny niezajzdrosny los navodziać na krytyčnyja dumki pra palityčny styl, jaki ciapieraka zapanavaŭ u Eŭraźviazie. Zamiest adkaznaha j kampetentnaha liderstva ŭ prablemnych sferach eŭrapiejskim vybarnikam prapanujecca šmathučnaja imitacyja palityčnaha pracesu z regularnymi insceniroŭkami losavyznačalnych rašeńniaŭ. Pry hetym minulyja plany j abiacańni palitykaŭ chutka traplajuć u zabyćcio. U siońniašnim dynamičnym žyćci viek publičnych palitykaŭ najvyšejšaha ŭzroŭniu zvyčajna nia doŭžycca boliej za 10 hadoŭ, tamu adkaznaść za realizacyju pratakołaŭ kładziecca na nastupnikaŭ. Tak uźnikaje spakusa prykryć siońniašnuju niekampetentnaść novymi dalokasiažnymi planami. Hetkim čynam struktury Eŭraźviazu pieratvarajucca ŭ toje, što najmieniej patrebna samim eŭrapiejcam, — u bieskarysnaha biurakratyčnaha monstra.